Οι σαλάτες είναι δημοφιλείς μεταξύ όσων θέλουν να διατηρούν μια ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή και συχνά προσφέρονται έτοιμες και συσκευασμένες προς πώληση. Είναι γνωστό όμως ότι αυτοί οι τύποι νωπών προϊόντων μπορεί να μολυνθούν από βακτήρια.
Μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής την καθηγήτρια Kornelia Smalla από το Ινστιτούτο Julius Kühn έδειξε τώρα ότι τα βακτήρια στις νωπές σαλάτες μπορεί να είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά.
«Πρέπει να φτάσουμε στο τέλος αυτών των ευρημάτων», δήλωσε ο καθηγητής Georg Backhaus, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Julius Kühn. «Αυτή η ανησυχητική ανίχνευση τέτοιων βακτηρίων στα φυτά ευθυγραμμίζεται με παρόμοια ευρήματα για άλλα τρόφιμα», πρόσθεσε ο καθηγητής Andreas Hensel, Πρόεδρος του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Αξιολόγησης Κινδύνου. «Αυτή τη στιγμή, αξιολογούμε επειγόντως τι σημαίνει αυτό το εύρημα όσον αφορά τον κίνδυνο για την υγεία για τους καταναλωτές».
Είναι γνωστό ότι τα ανθεκτικά βακτήρια έναντι των αντιβιοτικών υπάρχουν στην κοπριά, στα λύματα, στο έδαφος και σε υδατικά συστήματα.
Για τους σκοπούς της ανάλυσης, η ερευνητική ομάδα αγόρασε τρεις μικτές σαλάτες, που περιείχαν ρόκα και κόλιανδρο από τα γερμανικά σούπερ μάρκετ.
Τα δείγματα αναλύθηκαν προκειμένου να προσδιοριστεί η συνολική ποσότητα των μεταβιβάσιμων γονιδίων αντιμικροβιακής αντοχής σε Escherichia coli το οποίο είναι ως επί το πλείστον ένα ακίνδυνο εντερικό βακτήριο σε αυτά τα τρόφιμα.
Στις αναλύσεις τους, οι ειδικοί επικεντρώθηκαν στο τμήμα των βακτηρίων Escherichia coli που είναι ανθεκτικά στη δραστική ουσία τετρακυκλίνη. Κι αυτό διότι η τετρακυκλίνη χρησιμοποιείται στην κτηνοτροφία, όπου μπορεί να προωθήσει την ανάπτυξη ανθεκτικών βακτηρίων. Τα βακτήρια καθώς και μέρος των αντιβιοτικών εκκρίνονται από τα ζώα και στη συνέχεια βρίσκουν το δρόμο τους προς στα χωράφια μέσω οργανικών λιπασμάτων όπως είναι η κοπριά.
Και στα τρία τρόφιμα που αναλύθηκαν βρέθηκαν γονίδια ανθεκτικότητας στο Ε. Coli, τα οποία ήταν ανθεκτικά σε πολλές κατηγορίες αντιβιοτικών.
Τα βακτήρια στα φυτικά τρόφιμα, μπορούν να εισέλθουν στο ανθρώπινο έντερο λόγω της κατανάλωσης ωμών λαχανικών. Και μπορούν να περάσουν τα ανθεκτικά γονίδιά τους τους σε οποιοδήποτε παθογόνο βακτήριο που μπορεί να υπάρχει στο έντερο. Αυτό είναι γνωστό ως οριζόντια μεταφορά γονιδίων.
Στη φύση, η οριζόντια μεταφορά γονιδίων επιτρέπει στα βακτήρια να προσαρμοστούν γρήγορα στις μεταβαλλόμενες περιβαλλοντικές συνθήκες. Εάν ένας ασθενής λαμβάνει αντιβιοτικά, τα βακτήρια που έχουν ενσωματώσει αυτά τα μεταβιβάσιμα γονίδια έχουν το πλεονέκτημα και πολλαπλασιάζονται περισσότερο από τους λιγότερο καλά εξοπλισμένους ανταγωνιστές τους.
Λόγω του χαμηλού επιπέδου μόλυνσης των σαλατών με E. coli, δεν είναι γνωστό πόσο συχνά μεταφέρονται τα ανθεκτικά γονίδια στο ανθρώπινο έντερο, με αυτόν τον τρόπο. Επίσης, υπάρχουν ελάχιστες γνώσεις σχετικά με το εάν και σε ποιο βαθμό οι ασθένειες προκαλούνται από τέτοια ανθεκτικά βακτήρια.
Το συμπέρασμα είναι ότι οι καταναλωτές θα πρέπει πάντα να πλένουν καλά τα νωπά λαχανικά, τη σαλάτα με τα φύλλα και τα φρέσκα φυτά πριν την κατανάλωση, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος κατάποσης παθογόνων μικροοργανισμών ή ανθεκτικών σε αντιβιοτικά βακτηρίων.
Οι έγκυες γυναίκες και τα άτομα με υποβαθμισμένο ανοσοποιητικό σύστημα ως αποτέλεσμα προχωρημένης ηλικίας, ασθένειας ή λήψης φαρμάκων θα πρέπει να αποφεύγουν να τρώνε προ-κομμένες και συσκευασμένες σαλάτες ως ένα προληπτικό μέτρο κατά των τροφιμογενών λοιμώξεων και να φτιάχνουν οι ίδιοι τις σαλάτες χρησιμοποιώντας νωπά και καλά πλυμένα λαχανικά λίγο πριν την κατανάλωση.
Ωστόσο, η πλύση από μόνη της δεν αρκεί για την αξιόπιστη απομάκρυνση των παθογόνων ή των ανθεκτικών σε αντιβιοτικά βακτηρίων που μπορεί να υπάρχουν στις φυτικές τροφές. Ως εκ τούτου, σε σπάνιες περιπτώσεις, είναι απαραίτητο, ιδιαίτερα για τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα, να θερμαίνονται επαρκώς (τουλάχιστον δύο λεπτά στους 70 βαθμούς Κελσίου μέσα στο φαγητό) τα λαχανικά και τα χόρτα πριν την κατανάλωση.
Πηγή: The Transferable Resistome of Produce. mBio, 2018; 9 (6) DOI: 10.1128/mBio.01300-18.
