Όλο και περισσότεροι άνθρωποι λαμβάνουν συμπληρώματα μελατονίνης και σε ολοένα και πιο υψηλές δόσεις, σύμφωνα με μια ερευνητική επιστολή που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Journal of the American Medical Association (JAMA). Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι αυτά τα ευρήματα εγείρουν ανησυχίες για την ασφάλεια της λήψης καθώς η πραγματική δόση των συμπληρωμάτων μελατονίνης θα μπορούσε να είναι σχεδόν 500% υψηλότερη από ό,τι υποδεικνύει η ετικέτα.
Για αυτήν τη μελέτη, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα περίπου 20 ετών από το National Health and Nutrition Examination για να εξετάσουν την συχνότητα και τις τάσεις στη χρήση συμπληρωματικής μελατονίνης σε περισσότερους από 55.000 ενήλικες στις ΗΠΑ. Ήθελαν επίσης να προσδιορίσουν τον επιπολασμό των ατόμων που χρησιμοποιούν πάνω από 5 mg αυτού του βοηθήματος ύπνου την ημέρα.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι μέχρι το 2018, οι άνθρωποι λάμβαναν διπλάσια ποσότητα μελατονίνης σε σχέση με 10 χρόνια πριν.
«Δεδομένης της αυξανόμενης δημοτικότητας στη χρήση της εξωγενούς μελατονίνης, οι παρατηρήσεις μας υποστηρίζουν την ανάγκη για καλύτερη συνειδητοποίηση της ασφάλειας και των επιδράσεων των συμπληρωμάτων μελατονίνης στο κοινό καθώς και στους επαγγελματίες του ιατρικού τομέα», δήλωσε η Naima Covassin, ανώτερη ερευνήτρια στο τμήμα καρδιαγγειακής ιατρικής της Mayo Clinic, στο Ρότσεστερ της Μινεσότα, και από τους συγγραφείς της μελέτης.
H ίδια πρόσθεσε ότι λίγα είναι γνωστά για το πώς η μελατονίνη αλληλεπιδρά με άλλα φάρμακα και εάν η χρόνια χρήση είναι ασφαλής. «Ενώ τα συμπληρώματα μελατονίνης θεωρούνται γενικά ασφαλή και καλά ανεκτά, έχουν αναφερθεί παρενέργειες, ειδικά σε υψηλές δόσεις και σε ασθενείς με προϋπάρχοντες παράγοντες κινδύνου για την υγεία», δήλωσε η Covassin. Τόνισε ότι η αυξανόμενη δημοτικότητα της συμπληρωματικής μελατονίνης υποστηρίζει την ανάγκη για καλύτερη συνειδητοποίηση της ασφάλειας και των επιπτώσεών της μεταξύ του κοινού και των ιατρικών επαγγελματιών.
«Τα αποτελέσματα της αυξημένης κατανάλωσης μελατονίνης από το 1999-2000 έως το 2017-2018 δεν ήταν εκπληκτικά», είπε η Covassin. «Ωστόσο, ήμασταν έκπληκτοι όταν βρήκαμε μια αύξηση στη χρήση υψηλών δόσεων μελατονίνης (πάνω από 5 mg την ημέρα), η οποία έχει γίνει εμφανής τα τελευταία χρόνια».
Η μελατονίνη είναι μια ορμόνη που παράγει το σώμα. «Το σώμα παράγει φυσικά μελατονίνη στην επίφυση του εγκεφάλου και είναι μια απαραίτητη ορμόνη που βοηθά στη ρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού μας», δήλωσε η Δρ. Stacie J. Stephenson, γνωστή και ως «VibrantDoc», μια αναγνωρισμένη ειδικός στη λειτουργική ιατρική και συγγραφέας του βιβλίου αυτοφροντίδας, «Ζωντανό: Ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα για να αποκτήσετε ενέργεια, να αντιστρέψετε τη γήρανση και να λάμψετε». Εξήγησε ότι η επίφυση λαμβάνει σήματα από το φως και μπορεί να «μπερδευτεί» με την έκθεση στο φως της νύχτας ή στο σκοτάδι της ημέρας. «Μπορεί συνεπώς να δυσκολευτείτε να κοιμηθείτε ή να μείνετε κοιμισμένοι», είπε η Stephenson. «Η περιστασιακή χρήση συμπληρωματικής μελατονίνης μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού δίνοντας στο σώμα σας αυτό που η επίφυση μπορεί να μην παράγει επαρκώς».
