Η μοναξιά αξίζει την προσοχή μας ως δημόσιο θέμα υγείας; Είναι πραγματικά τόσο σημαντικό θέμα όπως η αλλαγή του κλίματος, η οικονομία ή η εκπαίδευση; Ίσως να είναι. Η άγνοιά μας για τις συνέπειες της μοναξιάς για την υγεία είναι μια αντανάκλαση του γεγονότος ότι η μοναξιά δεν αποτελεί μέρος των καθημερινών μας συνομιλιών γύρω από την υγεία.
Μια μελέτη για τη μοναξιά βασίστηκε στα αποτελέσματα ενός ερωτηματολογίου στο οποίο απάντησαν πάνω από 50.000 Αυστραλοί. Μια από τις ερωτήσεις ήταν: “Αισθάνεστε μόνος/η;” Η ανάλυση του ερωτηματολογίου εξέπληξε λόγω των απαντήσεων σε αυτήν την ερώτηση.
Πρώτον, η μοναξιά σκοτώνει. Μια μετα-ανάλυση, η οποία εξέτασε τα αποτελέσματα περίπου 150 μελετών, υπογράμμισε τον αντίκτυπο της μοναξιάς στην υγεία ή πιο συγκεκριμένα της έλλειψης κοινωνικής ένταξης και κοινωνικής στήριξης. Βρήκε ότι η μοναξιά ίσως αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου περισσότερο από την κακή διατροφή, την παχυσαρκία, την κατανάλωση αλκοόλ και την έλλειψη άσκησης και ότι είναι τόσο επιβλαβής όσο το βαρύ κάπνισμα.
Δεύτερον, οι περισσότεροι άνθρωποι γενικά δεν γνωρίζουν ότι η μοναξιά είναι δολοφόνος. Κάποιες από τις έρευνες βρήκαν πως όταν οι άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες κλήθηκαν να κατατάξουν πόσο σημαντικό θεωρούσαν τους διάφορους παράγοντες για την υγεία, τοποθέτησαν την κοινωνική ενσωμάτωση και την κοινωνική στήριξη στο τέλος της λίστας τους.
Ωστόσο, σε μια δημοσίευση, διαπιστώθηκε ότι η ποιότητα των κοινωνικών συνδέσεων είναι περίπου τέσσερις φορές πιο σημαντική ως πρόβλεψη της σωματικής και ψυχικής υγείας των συνταξιούχων από την κατάσταση των οικονομικών τους. Όταν οι άνθρωποι συνταξιοδοτούνται, η ποιότητα των κοινωνικών τους σχέσεων είναι πολύ πιο σημαντικός παράγοντας πρόβλεψης της σωματικής και ψυχικής τους υγείας από ό, τι τα λεφτά που έχουν.
Το πιο εντυπωσιακό εύρημα από την εθνική δημοσκόπηση της Αυστραλίας είναι απλά πόσο διάχυτη είναι η μοναξιά σήμερα. Το ήμισυ (54%) των συμμετεχόντων ανέφερε “σπάνια” ή “ποτέ” αίσθημα μοναξιάς.
Η έρευνα διαπίστωσε ότι η μοναξιά αποτελεί μια ιδιαίτερη πρόκληση για ορισμένα τμήματα της κοινωνίας.
Μεταξύ των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών, μόνο το ένα τρίτο (32%) ανέφερε ότι “σπάνια” ή “ποτέ” νιώθει μοναξιά. Πάνω από το ένα τέταρτο (30%) δήλωσε ότι ένιωθε μοναξιά “συχνά” ή “πάντα”. Για τους ηλικιωμένους, το 71% απάντησε ότι “σπάνια” ή “ποτέ” αισθάνεται μοναξιά. Το γεγονός ότι η εικόνα μας για τον μοναχικό άνθρωπο είναι συνήθως κάποιος σε προχωρημένη ηλικία δείχνει ότι πρέπει να ενημερώσουμε τα δεδομένα μας (και τη σκέψη μας).
Η δεύτερη ομάδα για την οποία η μοναξιά εμφανίζεται ως ένα ιδιαίτερο πρόβλημα είναι οι άνθρωποι που ζουν στις μεγάλες πόλεις. Σε σύγκριση με τους ανθρώπους που ζουν σε αγροτικές περιοχές, οι κάτοικοι των μεγάλων πόλεων είναι λιγότερο πιθανό να λένε ότι δεν αισθάνονται “ποτέ” μόνοι (15% έναντι 20%) και πιο πιθανό να λένε ότι αισθάνονται μοναξιά “περιστασιακά”, “συχνά”, ή “πάντα” (50% έναντι 42%). Και πάλι, αυτό έρχεται σε αντίθεση με την αντίληψη ότι η μοναξιά είναι πιο συχνή στα άτομα που είναι φυσικά απομακρυσμένα αλλά η έρευνα αυτή αναφέρεται στην ψυχολογική πραγματικότητα της μοναξιάς.
Είναι ενδιαφέρον ότι μια τρίτη ομάδα που ανέφερε δυσανάλογα υψηλά επίπεδα μοναξιάς ήταν οι ψηφοφόροι του κόμματος One Nation. Το 9% ανέφερε ότι είναι μόνοι “πάντα” σε σύγκριση με περίπου το 2% για τους οπαδούς των άλλων κομμάτων. Αυτό σημαίνει ότι τα άτομα που είναι αποσυνδεδεμένα από τον κόσμο και τα θεσμικά όργανα οδηγούνται συχνά σε περιθωριακά πολιτικά κινήματα που αναπτύσσουν κάποια μορφή εξτρεμισμού.
Ίσως το πιο αυστηρό εύρημα αφορά τον τέταρτο προγνωστικό παράγοντα της μοναξιάς: τη φτώχεια. Ενώ το 21% των ατόμων που κερδίζουν λιγότερο από 600 δολάρια την εβδομάδα αισθάνονται μοναξιά “συχνά” ή “πάντα”, το αντίστοιχο ποσοστό για τους ανθρώπους που κερδίζουν πάνω από 3.000 δολάρια την εβδομάδα είναι κάτω από το 10%. Αυτό υποδεικνύει το γενικότερο (αλλά συχνά παραμελημένο) γεγονός ότι σε όλο τον κόσμο η φτώχεια είναι ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες πρόβλεψης της κακής υγείας, ιδιαίτερα της κατάθλιψης και άλλων ψυχικών ασθενειών. Επίσης εάν είστε σε θέση να έχετε αρκετά χρήματα όταν συνταξιοδοτηθείτε, τότε ένα από τα βασικά πράγματα που θα μπορείτε να κάνετε είναι να έχετε καλύτερες κοινωνικές διασυνδέσεις.
