Οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως. Οι ηλικιωμένοι πληθυσμοί είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε καρδιαγγειακά νοσήματα, με συχνότητα εμφάνισης και θνησιμότητας σχεδόν τριπλάσια σε άτομα ηλικίας άνω των 74 ετών από ό, τι σε νεαρά άτομα.
Τα στοιχεία από τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές υποστηρίζουν τη θεραπεία με στατίνες για τη δευτερογενή πρόληψη της καρδιαγγειακής νόσου (αφού έχει εμφανιστεί προηγουμένως ένα καρδιαγγειακό επεισόδιο) σε άτομα ηλικίας 75 ετών και άνω. Τα δεδομένα από μετα-αναλύσεις υποστηρίζουν επίσης τις στατίνες για την πρωτογενή πρόληψη της καρδιαγγειακής νόσου σε άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω, ωστόσο τα στοιχεία αυτά δεν περιλαμβάνουν άτομα ηλικίας άνω των 74 ετών. Ειδικά τα άτομα άνω των 84 ετών υποεκπροσωπούνται στις κλινικές δοκιμές και στις μελέτες παρατήρησης.
Ορισμένοι ειδικοί λένε πως η λήψη στατινών για πρωτογενή πρόληψη έχει όφελος για τα άτομα άνω των 75 ετών. Αλλά τώρα, μια ισπανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό British Medical Journal βρήκε ότι οι στατίνες δεν μειώνουν την καρδιαγγειακή νοσηρότητα ή τον κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία στα υγιή άτομα άνω των 75 ετών.
Να σημειωθεί ότι η στατίνες λαμβάνονται για τη μείωση της LDL χοληστερόλης αλλά έχει φανεί επίσης ότι μειώνουν και τη φλεγμονή.
Η μελέτη του Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Jordi Gol και του Ερευνητικού Ινστιτούτου Girona δεν υποστηρίζει την αδιάκριτη χρήση των στατινών στους ηλικιωμένους. Βρήκε όφελος μόνο για τους διαβητικούς τύπου 2 ηλικίας 75-84 ετών.
Οι Ισπανοί ερευνητές θέλησαν να δουν κατά πόσο η θεραπεία με στατίνες σχετίζεται με μείωση της καρδιαγγειακής νόσου και θανάτου σε ηλικιωμένα άτομα με και χωρίς διαβήτη. Εστίασαν σε στοιχεία από το σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας της Καταλονίας, και εντόπισαν 46.864 άτομα μέσης ηλικίας 77 ετών χωρίς ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου, την περίοδο 2006-2015. Οι επιστήμονες αναζήτησαν στοιχεία από τους ιατρικούς φακέλους νοσοκομείων και εντόπισαν περιπτώσεις καρδιαγγειακών νοσημάτων και θανάτου από οποιαδήποτε αιτία, σε χρονικό ορίζοντα 5-6 ετών.
Το συμπέρασμα ήταν:
- Στα άτομα χωρίς διαβήτη, η θεραπεία με στατίνες δεν σχετίστηκε με μείωση της καρδιαγγειακής νόσου ή της θνησιμότητας.
- Στα άτομα με διαβήτη, οι στατίνες σχετίστηκαν με μειωμένα επίπεδα καρδιαγγειακών νοσημάτων (24%) και θνησιμότητας από κάθε αιτία (16%), για τις ηλικίες 75-84 ετών. Αλλά το προστατευτικό όφελος μειωνόταν από την ηλικία των 85 ετών και εξαφανιζόταν μέχρι να φτάσουν τα 92 έτη ζωής.
Οι ερευνητές είπαν ότι η μελέτη τους δεν υποστηρίζει την αδιάκριτη χρήση των στατινών στους ηλικιωμένους αλλά μόνο σε άτομα με διαβήτη και μικρότερα των 85 ετών.
Να σημειωθεί ότι δύο άρθρα που δημοσιεύθηκαν στο British Medical Journal το 2013 αμφισβήτησαν την ιδέα της χορήγησης στατινών σε υγιείς ανθρώπους, οι οποίοι έχουν χαμηλό κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Οι συγγραφείς ανέφεραν επίσης ότι στην ομάδα χαμηλού κινδύνου, οι παρενέργειες συχνά προκαλούν περισσότερη βλάβη παρά καλό.
Η παρούσα μελέτη ίσως αναζωπυρώσει τη διαμάχη γύρω από τη χρήση των στατινών. Στη Βρετανία προτείνονται οι στατίνες για πρωτογενή πρόληψη μέχρι την ηλικία των 84 ετών. Από την άλλη μεριά, το European Society of Cardiology συνιστά θεραπεία μέχρι την ηλικία των 65 ετών.
Ενώ οι περισσότεροι Βρετανοί επιστήμονες συμφωνούν ότι οι στατίνες είναι ασφαλείς και γενικά αποτελεσματικές, τα επίσημα κριτήρια χορήγησης από τους γιατρούς του Βρετανικού Συστήματος Υγείας (NHS) έχουν αμφισβητηθεί.
Το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Αριστείας περίθαλψης λέει ότι οι στατίνες θα πρέπει να δίνονται σε οποιονδήποτε έχει 20% κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακής νόσου μέσα στα επόμενα 10 χρόνια. Το 2014, ωστόσο, το όριο μειώθηκε στο 10%. Πολλοί άνθρωποι ξεπερνούν αυτό το όριο κινδύνου αποκλειστικά λόγω της ηλικίας τους.
