Η βλάβη που προκαλείται στα νεφρά από τον ζαχαρώδη (σακχαρώδη) διαβήτη ονομάζεται διαβητική νεφροπάθεια και είναι μια από τις σοβαρότερες επιπλοκές της ασθένειας. Στις ΗΠΑ αλλά και σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, ο σακχαρώδης διαβήτης είναι πλέον η συχνότερη αιτία που οδηγεί σε νεφρική ανεπάρκεια καθώς υπολογίζεται ότι το 40% των ασθενών που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση είναι διαβητικοί. Στην Ελλάδα το 30% των αιμοκαθαιρομένων ασθενών πάσχουν από ζαχαρώδη διαβήτη, ποσοστό που δείχνει ανησυχητική αύξηση τα τελευταία χρόνια.
Οι προβλέψεις είναι οδυνηρές: περίπου 30% των διαβητικών (τύπου 1 και 2) θα εμφανίσουν διαβητική νεφροπάθεια, και από αυτούς περίπου οι μισοί θα φτάσουν σε τελικό στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας (οι υπόλοιποι θα έχουν καταλήξει από άλλες επιπλοκές της νόσου).
Οι πρώιμες βλάβες από τον σακχαρώδη διαβήτη στα νεφρά εκδηλώνονται με τη διαφυγή της μικρής ποσότητας λευκωματίνης (μικρολευκωματινουρίας), μιας πρωτεΐνης πλάσματος, στα ούρα. Σταδιακά αυξάνεται η απώλεια και άλλων πρωτεϊνών στα ούρα και εξελίσσεται σε βαριά πρωτεϊνουρία.
Η πρωτεϊνουρία και η υπέρταση, από την οποία πάσχουν στην πλειονότητά τους οι διαβητικοί, οδηγούν σε βλάβη των νεφρών και νεφρική ανεπάρκεια. Η τελευταίαπροκαλεί κατακράτηση ουσιών που κανονικά αποβάλλονται με τα ούρα. Τα προϊόντα αυτά είναι η ουρία, η κρεατινίνη, το ουρικό οξύ κ.ά.
Ο γιατρός μου λέει ότι έχω μικροσκοπικές ποσότητες λευκώματος στα ούρα μου. Τι σημαίνει αυτό;
Αυτό σημαίνει ότι έχετε τις πρώτες ενδείξεις βλάβης στα νεφρά σας. Αυτή η κατάσταση είναι γνωστή ως νεφροπάθεια ή νεφρική νόσος. Αν έχετε υψηλή πίεση και υψηλό επίπεδο γλυκόζης για μεγάλο χρονικό διάστημα (ίσως και πριν διαγνωστεί ο διαβήτης σας), μπορεί να προκληθεί νεφροπάθεια. Όταν η νεφροπάθεια σας ανιχνευθεί στο στάδιο αυτό, γνωστό ως μικρολευκωματουρία, μπορεί να αναστραφεί με τη μείωση της πίεσης ή του επίπεδου γλυκόζης στο αίμα σας.
Πώς θα καταλάβω ότι έχω νεφροπάθεια;
Μέρος της φροντίδας για το διαβήτη σας είναι να κάνετε μια-δυο φορές το χρόνο αναλύσεις ούρων για να βλέπετε αν υπάρχει λεύκωμα (ένδειξη πιθανής νεφρικής βλάβης). Μία μόνο εξέταση θετική στο λεύκωμα δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι έχετε νεφρική βλάβη. Οι ουρολογικές λοιμώξεις, όπως η κυστίτιδα (φλεγμονή της ουροδόχου κύστης), μπορεί να προκαλέσουν και αυτές αυξημένα επίπεδα λευκώματος στα ούρα. Για το λόγο αυτό, αν μία εξέταση είναι θετική, θα πρέπει να κάνετε κι άλλες εξετάσεις για να παρακολουθήσετε την κατάσταση. Αν και αυτές δείξουν ότι να νεφρά σας έχουν διαρροή λευκωμάτων, αυτό σημαίνει ότι έχετε νεφροπάθεια.