Ανακριβή στοιχεία στην ετικέτα των συμπληρωμάτων μελατονίνης
Ενώ τα συμπληρώματα μελατονίνης μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να κοιμούνται καλά, η προηγούμενη έρευνα διαπίστωσε ότι οι ετικέτες των συμπληρωμάτων μπορεί να είναι ανακριβείς. Αντίθετα με τα φάρμακα, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) δεν ρυθμίζει τα συμπληρώματα διατροφής.
Η Stephenson είπε ότι μια μελέτη του 2017 που αξιολόγησε την περιεκτικότητα σε μελατονίνη στα συμπληρώματα διατροφής έδειξε ότι πάνω από το 70% των συμπληρωμάτων αυτών δεν περιείχαν τη δόση που αναγράφεται στην ετικέτα. «Το πραγματικό περιεχόμενο ήταν έως και 83% λιγότερο από ό,τι δηλώθηκε ή έως και 478% περισσότερο», είπε. Σύμφωνα με την Stephenson, η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι ακόμη και μεταξύ των διαφορετικών σκευασμάτων της ίδιας σειράς συμπληρωμάτων, υπήρχε έως και 465% μεταβλητότητα στα συστατικά.
«Επιπλέον, η μελέτη έδειξε ότι ορισμένες μάρκες περιελάμβαναν σημαντικές ποσότητες σεροτονίνης (νευροδιαβιβαστής), η οποία δεν αναγραφόταν στην ετικέτα -και αυτό θα μπορούσε να είναι επικίνδυνο», είπε. «Τα νοθευμένα συμπληρώματα είναι στην πραγματικότητα αρκετά κοινά. Σίγουρα θα ήμουν προσεκτική και θα αναζητούσα δεδομένα ποιοτικού ελέγχου για οποιοδήποτε συμπλήρωμα επιλέγετε», πρόσθεσε η Stephenson.
«Η μελατονίνη θεωρείται συμπλήρωμα διατροφής και δεν ελέγχεται από τον FDA για την ασφάλεια ή την αποτελεσματικότητά της», λέει η Sarah Gallucci, επίκουρη καθηγήτρια ιατρικής στο τμήμα ιατρικής ύπνου στο Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι. Πρόσθεσε όμως ότι υπάρχει ένας οργανισμός που επιβεβαιώνει τη δοσολογία και την καθαρότητα ορισμένων εμπορικών σημάτων. «Τα συμπληρώματα που επαληθεύονται από τη σύμβαση για τη φαρμακευτική αγωγή των Ηνωμένων Πολιτειών είναι τα πιο αξιόπιστα», είπε η Gallucci. «Τα επαληθευμένα συμπληρώματα από την USP (United States Pharmacopeial) ελέγχονται για να διασφαλιστεί ότι οι ποσότητες ταιριάζουν με την ετικέτα και ότι το προϊόν δεν περιέχει επιβλαβή επίπεδα καθορισμένων ρύπων».
Η Gallucci πρόσθεσε ότι η μελατονίνη θεωρείται γενικά ασφαλής, με λίγες σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες. «Οι πιο συχνές παρενέργειες είναι πονοκέφαλος, ζάλη, ναυτία και κόπωση», είπε. Προειδοποίησε ότι η λήψη υπερβολικής μελατονίνης θα μπορούσε να διαταράξει τον κύκλο ύπνου-εγρήγορσης, καθιστώντας πιο δύσκολο τον ύπνο. «Οι ασφαλείς δόσεις έναρξης κυμαίνονται από 2 έως 5 mg», συμβουλεύει. «Η μελατονίνη πάντως δεν έχει καμία δυνατότητα εθισμού, κάτι που μπορεί να συμβαίνει με ορισμένα συνταγογραφούμενα φάρμακα για τον ύπνο».
