Η κατανάλωση λιγότερων θερμίδων είναι ευρέως αποδεκτή ως τρόπος βελτίωσης της υγείας και απώλειας βάρους, αλλά μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη στο Nature Metabolism επισημαίνει ένα συγκεκριμένο αμινοξύ που περιέχει θείο, την κυστεΐνη, ως βασικό συστατικό στην απώλεια βάρους.
Στη μελέτη «Η μείωση της κυστεΐνης πυροδοτεί τη θερμογένεση του λιπώδους ιστού και την απώλεια βάρους», οι ερευνητές ανακάλυψαν πως όταν οι συμμετέχοντες στη μελέτη περιόρισαν την πρόσληψη θερμίδων, αυτό οδήγησε σε μειωμένα επίπεδα κυστεΐνης στο λευκό λίπος.
Οι ερευνητές της Pennington Biomedical, Δρ. Eric Ravussin και Δρ. Krisztian Stadler, συνέβαλαν στη μελέτη στην οποία αυτοί και οι συνεργάτες τους εξέτασαν την κυστεΐνη και ανακάλυψαν ότι πυροδότησε τη μετάβαση των λευκών λιποκυττάρων σε καφέ λιποκύτταρα, τα οποία είναι μια πιο ενεργή μορφή λιποκυττάρων που καίνε ενέργεια για να παράγουν θερμότητα και να διατηρούν τη θερμοκρασία του σώματος.
Όταν οι ερευνητές περιόρισαν πλήρως την κυστεΐνη σε τρωκτικά, αυτό οδήγησε σε υψηλά επίπεδα απώλειας βάρους και αυξημένη καύση λίπους και “αμαύρισμα” των λευκών λιποκυττάρων, αποδεικνύοντας περαιτέρω τη σημασία της κυστεΐνης στο μεταβολισμό.
«Εκτός από τη δραματική απώλεια βάρους και την αύξηση της καύσης λίπους που προκύπτει από την απομάκρυνση της κυστεΐνης, το αμινοξύ είναι επίσης κεντρικό στοιχείο της οξειδοαναγωγικής ισορροπίας και των οξειδοαναγωγικών οδών στη βιολογία», δήλωσε ο Δρ. Stadler, ο οποίος διευθύνει το εργαστήριο Οξειδωτικού Στρες και Νοσημάτων στο Pennington Biomedical. «Αυτά τα αποτελέσματα υποδηλώνουν μελλοντικές στρατηγικές διαχείρισης βάρους που μπορεί να μην βασίζονται αποκλειστικά στη μείωση της θερμιδικής πρόσληψης».
Το άρθρο βασίζεται σε αποτελέσματα δοκιμών που αφορούσαν τόσο ανθρώπους όσο και ζωικά μοντέλα. Για τις ανθρώπινες δοκιμές, οι ερευνητές εξέτασαν δείγματα λιπώδους ιστού που ελήφθησαν από συμμετέχοντες στη δοκιμή CALERIE που είχαν περιορίσει ενεργά την πρόσληψη θερμίδων για ένα χρόνο. Κατά την εξέταση των δειγμάτων λιπώδους ιστού, αναζήτησαν αλλαγές στους χιλιάδες μεταβολίτες, ενώσεις που σχηματίζονται όταν το σώμα διασπά την τροφή και αποθηκεύει ενέργεια. Η εξερεύνηση αυτών των μεταβολιτών έδειξε μειωμένο επίπεδο κυστεΐνης.
«Η μετάφραση μιας δοκιμής περιορισμού θερμίδων σε ανθρώπους αναγνώρισε έναν νέο παράγοντα στον ενεργειακό μεταβολισμό», δήλωσε ο Δρ. Ravussin. «Η συστηματική μείωση της κυστεΐνης σε ποντίκια προκαλεί απώλεια βάρους με αυξημένη αξιοποίηση λίπους και αμαύρωση των λιποκυττάρων».
Τα δείγματα ιστών προήλθαν από συμμετέχοντες στην CALERIE, η οποία στρατολόγησε υγιείς νέους και μεσήλικες άνδρες και γυναίκες που μείωσαν την πρόσληψη θερμίδων τους κατά μέσο όρο 14% σε διάστημα δύο ετών. Με τη μείωση της κυστεΐνης, οι συμμετέχοντες παρουσίασαν επίσης απώλεια βάρους, βελτιωμένη μυϊκή υγεία και μειωμένη φλεγμονή.
Στα ζωικά μοντέλα, οι ερευνητές παρείχαν γεύματα με μειωμένες θερμίδες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της θερμοκρασίας του σώματος κατά 40%, αλλά ανεξάρτητα από το κυτταρικό στρες, τα ζωικά μοντέλα δεν παρουσίασαν βλάβη στους ιστούς, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα προστατευτικά συστήματα μπορεί να ενεργοποιηθούν όταν η κυστεΐνη είναι χαμηλή.
Ο Δρ. John Kirwan, Εκτελεστικός Διευθυντής του Κέντρου Βιοϊατρικής Έρευνας Pennington, ανέφερε: «Οι Ravussin, Stadler και οι συνάδελφοί τους έκαναν μια αξιοσημείωτη ανακάλυψη που δείχνει ότι η κυστεΐνη ρυθμίζει τη μετάβαση από τα λευκά στα καφέ λιποκύτταρα, ανοίγοντας νέους θεραπευτικούς δρόμους για τη θεραπεία της παχυσαρκίας. Θα ήθελα να συγχαρώ την ερευνητική ομάδα για την αποκάλυψη αυτού του σημαντικού μεταβολικού μηχανισμού που θα μπορούσε να μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε τις παρεμβάσεις διαχείρισης βάρους».
Περισσότερες πληροφορίες: Lee, A. H., et al. (2025). Cysteine depletion triggers adipose tissue thermogenesis and weight loss. Nature Metabolism. doi.org/10.1038/s42255-025-01297-8.