Ποια είναι τα στάδια της νεφροπάθειας;
Υπάρχουν τρία κύρια στάδια: το πρώτο είναι η μικρολευκωματουρία: μικρές ποσότητες λευκωμάτων που ονομάζονται λευκωματίνες εμφανίζονται στα ούρα σας. Το δεύτερο είναι η λευκωματουρία: μεγαλύτερη ποσότητα λευκωμάτων εμφανίζεται στα ούρα σας και μπορεί να έχει προκληθεί μη αναστρέψιμη βλάβη στα νεφρά σας. Το τρίτο στάδιο είναι η τελική νεφρική ανεπάρκεια, οπότε τα νεφρά σας παύουν να λειτουργούν και δεν μπορούν πλέον να διηθήσουν τις άχρηστες ουσίες.
Ποια είναι τα συμπτώματα της νεφροπάθειας;
Σε πρώιμο αρχικό μπορεί να μην υπάρχουν συμπτώματα. Ωστόσο, αν το σώμα σας αρχίσει να χάνει πρωτεΐνες σε μεγάλες ποσότητες και δεν σας δοθεί θεραπευτική αγωγή, το σώμα σας θα κατακρατά υγρά (πράγμα που θα προκαλέσει πρήξιμο στους αστραγάλους και τα πόδια σας) και μπορεί να λαχανιάζετε, να νιώθετε κούραση, ναυτία και φαγούρα στο δέρμα.
Στη νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου, μπορεί να πρηστούν το πρόσωπο, τα άκρα και η κοιλιακή σας χώρα, να χάσετε βάρος, να παράγετε λίγα ούρα, να έχετε έντονη φαγούρα στο δέρμα, να αισθάνεστε λήθαργο και ναυτία.
Ποια είναι η θεραπευτική αγωγή για τη νεφροπάθεια;
Αρχικά, θα σας δώσουν χάπια αναστολής ΜΕΑ (Μετατρεπτικού Ενζύμου Αγγειοτενσίνης), για να μειωθεί η ποσότητα των πρωτεϊνών που χάνονται μέσω των νεφρών σας. Θα εξετάζεται τακτικά η πίεση σας και, αν είναι απαραίτητο, θα αντιμετωπιστεί με φαρμακευτική αγωγή. Τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο θα κάνετε εξετάσεις αίματος και ούρων, ώστε να ελέγχεται η νεφρική λειτουργία. Επίσης, δύο φορές το χρόνο θα κάνετε εξετάσεις γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης. Μπορεί να σας συστήσουν να καταναλώνετε λιγότερα υγρά, να μειώσετε την κατανάλωση πρωτεϊνών, καλίου και αλατιού (νατρίου), ώστε να μην συσσωρεύονται πολλές άχρηστες ουσίες στον οργανισμό σας. Θα σας δώσει συμβουλές ειδικός διαιτολόγος.
Τι είναι η αιμοκάθαρση;
Αν τα νεφρά σας δεν μπορούν να διηθήσουν πλέον το αίμα σας και να απεκκρίνουν τις άχρηστες ουσίες, η αιμοκάθαρση αναλαμβάνει το έργο αυτό για εσάς. Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι αιμοκάθαρσης: η μία είναι η συνήθης αιμοκάθαρση, κατά την οποία το αίμα σας μέσω αντλίας στέλνεται σε ειδικό μηχάνημα (είτε στο νοσοκομείο είτε στο σπίτι), και η άλλη είναι η περιτοναϊκή διύλιση, που είναι γνωστή και ως διαρκής περιπατητική περιτοναϊκή διύλιση (CAPD), που την κάνετε μόνοι σας κάθε μέρα, διοχετεύοντας ένα ειδικό υγρό μέσω σωλήνα στην κοιλιακή σας χώρα.
