Συχνοί είναι οι τραυματισμοί και τα κατάγματα της μύτης κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες. Ιδιαίτερα επιρρεπείς σε τέτοιους είδους κακώσεις είναι όσοι ασχολούνται με ομαδικά αθλήματα συχνής επαφής (μπάσκετ, ποδόσφαιρο κλπ), καθώς και αυτοί που κάνουν σπορ που απαιτούν έντονη σωματική αντιπαράθεση, όπως πολεμικές τέχνες (kickboxing, πάλη και πυγμαχία).
Χωρίς προσεκτική και άμεση φροντίδα, ένα ρινικό κάταγμα μπορεί να προκαλέσει μόνιμη παραμόρφωση της μύτης, ή ακόμα και αναπνευστικά προβλήματα, οπότε απαιτείται η διενέργεια ρινοπλαστικής για την αισθητική και λειτουργική αποκατάσταση της μύτης.
«Η ενασχόληση με τον αθλητισμό προσφέρει στον αθλητή ευχαρίστηση και βελτίωση της σωματικής και ψυχικής υγείας. Όμως, δεν είναι πάντα ακίνδυνη. Εκτός από τους μυοσκελετικούς τραυματισμούς, που συμβαίνουν συχνά σε όσους γυμνάζονται, οι αθλητές τραυματίζονται και στη μύτη, δεδομένης της προεξέχουσας και απροστάτευτης θέσης της η οποία την καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτη. Τα ρινικά οστά είναι τα πιο συχνά τραυματισμένα οστά του προσώπου, ωστόσο δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν με ακρίβεια το ποσοστό των ρινικών καταγμάτων, και ο λόγος είναι επειδή πολλοί δεν αναζητούν θεραπεία», αναφέρει ο πλαστικός χειρουργός προσώπου – ΩΡΛ Δρ. Γεώργιος Μοιρέας.
«Όταν το κάταγμα είναι μικρό, ο ασθενής ενδεχομένως να μην αντιληφθεί τη σοβαρότητα του τραυματισμού, διότι η επίσης μικρή παρεκτόπιση καλύπτεται από το ελαφρύ οίδημα της περιοχής και δίνεται προσοχή μόνο στη σύντομη ρινορραγία που συνήθως συνυπάρχει. Μόνο μετά την υποχώρηση του οιδήματος ο ασθενής θα μπορέσει να καταλάβει το κάταγμα, αφού μπορεί να διακρίνει μια ελαφρά παραμόρφωση στη μύτη. Στα σοβαρά κατάγματα, ωστόσο, η μύτη μπορεί να παραμορφωθεί εμφανώς ή να παρεκτοπιστεί αμέσως μετά τον τραυματισμό, η ρινορραγία να είναι σοβαρή και να προκύψουν προβλήματα αναπνοής εξαιτίας της παρέκλισης του διαφράγματος ή και όλου του οστέινου θόλου της μύτης» εξηγεί.
Η άμεση διαχείριση του τραυματισμού είναι καθοριστική για την πορεία και τη θεραπευτική αντιμετώπισή του. Αρχικά πρέπει ελεγχθεί εάν έχει προκύψει σοβαρός τραυματισμός στο κεφάλι, (π.χ. διάσειση), ή τραυματισμός στον αυχένα. Εάν το μόνο εμφανές τραύμα είναι στη μύτη, η άμεση μέριμνα πρέπει να είναι η διακοπή της αιμορραγίας, με τοποθέτηση βαμβακιού με οξυζενέ στο εσωτερικό των ρουθουνιών και εφαρμογή πίεσης από έξω για περίπου 8 λεπτά.
Ο αθλητής δεν πρέπει να τοποθετείται ανάσκελα, αλλά σε κάθετη θέση με πολύ μικρή κλίση της κεφαλής προς τα κάτω, προκειμένου να αποφευχθεί η ροή του αίματος προς τα πίσω ώστε να εμποδίζεται ο αεραγωγός ή η κατάποση. Εν συνεχεία πρέπει να εφαρμόζονται στην περιοχή της μύτης κρύα επιθέματα ή και πάγος μέσα σε κάποιο ύφασμα, προκειμένου να ελαττωθεί το οίδημα της μύτης και της περιοχής των ματιών. Η εφαρμογή κρύων επιθεμάτων έχει νόημα τα πρώτα δύο 24ωρα μετά την κάκωση.
Ο αθλητής θα πρέπει να επισκεφθεί το γιατρό το συντομότερο δυνατό. Αυτό είναι απαραίτητο τόσο για τη σωστή ευθυγράμμιση της μύτης όσο και για την ιατρική αξιολόγηση οποιουδήποτε άλλου πιθανού τραυματισμού της κεφαλής. Εάν το πρήξιμο δεν είναι ακόμη σοβαρό, ένας ειδικός ΩΡΛ μπορεί να επαναφέρει το κάταγμα, αλλά και να αξιολογήσει το εσωτερικό της μύτης για να βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχει αιμάτωμα, καθώς η ύπαρξή του απαιτεί έγκαιρη αντιμετώπιση προς αποφυγή χειρότερων προβλημάτων στη μύτη.
