Όλο και περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι η εντερική χλωρίδα, δηλαδή τα βακτήρια του εντέρου, παίζουν σημαντικό ρόλο σε μεταβολικές διαταραχές όπως είναι η παχυσαρκία, στις αλλεργίες και σε ορισμένες άλλες παθήσεις. Μια νέα μελέτη έρχεται να επιβεβαιώσει την υπόθεση ότι τα βακτήρια του εντέρου μπορεί να επηρεάζουν την υγεία μας με πολλούς τρόπους.
Αμερικανοί επιστήμονες της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης βρήκαν σε μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science ότι το βακτήριο του εντέρου Prevotella copri σχετίζεται με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα (rheumatoid arthritis) και μπορεί να είναι μια από τις αιτίες της.
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή των αρθρώσεων προκαλώντας ακαμψία και οίδημα στις αρθρώσεις των χεριών και των ποδιών. Μπορεί ακόμα να καταστρέψει μέρη των οστών και τον χόνδρο, ή να κάνει ζημιά σε διάφορα όργανα, όπως είναι οι πνεύμονες και τα νεφρά. Τα κύρια συμπτώματα είναι αδιαθεσία, κούραση και κατάθλιψη. Η φλεγμονή είναι αποτέλεσμα της επίθεσης του ανοσοποιητικού συστήματος στις αρθρώσεις. Πρόκειται δηλαδή για μια αυτοάνοση ασθένεια. Ωστόσο, οι αιτίες που κάνουν το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτίθεται στους ίδιους τους ιστούς του είναι υπό διερεύνηση.
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα θεωρείται μυστηριώδης ασθένεια διότι μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Η νόσος εμφανίζεται δύο φορές πιο συχνά στις γυναίκες απ’ ότι στους άνδρες.
Ψάχνοντας την αιτία
Οι επιστήμονες δεν είναι βέβαιοι για την αιτία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Είναι ουσιαστικά άγνωστο τι κάνει το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα να προδίδει το σώμα και να του επιτίθεται ενώ θα έπρεπε κανονικά να το προστατεύει.
Η νέα έρευνα δείχνει πως γι’ αυτή την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος μπορεί να ευθύνονται ορισμένα βακτήρια του εντέρου και πιο συγκεκριμένα το Prevotella copri.
Οι δρ Νταϊάν Μάθις και Νταν Λίτμαν, που έκαναν τη μελέτη, εξηγούν ότι εδώ χρόνια υπάρχει η υποψία ότι τόσο στα ζώα όσο και στους ανθρώπους η εκδήλωση αυτοάνοσων παθήσεων οφείλεται σε μικρόβια του εντέρου. Οι μελέτες των δύο επιστημόνων στα τρωκτικά έχουν ξεκάθαρα δείξει ότι η χλωρίδα του εντέρου συνεισφέρει σημαντικά στην αιτιολογία των αυτοάνοσων ασθενειών. Αυτές οι μελέτες τους ενθάρρυναν να ερευνήσουν αν οι ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα έχουν στο έντερο τους κάποιο βακτήριο και βρήκαν μια αξιοσημείωτη συσχέτιση με το Prevotella copri.
Οι ερευνητές ανέλυσαν δείγματα από κόπρανα ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα και υγιών ατόμων και διαπίστωσαν ότι το βακτήριο Prevotella copri είναι παρών πολύ συχνότερα στους ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα από ό,τι στους υγιείς ανθρώπους. Το μικρόβιο προκαλεί φλεγμονή και επιπλέον, η υπερβολική ανάπτυξη του συνδέεται με λιγότερες ποσότητες καλών βακτηρίων του εντέρου τα οποία ανήκουν στα αναερόβια μικρόβια του γένους Bacteroides.
Πιο συγκεκριμένα το 75% των κοπράνων από ασθενείς που είχαν πρόσφατα διαγνωσθεί με ρευματοειδή αρθρίτιδα περιείχαν το Prevotella copri ενώ το βακτήριο υπήρχε μόνο στο 21.4% των δειγμάτων που προέρχονται από υγιή άτομα. Σ’ αυτούς που είχαν εδώ και χρόνια την ασθένεια και ακολουθούσαν κάποια θεραπεία το μικρόβιο βρέθηκε στο 11,5% των δειγμάτων.
Για τη θεραπεία της ασθένειας χορηγούνται μια σειρά από φάρμακα όπως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), αντιβιοτικά και στεροειδή φάρμακα. Ελάχιστα είναι κατανοητά για το πως αυτά τα φάρμακα επηρεάζουν τη ρευματοειδη αρθριτιδα. Η μελέτη των Μάθις και Νταν Λίτμαν προσφέρει μια ένδειξη ότι τα φάρμακα μπορεί να επηρεάζουν τα βακτήρια του εντέρου. Αυτό βασίζεται στο γεγονός ότι οι υπό θεραπεία χρόνιοι ασθενείς είχαν λιγότερα Prevotella copri.
Στην παρούσα φάση, οι ερευνητές δεν μπορούν να συμπεράνουν ότι η συσχέτιση που εντόπισαν είναι αιτιώδης. Δεν μπορούν να αποδείξουν ότι το εν λόγω βακτήριο όντως ευθύνεται για τη νόσο καθώς δεν είναι ηθικό να το χορηγήσουν σε υγιή άτομα για να δουν αν αυτά θα αναπτύξουν ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμα κι αν το βακτήριο είναι πράγματι μια από τις αιτίες της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, στη συγκεκριμένη ασθένεια εμπλέκονται και άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες (όπως το κάπνισμα, η διατροφή κλπ) συνεπώς ο εντερικός μικροοργανισμός δεν δρα μόνος του.
Υπάρχει η πιθανότητα να προκύπτει η συσχέτιση επειδή το διαταραγμένο ανοσοποιητικό σύστημα των ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα επιτρέπει τη δυσανάλογα μεγάλη ανάπτυξη του Prevotella copri. Μπορεί επίσης να υπάρχει κάποιος άλλος, άγνωστος μέχρι σήμερα παράγοντας, που επιδρά ταυτόχρονα τόσο στο ανοσοποιητικό σύστημα, όσο και στην εντερική χλωρίδα των ασθενών.
Έτσι, το επόμενο βήμα των επιστημόνων είναι να βεβαιωθούν για την ενοχή του Prevotella copri στη ρευματοειδή αρθρίτιδα.
