Σύµφωνα µε έρευνα αµερικανών ειδικών, ο εµπλουτισµός της θάλασσας µε οξυγόνο ήταν και η αιτία για να εµφανιστούν στον πλανήτη µας τα ζώα και αµέτρητες άλλες µορφές ζωής. Οι επιστήµονες από το Πανεπιστήµιο της Καλιφόρνιας στο Ρίβερσαϊντ, που δηµοσίευσαν τα αποτελέσµατα της εργασίας τους στο «Nature», διαπίστωσαν ότι στη µακραίωνη ιστορία της Γης, οι ποσότητες οξυγόνου στους ωκεανούς παρουσιάζουν έντονες διακυµάνσεις. Και αυτός είναι ένας σηµαντικός λόγος που εξαφανίζονται κάποια είδη ζωής και τη θέση τους παίρνουν άλλα, πρωτοεµφανιζόµενα.
Οι ειδικοί εξέτασαν τον άνθρακα, το µολυβδαίνιο και το θείο που περιείχαν πετρώµατα τα οποία συνέλεξαν από περιοχές των ΗΠΑ, της Σουηδίας και της Αυστραλίας. Η συνδυαστική τους ανάλυση έδωσε µία σαφή εικόνα για τις ποσότητες οξυγόνου που υπήρχαν στους ωκεανούς κατά την περίοδο που τα πετρώµατα αυτά (ασβεστόλιθοικαι αργιλικοί σχιστόλιθοι) βρίσκονταν στον βυθότης θάλασσας. Η εξέταση οδήγησε στο συµπέρασµα ότι η οξυγόνωση των ωκεανών πριν από 600 εκατοµµύρια χρόνια, στάθηκε η κύρια αφορµή για να παρατηρηθεί στον πλανήτη µας µια έκρηξη βιοποικιλότητας. Η εµφάνιση πολλών µορφών ζωής και η γρήγορη εξέλιξή τους ήταν δηλαδή το κύριο χαρακτηριστικό της Κάµβριας περιόδου, από 540 µέχρι περίπου 488 εκατοµµύρια χρόνια πριν από σήµερα. «Από την έρευνα µας προέκυψε ότι υπήρχαν διακυµάνσεις στην οξυγόνωση των ωκεανών. Οι διακυµάνσεις αυτές διαδραµάτισαν έναν σηµαντικό και ίσως καθοριστικό ρόλο στη διαµόρφωση της πρώιµης εξέλιξης τωνζώων στονπλανήτη µας», τονίζει ο Τίµοθι Λάιονς που είναι βιοχηµικός στο Πανεπιστήµιο της Καλιφόρνιας και µέλος της οµάδας που διενήργησε την έρευνα. Πρόσθεσε µάλιστα ότι αυτό συνέβη, επειδή η διακύµανση στην οξυγόνωση οδήγησε στον αφανισµό κάποιων ειδών και άνοιξε τον δρόµο για να εµφανιστούν κάποια άλλα.
Το οξυγόνο είναι απαραίτητο στοιχείο για την επιβίωση των ζώων, όχι όµως και για την επιβίωση πολλών ειδών βακτηρίων τα οποία µπορούν να ευδοκιµήσουν σε ανοξικά, όπως λέγονται, περιβάλλοντα. Για τους ειδικούς, η κατανόηση του τρόπου µε τον οποίο αλλάζει το περιβάλλον στη Γη, κατά το πέρασµα του χρόνου, µπορεί να ρίξει φως στο πώς εξελίχθηκε και αναπτύχθηκε η ζωή, και µάλιστα την περίοδο που έκαναν την εµφάνισή τους τα ζώα. «Η ζωή και τοπεριβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται, είναι στοιχεία άρρηκτα συνδεδεµένα µεταξύ τους», λέει ο Μπέντζαµιν Γκιλ που είναι µεταδιδακτορικός ερευνητής στη Βιοχηµεία στο Πανεπιστήµιο Χάρβαρντ και επικεφαλήςτης έρευνας. «Οταν η περιεκτικότητα των ωκεανών σε οξυγόνο αλλάζει σηµαντικά, τότε ορισµένοι οργανισµοί δεν µπορούν να προσαρµοστούν στις νέες συνθήκες και εξαφανίζονται. Το οξυγόνο των ωκεανών επηρεάζει τους κύκλους και άλλων βιολογικά σηµαντικών στοιχείων όπως ο φώσφορος, οσίδηρος και το άζωτο. Καθένα από τα στοιχεία αυτά έχει τον κύκλο του και από τη στιγµή που κάποιος κύκλος διαταραχτεί, προκαλούνται βιολογικές κρίσεις. Σύµφωνα µε τους ειδικούς που έκαναν την έρευνα, µία απότοµη µεταβολή στην οξυγόνωση τωνωκεανών µπορε ίνα πυροδοτήσει έναν µεγάλο αφανισµό ειδών.
Ακόµη και σήµερα, ορισµένα τµήµατα των ωκεανών χάνουν την περιεκτικότητά τους σε οξυγόνο. Τέτοιες περιπτώσεις είναι ο Κόλπος Τσίζαπικ στις ΗΠΑ που περιβάλλεται από το Μέριλαντ και τη Βιρτζίνια, όπως επίσης και η αποκαλούµενη «νεκρή ζώνη» στον Κόλπο του Μεξικού.
