Ο απολογισμός των νεκρών της πανδημίας που έφερε ο κορωνοϊός SARS-CoV-2 πλησιάζει παγκοσμίως το 1 εκατομμύριο, αριθμός πολύ μεγαλύτερος σε σχέση με τους θανάτους που προκάλεσαν άλλοι νέοι ιοί που έκαναν τα τελευταία χρόνια την εμφάνισή τους και πολύ πάνω από αυτόν της «ισπανικής γρίπης» πριν από έναν αιώνα. Ακολουθεί μια σύγκριση της φονικότητας των ιών.
Οι ιοί της γρίπης
Η επιδημία της γρίπης Α (Η1Ν1), η λεγόμενη και γρίπη των χοίρων, προκάλεσε το 2009 παγκόσμιο συναγερμό. Επισήμως 18.500 άνθρωποι πέθαναν από αυτή τη γρίπη σε όλο τον κόσμο. Αργότερα το περιοδικό The Lancet αναθεώρησε προς τα πάνω τον αριθμό των θανάτων από τη γρίπη Α, εκτιμώντας ότι οι θάνατοι κυμαίνονταν μεταξύ 151.700 και 575.400.
Ο πρώτος κορωνοϊός που προκάλεσε παγκόσμια ανησυχία και που επίσης προήλθε από την Κίνα προκάλεσε την περίοδο 2002-2003 την επιδημία Sars (Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο) και σκότωσε 774 ανθρώπους. Αυτός ο κορωνοϊός ονομάζεται τώρα SARS-CoV-2.
Αρκετοί είναι αυτοί που συγκρίνουν τους νεκρούς από Covid-19 με αυτούς από την εποχική γρίπη, η οποία σκοτώνει χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο. «Σε παγκόσμιο επίπεδο οι ετήσιες επιδημίες της γρίπης προκαλούν περίπου 5 εκατομμύρια σοβαρές περιπτώσεις και 290.000 με 650.000 θανάτους», σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
Τον 20ο αιώνα δύο μεγάλες πανδημίες γρίπης που συνδέονται με νέους ιούς (και όχι με τον εποχικό τύπο), αυτή του 1957-58, η λεγόμενη και ασιατική γρίπη, και αυτή του 1968-70, η γρίπη του Χονγκ Κονγκ, προκάλεσαν η καθε μία περίπου 1 εκατομμύριο θανάτους σε παγκόσμιο επίπεδο, βάσει απολογισμών που έγιναν μετά την εξάλειψή τους. Ωστόσο εμφανίστηκαν σε εντελώς διαφορετικές συνθήκες. Έκτοτε λόγω της παγκοσμιοποίησης οι οικονομικές συναλλαγές και οι μετακινήσεις των ατόμων και άρα των ιών είναι πολύ πιο έντονες.
Η μεγάλη γρίπη του 1918-19, η λεγόμενη ισπανική γρίπη (η οποία επίσης προκλήθηκε από έναν νέο ιό) είχε τρομακτικές επιπτώσεις: σε τρία κύματα σκότωσε τουλάχιστον 50 εκατομμύρια ανθρώπους, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στις αρχές του 2000.
Ο ιός Έμπολα
Ο απολογισμός των θανάτων από τον νέο κορωνοϊό είναι κατά πολύ μεγαλύτερος από αυτόν του ιού Έμπολα, ο οποίος πρωτοεμφανίστηκε το 1976. Το πιο πρόσφατο κύμα Έμπολα προκάλεσε τον θάνατο σχεδόν 2.300 ανθρώπων στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό την περίοδο μεταξύ του Αυγούστου του 2018 και τα τέλη Ιουνίου 2020. Αν σε αυτό τον αριθμό προστεθούν οι νεκροί από τις διάφορες επιδημίες Έμπολα εδώ και 40 χρόνια, συνολικά έχουν χάσει τη ζωή τους από τον ιό αυτό περίπου 15.000 άνθρωποι, αποκλειστικά στην Αφρική.
Πάντως το ποσοστό θνησιμότητας του Έμπολα είναι πολύ πιο υψηλό από του SARS-CoV-2, καθώς περίπου το 50% των ατόμων που μολύνονται πεθαίνουν, ενώ σε κάποιες επιδημίες το ποσοστό έφτασε το 90%, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Ο ιός όμως είναι λιγότερο μεταδοτικός σε σχέση με άλλες ιογενείς ασθένειες: μεταδίδεται μόνο από την άμεση και στενή επαφή με έναν ασθενή και όχι μέσω του αέρα.
Άλλοι τροπικοί ιοί, όπως ο δάγκειος πυρετός, η πιο σοβαρή μορφή του οποίου μπορεί να προκαλέσει θάνατο, είναι λιγότερο θανατηφόροι. Η ασθένεια αυτή που μεταδίδεται από τα κουνούπια προκαλεί μερικές χιλιάδες θανάτους κάθε χρόνο (4.032 το 2015).
Ο HIV
Άλλος ένας ιός που σκοτώνει, ο HIV, που προκαλεί το AIDS και για τον οποίο ακόμη δεν υπάρχει εμβόλιο, προκάλεσε πραγματική εκατόμβη νεκρών την περίοδο 1980-2000. Χάρη στην επέκταση των αντιρετροϊκών θεραπειών, ο ετήσιος αριθμός των ανθρώπων που πεθαίνουν από AIDS μειώνεται σταθερά από το 2004, όταν κορυφώθηκε με 1,7 εκατομμύρια νεκρούς. Το 2019, 690.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τον HIV, σύμφωνα με την υπηρεσία του ΟΗΕ για το AIDS.
Από την εμφάνισή του, το AIDS έχει προκαλέσει το θάνατο σχεδόν 33 εκατομμυρίων ατόμων.
Οι ιοί που προκαλούν την ηπατίτιδα Β και C σκοτώνουν ετησίως περίπου 1,3 εκατομμύριο ανθρώπους, συνήθως σε πιο φτωχές χώρες, λόγω κίρρωσης του ήπατος ή καρκίνου του ήπατος (900.000 από ηπατίτιδα Β και 400.000 από ηπατίτιδα C).
