Τσουχτερά πρόστιμα και αφαίρεση της άδειας οδήγησης για ένα χρόνο, προβλέπονται για όσους καπνίζουν μέσα σε αυτοκίνητο παρουσία παιδιών κάτω των 12 ετών. Η σχετική τροπολογία κατατέθηκε σήμερα στη Βουλή από τον υπουργό Υγείας κ. Ανδρέα Λοβέρδο στο νομοσχέδιο για την «εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας».
Η τροπολογία προβλέπει τα εξής:
– Απαγορεύεται το κάπνισμα σε κάθε φύσης αυτοκίνητο, στο οποίο επιβαίνουν παιδιά κάτω των 12 ετών.
– Για την παράβαση, επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο 1.500 ευρώ στον επιβαίνοντα ο οποίος καπνίζει, ανεξάρτητα αν είναι οδηγός. Το πρόστιμο διπλασιάζεται (3.000 ευρώ), αν αυτός που καπνίζει οδηγεί αυτοκίνητο δημόσιας χρήσης.
– Στους οδηγούς των οχημάτων αυτών, επιβάλλεται επιπλέον αφαίρεση της άδειας ικανότητας οδήγησης για διάστημα ενός έτους για κάθε παράβαση, έστω κι αν δεν διέπραξαν οι ίδιοι την παράβαση, αλλά πρόσωπο που επέβαινε στο αυτοκίνητο.
Πρόκειται για ένα μέτρο που στόχο έχει τη σύσταση προς τους γονείς να μην καπνίζουν και ειδικά μπροστά στα παιδιά τους, υπογραμμίζει ο καθηγητής και Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την Πρόληψη του Καπνίσματος, Παναγιώτης Μπεχράκης. Δυστυχώς στη χώρα μας το κάπνισμα μπροστά στα παιδιά είναι σημαντικά αυξημένο σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς σύμφωνα με στοιχεία το 40% σχεδόν των παιδιών στην Ελλάδα εκτίθενται στο παθητικό κάπνισμα.
Μπορεί όμως ο νόμος να αλλάξει παγιωμένες αντιλήψεις;
Φυσικά και όχι απαντούν οι ειδικοί. Ποτέ με τη νομοθεσία δεν μπορέσαμε να παρέμβουμε στον ψυχισμό του παιδιού. Πρέπει να αλλάξουμε αντιλήψεις και να αποτρέψουμε την ισχύουσα ισορροπία, η οποία οδηγεί σε αδιέξοδο. Όλοι μαζί, καπνιστές και μη, πρέπει να αγωνιστούμε για το πώς θα σταματήσουμε την “παραγωγή” νέων καπνιστών. Στην Ελλάδα “παράγονται” 50.000 νέοι καπνιστές κάθε χρόνο.
Εικόνες καθημερινές, με το παιδί στο αυτοκίνητο και το γονιό στη θέση του οδηγού με το τσιγάρο στο χέρι. Το παιδί “αναγκάζεται” να γίνει παθητικός καπνιστής χωρίς δικαιώματα, αφού οι ίδιοι οι γονείς του τα καταπατούν. Η άποψη ότι τα ανοιχτά παράθυρα και η κίνηση του αυτοκινήτου βοηθούν ώστε να μην εισπνέει το παιδί τις βλαβερές ουσίες του καπνού είναι άκρως λανθασμένη, υποστηρίζουν οι επιστήμονες.
Ο καπνός περιέχει περίπου τέσσερις χιλιάδες τοξικές ουσίες και ανάμεσά τους υπάρχουν και εξήντα τουλάχιστον που αποδεδειγμένα είναι καρκινογόνες. Οι ουσίες αυτές παραμένουν στο περιβάλλον ακόμα και όταν ο καπνός δεν είναι πια ορατός. Η ρύπανση στο αυτοκίνητο, ακόμα και με ανοιχτά παράθυρα, είναι πολλαπλάσια. Σύμφωνα με πειραματικές μετρήσεις 20 λεπτά έκθεσης στη συνθήκη του παθητικού καπνίσματος, τροποποιεί τη μηχανική συμπεριφορά του αναπνευστικού συστήματος και τροποποιεί και την άμυνα του αναπνευστικού συστήματος.