Ακόμα και σε περιπτώσεις που δεν γίνεται αντιληπτό το κάταγμα -είτε πρόκειται για ενήλικες, είτε για παιδιά- η συμβουλή ενός χειρουργού ωτορινολαρυγγολόγου μέσα σε 10 ημέρες από τον τραυματισμό είναι απαραίτητη, δεδομένου ότι μπορεί να είναι δυνατή η άμεση διόρθωση της μύτης. Η αδιαφορία ή καθυστέρηση για περισσότερες ημέρες ενέχει την πιθανότητα να απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση για κάτι που αρκετές φορές μπορεί να επιτευχθεί με τοπική αναισθησία, πολύ γρήγορα και ανώδυνα.
Όπως επισημαίνει ο Δρ. Μοιρέας, η σπασμένη μύτη που έχει παρεκτοπιστεί και δεν ανατάχθηκε ποτέ ή δεν θεραπεύτηκε επαρκώς μπορεί να διορθωθεί μόνο με ρινοπλαστική, μια επέμβαση που βελτιώνει τόσο την εμφάνιση όσο και τη ρινική αναπνοή, εάν προκύψει τέτοια ανάγκη από τον τραυματισμό. Ο έμπειρος χειρουργός μπορεί να αποκαταστήσει τη μύτη, αποδίδοντας τόσο φυσικά αποτελέσματα σαν να μην υπήρξε ποτέ το ατυχές συμβάν. Με τον συμβατικό κλασικό εξοπλισμό το απαιτούμενο χρονικό διάστημα αναμονής μπορεί να φτάσει έως έξι με δώδεκα μήνες προκειμένου να είναι εφικτός ο χειρισμός του οστέινου θόλου μετά την ισχυροποίησή του.
Ο Δρ. Μοιρέας επισημαίνει: «Με τα σύγχρονα συστήματα υπερήχων (Piezo Diamond Rhinoplasty) μπορούμε να κάνουμε ρινοπλαστική ακόμα και αμέσως μετά την κάκωση με εξαιρετικά αποτελέσματα. Εάν ο ασθενής όμως καθυστερήσει να έρθει για εκτίμηση ενδεχομένως να πρέπει να περιμένουμε για έναν μήνα περίπου μέχρι να απορροφηθούν τα αιματώματα και το οίδημα. Ασφαλώς σε μια ρινοπλαστική ο χειρουργός έχει τη δυνατότητα να διορθώσει και προϋπάρχοντα του τραυματισμού ρινικά ελαττώματα, όπως μεγάλα ρουθούνια ή γαμψή μύτη, χαρίζοντας στο πρόσωπο μια καλαίσθητη εμφάνιση».
Άποψη για τη νέα, αναδιαμορφωμένη μύτη μπορεί να έχει ο ασθενής πριν από την υποβολή του στην επέμβαση, χάριν στα συστήματα 3D προσομοίωσης της ρινοπλαστικής, βασικό πλεονέκτημα των οποίων είναι η δυνατότητα συνεννόησης μεταξύ γιατρού και ασθενή για το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ο ασθενής μπορεί, βλέποντας την εικόνα του στην οθόνη, να εξηγήσει τις επιθυμίες του και να δείξει τις αλλαγές που ο ίδιος θα επιθυμούσε να γίνουν. Κατόπιν ο χειρουργός εκθέτει τις δικές του προτάσεις και οι δυο τους συνεργάζονται, συζητώντας τις εκατέρωθεν προτάσεις, ενώ ταυτόχρονα τις βλέπουν στην οθόνη του υπολογιστή. Έτσι, δεν υπάρχει άγχος από καμία πλευρά για το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Μετά την επέμβαση ο αθλητής θα μπορέσει να επιστρέψει στις αθλητικές του δραστηριότητες μόνο αφού λάβει σχετική διαβεβαίωση από τον χειρουργό του.
«Σε γενικές γραμμές αποφεύγουμε την επίπονη σωματική δραστηριότητα για δύο εβδομάδες, τους κραδασμούς για έναν μήνα και τα σπορ που απαιτούν έντονη σωματική αντιπαράθεση για ακόμη μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Όλα βέβαια είναι εξατομικευμένα για τον κάθε ασθενή και υπάρχουν μεγάλες διαφορές. Για παράδειγμα στους ασθενείς που δεν γίνονται οστεοτομίες, λόγω της χρήσης υπερήχων, η επάνοδος είναι εντυπωσιακά γρηγορότερη. Η επίσκεψη στον ειδικό ρινοπλαστικό θα δώσει τις απαραίτητες απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα που απασχολούν τον κάθε αθλητή προκειμένου να επανέλθει με ασφάλεια στο αγαπημένο του άθλημα», καταλήγει ο Δρ. Μοιρέας.
