Μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό The Lancet Infectious Diseases δείχνει πως το superbug MRSA (methicillin-resistant Staphylococcus aureus) μπορεί να εισέλθει σε ένα σπίτι και να εξαπλωθεί γρήγορα μεταξύ των μελών της οικογένειας και των κατοικίδιων ζώων, έχοντας τη δυνατότητα να προκαλέσει καταστροφικές λοιμώξεις.
Η μελέτη έγινε από ερευνητές του Washington University School of Medicine.
Ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος (Staphylococcus aureus), είναι ένα βακτήριο που απαντάται πολύ συχνά στο δέρμα υγιών ατόμων, μέχρι και στο ένα τρίτο του πληθυσμού. Είναι συνήθως αβλαβές αλλά μπορεί να εξαπλωθεί μέσω άμεσης επαφής δέρματος με δέρμα ή από επιφάνεια μολυσμένη με το βακτήριο σε καθαρή επιφάνεια.
Το βακτήριο προκαλεί φλύκταινες, ή κυψέλες με πύον, στο δέρμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτές οι διαταραχές, αλλά και οι μολύνσεις των οστών, μπορούν να οδηγήσουν σε επιπλοκές, όπως πνευμονία και σήψη (μια συστηματική μόλυνση κατά την οποία το βακτήριο εισέρχεται στο αίμα και προκαλεί βλάβες σε πολλαπλά όργανα, ακόμη και θάνατο).
Χρυσίζων σταφυλόκοκκος στην επιφάνεια του δέρματος (καλλιτεχνική απεικόνιση)
Ο MRSA ήταν κάποτε σπάνια λοίμωξη, αλλά σήμερα έχει γίνει αιτία για πάνω από 20.000 θανάτους στις ΗΠΑ. Μολύνει πολλές εκατοντάδες χιλιάδες Αμερικανούς κάθε χρόνο και είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί επειδή δεν ανταποκρίνεται καλά στα χρησιμοποιούμενα αντιβιοτικά. Καθώς εξαπλώνεται γρήγορα, είναι σημαντικό να κατανοηθεί πώς συμβαίνει αυτό, ώστε να μπορεί να αντιμετωπιστεί.
Η ερευνήτρια Stephanie A. Fritz είπε ότι θα έβλεπε ορισμένους ασθενείς από την ίδια οικογένεια να έρχονται με πρωτογενείς ή υποτροπιάζουσες λοιμώξεις MRSA, μέσα στο ίδιο έτος. “Θεωρήσαμε ότι ήταν απαραίτητο να επικεντρωθούμε στο ρόλο που διαδραματίζουν τα οικιακά περιβάλλοντα στην απόκτηση και μετάδοση του MRSA”, ανέφερε.
Η μελέτη εξέτασε 150 παιδιά χωρίς προφανείς ιατρικές παθήσεις και τις οικογένειές τους. Τα παιδιά είχαν διάμεση ηλικία 3 ετών. Όλα είχαν υποβληθεί σε θεραπεία για λοιμώξεις από σταφυλόκοκκο κατά την περίοδο 2012 έως 2015. Τα μέλη της οικογένειάς τους αριθμούσαν περίπου 700 άτομα και υπήρχαν πάνω από 150 κατοικίδια ζώα, είτε γάτες είτε σκύλοι.
Σε κάθε σπίτι έγιναν πέντε επισκέψεις για ένα έτος. Οι συμμετέχοντες απάντησαν σε περισσότερες από 100 ερωτήσεις σχετικά με την υγιεινή τους και άλλες προσωπικές συνήθειες. Σε κάθε επίσκεψη, οι ερευνητές πήραν δείγματα από το εσωτερικό κάθε πλευράς της μύτης, τις μασχάλες και τη βουβωνική χώρα στους ανθρώπους, καθώς και από τη μύτη και τις πλάτες των ζώων.
Έλαβαν επίσης επιχρίσματα από 21 οικιακές επιφάνειες που συνήθως αγγίζονται, συμπεριλαμβανομένων των λαβών ψυγείων, νεροχύτη, πάγκων από μπάνια, σεντόνια, πετσέτες, ηλεκτρικούς διακόπτες, τηλέφωνα, τηλεοράσεις ή τηλεχειριστήρια και περιφερειακά υπολογιστών όπως το ποντίκι και το πληκτρολόγιο.
Όταν βρήκαν σταφυλόκοκκο, εξέτασαν το μοριακό του αποτύπωμα. Αυτή η δοκιμή έγινε σε 3.800 δείγματα και έτσι ταξινομήθηκαν τα διάφορα στελέχη. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι περίπου στους μισούς ανθρώπους και στο 33% των κατοικίδιων ζώων ο MRSA ήταν παρών σε τουλάχιστον ένα δείγμα κατά τη διάρκεια της περιόδου μελέτης. Συνολικά, σχεδόν 1.300 περιπτώσεις MRSA προέκυψαν.
Ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι η παρουσία του MRSA ήταν χαμηλότερη σε γάτες και σκύλους από ό, τι στους ανθρώπους. Αυτό δείχνει ότι τα κατοικίδια δεν ενεργούν ως δεξαμενές για αυτά τα βακτήρια. “Οι γάτες και τα σκυλιά ήταν πιο πιθανό να κολλήσουν σταφυλόκοκκο από τον άνθρωπο από ό, τι να συμβεί το αντίθετο”, είπε η Fritz.
Οι ερευνητές κατάφεραν να βρουν τον τρόπο με τον οποίο εξαπλώθηκε κάθε στέλεχος και έτσι να γίνει διάκριση μεταξύ στελεχών που έρχονται από έξω από το σπίτι και αυτών που μεταδίδονται από άτομο σε άτομο. Σε πολλές περιπτώσεις, το βακτήριο μεταδίδεται από το ένα άτομο στο άλλο, αλλά και με εξάπλωση μέσω μολυσμένων οικιακών αντικειμένων.
Η μελέτη έδειξε ότι το περιβάλλον των νοικοκυριών ήταν υπεύθυνο για τη διάδοση σε πολλές περιπτώσεις. Η αλυσίδα μετάδοσης του MRSA σε ένα νοικοκυριό οφείλεται σχεδόν εξίσου στα νέα στελέχη που εισέρχονται στο σπίτι (510 περιπτώσεις) και στην εξάπλωση των ήδη υπαρχόντων και εδραιωμένων στελεχών μεταξύ των μελών της οικογένειας (602 περιπτώσεις).
Οι επιστήμονες ανέλυσαν τις συνήθειες υγιεινής για να διαπιστώσουν ποιες από αυτές σχετίζονται με την είσοδο του βακτηρίου στο νοικοκυριό και βρήκαν μερικές σημαντικές τάσεις:
- Η συχνή πλύση των χεριών πριν και μετά τη χρήση της τουαλέτας, πριν από το φαγητό, πριν από το μαγείρεμα και μετά την αλλαγή της πάνας ενός μωρού, χρησιμοποιώντας σαπούνι ή απολυμαντικό χεριών, συσχετίστηκε με χαμηλότερο κίνδυνο εισόδου του βακτηρίου στο σπίτι.
- Η παρουσία παιδιών αύξησε τις πιθανότητες λήψης του βακτηρίου.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το MRSA εξαπλώθηκε πιο συχνά στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Όταν οι οικιακές επιφάνειες ήταν πολύ μολυσμένες.
- Όσο λιγότερο καθαρό το σπίτι, όπως εκτιμήθηκε από την προφανή οσμή, την ακαταστασία και τις βρώμικες επιφάνειες, τόσο πιο πιθανό ήταν να εξαπλωθεί το βακτήριο από το ένα άτομο στο άλλο.
- Τα νοικιασμένα σπίτια με πολλά άτομα ήταν πιο πιθανό να έχουν υψηλότερα ποσοστά διάδοσης.
- Η κοινή χρήση υπνοδωματίων, κρεβατιών, πετσετών και οποιουδήποτε είδους αντικειμένων που χρησιμοποιούνται για προσωπική υγιεινή συσχετίστηκε με μεγαλύτερο κίνδυνο εξάπλωσης.
Στις παραπάνω περιπτώσεις, ήταν πιο πιθανό να υπάρχει το βακτήριο στο δέρμα ή μόλυνση στο χρονικό διάστημα των επισκέψεων των ερευνητών.
Από την άλλη πλευρά, η μετάδοση του MRSA ήταν σημαντικά χαμηλότερη εάν:
- Το ντους ήταν πιο συχνό από το μπάνιο.
- Τα δόντια βουρτίζονταν δύο φορές ή περισσότερο την ημέρα.
- Tο πλύσιμο των χεριών γινόταν χρήση με αντιβακτηριακό σαπούνι.
Οι ερευνητές είπαν ότι η μετάδοση μέσα σε ένα νοικοκυριό είναι σημαντική για την εξάπλωση του MRSA σε μια κοινότητα.
Φαίνεται πως δεν είναι καλή ιδέα να μοιράζονται αντικείμενα προσωπικής υγιεινής. Ωστόσο, το σημαντικότερο είναι να πλένουμε συχνά τα χέρια μας. Αυτό προσφέρει την καλύτερη προστασία έναντι της λήψης του MRSA. Η Fritz ανέφερε: “Οι επιθετικές προσπάθειες για απαλλαγή του MRSA από τις επιφάνειες των σπιτιών μπορεί να μειώσουν σημαντικά τον αριθμό των λοιμώξεων από MRSA τις οποίες βλέπουμε τώρα”.
