Τα αποτελέσματα μιας νέας μελέτης σε ζώα υποδηλώνουν ότι τα μικροσκοπικά σωματίδια πλαστικού που βρίσκονται σε τρόφιμα και ποτά μπορεί να επηρεάσουν τον μεταβολισμό της γλυκόζης και να βλάψουν όργανα όπως το συκώτι. Τα ευρήματα εγείρουν ανησυχίες σχετικά με πιθανούς κινδύνους για την υγεία των ανθρώπων και υποδεικνύουν την ανάγκη για περισσότερη έρευνα.
Καθώς το πλαστικό διασπάται, σχηματίζει μικροπλαστικά (<5 mm) και νανοπλαστικά (<100 nm), τα οποία μπορούν να εισέλθουν στην τροφική αλυσίδα και να καταλήξουν σε θαλασσινά και άλλα τρόφιμα που τρώνε οι άνθρωποι. Μελέτες εκτιμούν ότι ένα άτομο μπορεί να καταναλώσει περίπου 40.000 έως 50.000 μικροσκοπικά πλαστικά σωματίδια ετησίως μέσω τροφίμων και ποτών, με ορισμένους να εκτιμούν ότι η έκθεση φτάνει έως και τα 10 εκατομμύρια σωματίδια ετησίως.
«Με την αυξανόμενη ανησυχία σχετικά με την έκθεση σε μικροπλαστικά και νανοπλαστικά, θέλαμε να αξιολογήσουμε τον αντίκτυπο αυτής της έκθεσης στην υγεία», δήλωσε η Amy Parkhurst, υποψήφια διδάκτορας στο εργαστήριο του Fawaz George Haj, στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Ντέιβις.
«Οι παρατηρήσεις μας ότι η από του στόματος κατάποση νανοπλαστικών πολυστυρενίου συμβάλλει στην δυσανεξία στη γλυκόζη και σε σημάδια ηπατικής βλάβης, επιβεβαιώνουν και επεκτείνουν όσα έχουν αναφερθεί πρόσφατα σχετικά με τις επιπτώσεις των νανοπλαστικών σε ζωικά μοντέλα».
Η Parkhurst θα παρουσιάσει τα ευρήματα στο NUTRITION 2025, την κορυφαία ετήσια συνάντηση της Αμερικανικής Εταιρείας Διατροφής, στο Ορλάντο.
Για τη νέα μελέτη, οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στην έκθεση μέσω της από του στόματος κατανάλωσης για να μιμηθούν τα νανοσωματίδια που βρίσκονται σε τρόφιμα και ποτά. Έδωσαν σε αρσενικά ποντίκια 12 εβδομάδων μια τυπική διατροφή τρωκτικών με ημερήσια από του στόματος δόση νανοσωματιδίων πολυστυρενίου. Το πολυστυρένιο είναι ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο πλαστικό που βρίσκεται συνήθως σε συσκευασίες και προϊόντα τροφίμων.
Οι ερευνητές επέλεξαν μια ημερήσια δόση νανοσωματιδίων 60 mg ανά κιλό σωματικού βάρους, με βάση τα επίπεδα έκθεσης στον άνθρωπο και προηγούμενες μελέτες σε ποντίκια που έδειξαν επιπτώσεις στην υγεία σε παρόμοιες ποσότητες.
«Δεν μπορούμε να ελέγξουμε όλα τα πλαστικά στα οποία εκτίθενται τα ποντίκια», δήλωσε η Parkhurst. «Ωστόσο, ο σχεδιασμός της μελέτης μας επέτρεψε να δούμε αλλαγές που σχετίζονται με τη δόση, καθώς η ομάδα που έλαβε δόση νανοπλαστικών θα είχε υψηλότερη έκθεση».
Σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου που δεν έλαβε πολυστυρένιο, τα ποντίκια που κατανάλωναν νανοπλαστικά εμφάνισαν συστηματική δυσανεξία στη γλυκόζη και αυξημένη αμινοτρανσφεράση της αλανίνης, η οποία υποδηλώνει ηπατική βλάβη. Στα ποντίκια που κατανάλωναν πολυστυρένιο, οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης αύξηση της διαπερατότητας του εντέρου και αυξημένα επίπεδα ενδοτοξίνης, τα οποία συμβάλλουν στη δυσλειτουργία του ήπατος.
«Τα ευρήματά μας δικαιολογούν περαιτέρω μελέτες για να βοηθήσουν στην ενημέρωση της πολιτικής σχετικά με τα μικροπλαστικά και τα νανοπλαστικά», δήλωσε η Parkhurst. «Τα ισχυρά επιστημονικά στοιχεία παίζουν βασικό ρόλο στη διαμόρφωση των προσπαθειών παρακολούθησης και στην καθοδήγηση των κανονισμών».
Οι ερευνητές συνεχίζουν να μελετούν τον αντίκτυπο των νανοπλαστικών σε άλλους ιστούς. Θα ήθελαν να πραγματοποιήσουν περισσότερες μελέτες σε μοντέλα τρωκτικών για να κατανοήσουν καλύτερα τους ιστούς και τα όργανα που επηρεάζονται από τα νανοπλαστικά και τους υποκείμενους μοριακούς μηχανισμούς που εμπλέκονται.
