H επικρατούσα άποψη είναι ότι ο συνδυασμός δύο αντιβιοτικών είναι αποτελεσματικότερος στην καταπολέμηση των παθογόνων βακτηρίων που απειλούν την ανθρώπινη υγεία, απ’ ότι ένα αντιβιοτικό ξεχωριστά. Ωστόσο οι επιστήμονες λένε ότι ο συνδυασμός τριών ή περισσότερων φαρμάκων μάλλον δεν λειτουργεί καλά. Οι επιδράσεις είτε είναι πολύ μικρές, είτε ένα φάρμακο μπορεί να αναιρεί το αποτέλεσμα ενός άλλου.
Τώρα, βιολόγοι του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες βρήκαν ότι ο συνδυασμός 4-5 αντιβιοτικών μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικός στη μάχη κατά των βακτηρίων.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Systems Biology and Applications και μπορεί να σηματοδοτήσει μια νέα πορεία στην προστασία της δημόσιας υγείας από τα ανθεκτικά βακτήρια.
“Παραδοσιακά χρησιμοποιούμε ένα-δύο αντιβιοτικά φάρμακα. Αλλά εμείς προσφέρουμε μια καλύτερη εναλλακτική λύση. Διότι πιστεύουμε ότι δεν θα πρέπει να περιοριζόμαστε σε ότι γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. Πιστεύουμε ότι ο συνδυασμός περισσοτέρων αντιβιοτικών θα είναι πολύ αποτελεσματικότερος”, ανέφερε η Pamela Yeh, επίκουρη καθηγήτρια και επικεφαλής της μελέτης.
Εστιάζοντας σε οκτώ αντιβιοτικά οι επιστήμονες ανέλυσαν με ποιο τρόπο κάθε δυνατός συνδυασμός 4-5 διαφόρων δόσεων (συνολικά 18.278 συνδυασμοί) δρούσε κατά του βακτηρίου Escherichia coli (κολοβακτηριδίου). Αν και ήξεραν εκ των προτέρων ότι μερικοί συνδυασμοί είναι πολύ αποτελεσματικοί κατά του κολοβακτηριδίου, εντυπωσιάστηκαν από το πόσους συνδυασμούς ανακάλυψαν.
Για κάθε συνδυασμό που έλεγξαν, οι ερευνητές αρχικά έκαναν μια πρόβλεψη για το πόσο αποτελεσματικός πίστευαν ότι θα είναι κατά του E. coli. Μεταξύ του τετραπλού συνδυασμού, εντόπισαν 1.676 ομάδες που είχαν καλύτερη αποτελεσματικότητα από την αναμενόμενη. Μεταξύ του πενταπλού συνδυασμού, 6.443 ομαδοποιήσεις ήταν πιο αποτελεσματικές από την αρχική εκτίμηση.
Απ’ την άλλη μεριά, 2.331 τετραπλοί συνδυασμοί και 5.199 πενταπλοί ήταν λιγότερο αποτελεσματικοί από το αναμενόμενο.
Να σημειωθεί εξετάστηκαν οκτώ αντιβιοτικά που δρούσαν με έξι διαφορετικούς τρόπους κατά του κολοβακτηριδίου.
“Ξαφνιάστηκα από τον αριθμό των αποτελεσματικών συνδυασμών, καθώς αυξήσαμε τον αριθμό των φαρμάκων”, δήλωσε ο καθηγητής της Οικολογίας, Εξελικτικής Βιολογίας και Βιομαθηματικών, Van Savage, εκ των συγγραφέων της μελέτης. “Οι άνθρωποι [γιατροί] μπορεί να πιστεύουν ότι γνωρίζουν πώς οι συνδυασμοί φαρμάκων αλληλεπιδρούν, αλλά στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουν”. Και πρόσθεσε: “Ορισμένα φάρμακα επιτίθενται στα τοιχώματα των κυττάρων, άλλοι προσβάλλουν το DNA στο εσωτερικό του. Είναι σαν να επιτίθεται σε ένα κάστρο ή ένα φρούριο. Ο συνδυασμός διαφορετικών μεθόδων επίθεσης μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικός από μια απλή προσέγγιση”.
Η επιστημονική ομάδα σχεδιάζει να φτιάξει μια βάση δεδομένων ανοιχτής πρόσβασης, ώστε οι φαρμακευτικοί συνδυασμοί να καταστούν διαθέσιμοι σε κάθε ερευνητή. Με ειδικό λογισμικό ο ενδιαφερόμενος θα μπορεί να αναλύσει τους διαφορετικούς συνδυασμούς αντιβιοτικών που μελέτησαν οι Αμερικανοί βιολόγοι και να προσθέσουν στοιχεία από τα δικά τους τεστ επί των φαρμακευτικών συνδυασμών.
Παρότι τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης που είναι πολύ ελπιδοφόρα, οι συνδυασμοί έχουν δοκιμαστεί μόνο σε εργαστηριακό περιβάλλον και είναι χρόνια μακριά από την αξιολόγησή τους ως θεραπεία στην πράξη.
Πηγή: Prevalence and patterns of higher-order drug interactions in Escherichia coli.