Οι γονείς το γνωρίζουν αυτό; Γνωρίζουν ότι αποτελούν το σημαντικότερο πρότυπο για τα παιδιά τους;
Γνωρίζουν, λένε οι ειδικοί, ότι το τσιγάρο είναι βλαβερό, γνωρίζουν ότι κάνει κακό στο παιδί όχι μόνο ο καπνός που εισπνέει, αλλά και η εικόνα του καπνιστή γονιού, καθώς το παιδί είναι μιμητικό ον. Κάνει ότι βλέπει. Η φύση του παιδιού θα αντιδράσει και θα γίνει καπνιστής. Τα παιδιά των γονιών που καπνίζουν έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να γίνουν και αυτά ενεργητικοί καπνιστές. Σύμφωνα με μελέτες τα παιδιά τα οποία μεγαλώνουν με γονείς που καπνίζουν είναι 90% περισσότερο πιθανόν ότι θα γίνουν και τα ίδια καπνιστές και θα έχουν συνεπώς κατά μέσο όρο 10 χρόνια ζωής λιγότερα.
Ο κ. Μπεχράκης θέτει το ερώτημα: “Κατά πόσο θεωρούμε τα παιδιά μας αναλώσιμο υλικό στο βωμό του κέρδους των καπνοβιομηχανιών;”. Τα μισά από τα παιδιά που αρχίζουν το κάπνισμα στην ηλικία των δώδεκα με δεκαοκτώ ετών θα πεθάνουν από αυτό. Ενώ το γνωρίζουμε αυτό, λέει ο καθηγητής, βομβαρδίζουμε τον ψυχισμό των νέων παιδιών με παραστάσεις και τα εκθέτουμε στην προβολή προτύπων που καπνίζουν, διεγείροντας την περιέργεια τους να δοκιμάσουν το τσιγάρο.
Σύμφωνα με μελέτη στην Ελλάδα, οι περισσότεροι καπνιστές έχουν ξεκινήσει το τσιγάρο στην εφηβεία. Όπως καταγράφεται τα παιδιά των καπνιστών, αδιαφορούν ή ανησυχούν λιγότερο για τις συνέπειες του καπνίσματος, απ΄ ότι τα παιδιά των μη καπνιστών. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην επικοινωνία με τα παιδιά και την πληρέστερη ενημέρωσή τους στο ζήτημα αυτό.
Στην Ευρώπη τα πράγματα είναι πιο προχωρημένα και πιο συνειδητοποιημένα. Υπάρχει σεβασμός στα δικαιώματα του παιδιού. Στην Ελλάδα υποστηρίζουν οι ειδικοί χρειάζεται να εγείρουμε συνειδήσεις και να αλλάξουμε νοοτροπίες. Πρέπει να μάθουμε να σεβόμαστε τα παιδιά και να τους αναγνωρίζουμε το δικαίωμα να αναπνέουν καθαρό αέρα… Είναι δικαίωμα του παιδιού να ζήσει και δεν έχει κανείς το δικαίωμα να το μετατρέπει σε άβουλο καπνιστή.
Η οικογένεια, το σχολείο, η κοινωνία, πρέπει να αγωνιστούν για το πως θα σταματήσει η παραγωγή νέων καπνιστών. Συμμετοχή σε αυτή την προσπάθεια μπορεί να έχει και ο καπνιστής λέει ο καθηγητής, καθώς «ο φανατικότερος καπνιστής μπορεί να γίνει ένας άριστος μαχητής κατά του καπνίσματος. Να ομολογήσει ότι αισθάνεται δέσμιος του καπνίσματος. Οι γονείς να πουν την αλήθεια στα παιδιά τους και να αποφεύγουν να καπνίζουν μπροστά τους. Δεν πρέπει να εξωραΐζουμε το κάπνισμα. Το τσιγάρο είναι ναρκωτικό. Ο καπνιστής δεν είναι τίποτα άλλο από ένα εξαρτημένο άτομο . Έτσι πρέπει να το περάσουμε στη νεολαία μας, ευθέως”, λέει ο κ. Μπεχράκης και προσθέτει: “Ο κάθε άνθρωπος-πρότυπο αυτής της κοινωνίας όταν είναι καπνιστής να καπνίζει για τον εαυτό του και να μην προβάλλει το κάπνισμα ως τρόπο ζωής, διότι αυτό βλάπτει το κοινωνικό σύνολο και κατασκευάζει καπνιστές”.
Όλες οι προσπάθειες που γίνονται για μείωση των καπνιστών είναι καιρός πια να μετατοπιστούν από το πώς θα διακόψει το κάπνισμα κάποιος ενήλικος βαρύς καπνιστής και να εστιαστούν στο πώς δεν θα το αρχίσει ο νεαρός έφηβος ή προέφηβος.
Ο αντικαπνιστικός νόμος “καταργεί τα εργαστήρια παραγωγής νέων καπνιστών”, υπογραμμίζει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την Πρόληψη του Καπνίσματος και δηλώνει κατηγορηματικά αντίθετος στην οποιαδήποτε αλλαγή του αντικαπνιστικού νόμου λέγοντας ότι η Δημόσια Υγεία δεν μπορεί να αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης.
