Κάθε χρόνο, εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο υποφέρουν από ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια που εμποδίζουν τη ροή αίματος σε μια περιοχή του εγκεφάλου. Η ταχεία αποκατάσταση της ροής του αίματος είναι καθοριστική και μπορεί να σώσει ζωές. Αλλά παραδόξως, μπορεί επίσης να οδηγήσει σε περαιτέρω βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου.
Ωστόσο, χάρη σε μια δανική έρευνα, υπάρχει τώρα νέα και λεπτομερή εικόνα για το τι συμβαίνει στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου μετά την αποκατάσταση της ροής του αίματος. Η εργασία δημοσιεύεται στο περιοδικό Stroke.
«Αυτή είναι η πρώτη φορά που εξετάζουμε πώς αντιδρούν τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου σε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο σε μοριακό επίπεδο με τόσο μεγάλη λεπτομέρεια. Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι τα αιμοφόρα αγγεία γίνονται πιο διαπερατά, γεγονός που διευκολύνει την είσοδο βλαβερών ουσιών στον εγκέφαλο», εξηγεί η Line Mathilde B. Hansen, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Τμήμα Βιοϊατρικής, η οποία είναι μία από τις κύριες συγγραφείς της μελέτης.
Η μελέτη δείχνει επίσης ότι το άνοιγμα των αιμοφόρων αγγείων πυροδοτεί μια σημαντική φλεγμονώδη απόκριση. Η φλεγμονή βοηθά το σώμα να επιδιορθώσει τη βλάβη -αλλά μπορεί επίσης να επιδεινώσει την εγκεφαλική βλάβη και να παρατείνει την αποκατάσταση του ασθενούς.
«Η φλεγμονή είναι απαραίτητη, αλλά αφορά την ισορροπία. Αν μπορέσουμε να βρούμε έναν τρόπο να μειώσουμε τις ακατάλληλες επιπτώσεις της φλεγμονής χωρίς να επηρεάσουμε την ικανότητα του σώματος να επιδιορθωθεί, μπορούμε ενδεχομένως να βοηθήσουμε πολλούς ασθενείς να έχουν καλύτερη πρόγνωση», εξηγεί ο καθηγητής Vladimir Matchkov, δεύτερος κύριος συγγραφέας της μελέτης.
Η ερευνητική ομάδα πίσω από τη μελέτη έχει αναπτύξει ένα δημόσια διαθέσιμο διαδικτυακό εργαλείο που ερευνητές σε όλο τον κόσμο μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να εντοπίσουν σημαντικές αλλαγές στην γονιδιακή έκφραση μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο.
«Ελπίζουμε ότι αυτός ο πόρος θα αποτελέσει ένα αποτελεσματικό εργαλείο που θα βοηθήσει στον γρήγορο εντοπισμό των βασικών μοριακών σημάτων που εμπλέκονται και νέων, στοχευμένων θεραπειών», λέει ο Matchkov που ελπίζει ότι μακροπρόθεσμα, οι ερευνητές θα είναι σε θέση να αναπτύξουν πιο αποτελεσματικές και ακριβέστερες μορφές θεραπείας για ασθενείς με εγκεφαλικό επεισόδιο. «Ο στόχος είναι σαφής: η βελτίωση της ποιότητας ζωής εκατομμυρίων ασθενών σε όλο τον κόσμο», λέει ο Matchkov.
Περισσότερες πληροφορίες: Line Mathilde Brostrup Hansen et al, Spatial Transcriptomics and Proteomics Profiling After Ischemic Stroke Reperfusion: Insights Into Vascular Alterations, Stroke (2025). DOI: 10.1161/STROKEAHA.124.048085.
