Οπως κάθε όργανο και ιστός του σώματος, έτσι και η καρδιά χρειάζεται αίμα για να τροφοδοτείται με οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες, απαραίτητα για τη συνεχή λειτουργία της. Παρόλο που οι κοιλότητες της καρδιάς είναι γεμάτες αίμα, ο καρδιακός μυς δεν παίρνει οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες από αυτό το αίμα. Η καρδιά δέχεται το θρεπτικό αίμα από τις στεφανιαίες αρτηρίες.
Λόγω του δύσκολου έργου που έχει αναλάβει, η καρδιά χρειάζεται πολύ αίμα. Σε κατάσταση ηρεμίας η ροή του αίματος από τις στεφανιαίες αρτηρίες είναι περίπου 225 ml (πάνω από 210 γραμμάρια) το λεπτό. Αυτή η ποσότητα είναι το 4-5% του αίματος που αντλεί η καρδιά, παρόλο που ο ίδιος ο καρδιακός μυς αποτελεί λιγότερο από το 1% του βάρους του σώματος.
Οι στεφανιαίες αρτηρίες εκφύονται και διακλαδώνονται από τη βάση της αορτής, ακριβώς πάνω από την αορτική βαλβίδα. Εξαπλώνονται σε όλη την επιφάνεια της καρδιάς, κυκλώνουν το επάνω μέρος της και διακλαδώνονται προς το κάτω σαν στεφάνι (στεφανιαίες).
Κάθε στεφανιαία αρτηρία έχει κορμό και πολλές διακλαδώσεις, όπως ένα δέντρο. Κάθε κορμός είναι σε μέγεθος περίπου σαν ένα καλαμάκι αναψυκτικού. Οι μικρότερες διακλαδώσεις εισχωρούν στον καρδιακό μυ από την εξωτερική επιφάνεια προς την εσωτερική επιφάνεια των καρδιακών κοιλοτήτων, μεταφέροντας αίμα στα κύτταρα του μυοκαρδίου.
Οι μικρότερες αρτηρίες διακλαδώνονται σε ακόμα μικρότερα αγγεία και τέλος σε τριχοειδή αγγεία. Τα τριχοειδή αγγεία είναι τα σημεία όπου το οξυγόνο και οι θρεπτικές ουσίες ανταλλάσσονται με τα άχρηστα προϊόντα.
Όπως και άλλες αρτηρίες του σώματος, οι στεφανιαίες αρτηρίες έχουν τρία στρώματα: τον έσω χιτώνα, το μέσο χιτώνα και τον έξω χιτώνα. Η εσωτερική επιφάνεια ενός αιμοφόρου αγγείου καλύπτεται από ένα στρώμα κυττάρων, το ενδοθήλιο. Η κοιλότητα (κανάλι) του αγγείου μέσα στην οποία ρέει το αίμα ονομάζεται αυλός.
Στεφανιαίες αρτηρίες
Η αριστερή στεφανιαία αρτηρία μεταφέρει το αίμα μπροστά, πάνω και σε ένα τμήμα της πίσω πλευράς της αριστερής κοιλίας. Η δεξιά στεφανιαία αρτηρία αιματώνει το μεγαλύτερο μέρος της δεξιάς κοιλίας καθώς και ένα τμήμα της εσωτερικής επιφάνειας και της πίσω πλευράς της αριστερής κοιλίας.
Η αριστερή μεγάλη στεφανιαία αρτηρία χωρίζεται στην πρόσθια κατιούσα αρτηρία, που μεταφέρει αίμα στις δύο κοιλίες κατεβαίνοντας από μπροστά, και την περισπωμένη αρτηρία, που τυλίγεται γύρω από το πίσω τμήμα της καρδιάς και τρέφει εκείνο το τμήμα της αριστερής κοιλίας και του αριστερού κόλπου.
Η δεξιά στεφανιαία αρτηρία διέρχεται από το μπροστινό τμήμα της καρδιάς ανάμεσα στο δεξιό κόλπο και στη δεξιά κοιλία, στέλνοντας διακλαδώσεις κατά μήκος του μπροστινού τμήματος για την αιμάτωση της δεξιάς κοιλίας. Τα αιμοφόρα αγγεία εξαπλώνονται σε όλο τον καρδιακό μυ ώστε να τροφοδοτούν με αίμα όλα τα μυϊκά στρώματα.
Κάθε άτομο έχει μοναδικό δέντρο στεφανιαίων αρτηριών. Οι στεφανιαίες αρτηρίες μπορεί να έχουν πολλές διακλαδώσεις, και η θέση και το μέγεθος αυτών διαφέρουν πολύ από άτομο σε άτομο.
Η αριστερή στεφανιαία αρτηρία, με εξαίρεση κάποιες σπάνιες περιπτώσεις, είναι η βασική πηγή αίματος για την αριστερή κοιλία (τη βασικότερη κοιλότητα άντλησης της καρδιάς). Η δεξιά στεφανιαία αρτηρία ποικίλλει σε μέγεθος, από μικρή μέχρι μεγάλη, και η συμβολή της στη συνολική τροφοδοσία της καρδιάς, παρόλο που είναι πάντα σημαντική, είναι και μεταβλητή. Συνήθως, η αριστερή στεφανιαία αρτηρία παρέχει το 65% του αίματος που χρειάζεται η καρδιά.
