Η ιλαρά είναι μια εξαιρετικά μεταδοτική ιογενής νόσος. Έχει αιτία τον ιό της ιλαράς και μεταδίδεται σε παιδιά και ενήλικες με σταγονίδια μέσω της αναπνοής. Ο ιός της ιλαράς μπορεί να μεταδοθεί μόνο από άνθρωπο σε άνθρωπο. Χάρη στους εμβολιασμούς, η ιλαρά δεν εκδηλώνεται πια όπως παλιότερα, με τη μορφή επιδημιών που επαναλαμβάνονταν κάθε 2 με 5 χρόνια.
Από τη στιγμή εισόδου του ιού στον οργανισμό, η ασθένεια εμφανίζεται μετά από 9 -21 ημέρες και έχει 3 στάδια: το καταρροϊκό, το εξανθηματικό, και το στάδιο της ανάρρωσης. Μερικές φορές μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές όπως: λαρυγγίτιδα, βρογχιολίτιδα, πνευμονία, εγκεφαλίτιδα, σκληρυντική παρεγκεφαλίτιδα, οξεία σκωληκοειδίτιδα, θρομβοπενική πορφύρα, πυώδη ωτίτιδα, μαστοειδίτιδα, εντερίτιδα, μυοκαρδίτιδα, επιδείνωση ενεργούς φυματίωσης κ.α
Συμπτώματα
Αν μολυνθεί ένα μη εμβολιασμένο παιδί, θα παρουσιάσει ύστερα από 10 με 12 μέρες υψηλό πυρετό με συνάχι, βήχα, και επιπεφυκίτιδα. Γι’ αυτό και ενοχλείται από το έντονο φως (φωτοφοβία). Αυτή η κατάσταση με συμπτώματα κρυολογήματος θα διαρκέσει 2 ως 3 μέρες.
Μετά πέφτει ο πυρετός για 1 με 2 μέρες. Στο βλεννογόνο, εσωτερικά στα μάγουλα, σχηματίζονται χαρακτηριστικές της νόσου λευκές κηλίδες (κηλίδες του Koplick).
Την 3η ως 4η μέρα ανεβαίνει πάλι ο πυρετός και εμφανίζεται το χαρακτηριστικό κόκκινο εξάνθημα της ιλαράς. Ξεκινάει πίσω από τα αφτιά και εξαπλώνεται στο πρόσωπο και σε ολόκληρο το σώμα. Γίνεται σκουροκόκκινο και σχηματίζει μεγάλη επιφάνεια. Ύστερα από 3 ως 4 μέρες το εξάνθημα αρχίζει να υποχωρεί ακολουθώντας τοπογραφικά τη σειρά με την οποία εμφανίστηκε.
Η ασθένεια είναι μεταδοτική 3 ως 5 μέρες πριν από την εμφάνιση του εξανθήματος έως και 4 μέρες μετά.
Αντιμετώπιση-εμβόλιο
Στην περίπτωση της ιλαράς τηλεφωνήστε αμέσως στο γιατρό εφόσον το παιδί σας παραπονιέται για πονοκέφαλο, δείχνει απάθεια, αναπνέει κοφτά και παραπονιέται για επώδυνο βήχα και πόνους στα αυτιά. Αυτές μπορεί να είναι ενδείξεις για μία από τις επικίνδυνες επιπλοκές.
Κάθε επεισόδιο ιλαράς αφήνει πίσω της, τουλάχιστον για 6 εβδοάδες, εξασθενημένο το ανοσοποιητικό σύστημα, έτσι που συχνά μετά την ιλαρά εκδηλώνονται ως επιπλοκές, βακτηριακές ωτίτιδες και πνευμονίες. Άλλες επιπλοκές περιλαμβάνουν πιθανή μηνιγγίτιδα ή εγκεφαλίτιδα με διαταραχές του επιπέδου συνείδησης, μέχρι και απώλεια των αισθήσεων, σπασμούς και παραλύσεις, που μπορεί να είναι μόνιμες. Αυτή η εγκεφαλίτιδα από ιλαρά οδηγεί σε ποσοστό 30% ακόμη και στο θάνατο.
Δεν υπάρχει στοχευμένη θεραπεία κατά της ιλαράς. Το μόνο που μπορείτε να κάνετε είναι να ανακουφίσετε τα συμπτώματα. Καθώς το παιδί σας έχει ευαισθησία στο φως, καλό θα είναι να ξαπλώνει σε σκοτεινό και δροσερό χώρο. Ρίξτε τον πυρετό με επιθέματα γάμπας ή αντιπυρετικό υπόθετο ή σιρόπι. Ενάντια στο βήχα και στο συνάχι χορηγήστε σιρόπια και σταγόνες για τη μύτη. Το παιδί σας δεν χρειάζεται να τρώει, αλλά θα πρέπει να πίνει πολλά υγρά. Τις πρώτες μέρες της ασθένειας θα πρέπει να παραμείνει στο κρεβάτι.
Η μοναδική προστασία από την ιλαρά είναι ο εμβολιασμός. Ο συστηματικός εμβολιασμός θα μπορούσε να εξαλείψει σχεδόν πλήρως την ιλαρά σε μερικές χώρες. Ο εμβολιασμός γίνεται από το 13ο μήνα της ηλικίας και επαναλαμβάνεται σε ηλικία 2 ετών, παρέχοντας στο 95% των περιπτώσεων ασφαλή προστασία. Ακόμη γνωρίζουμε λίγα για τη διάρκεια της προστασίας με τον εμβολιασμό. Προτού αρχίσουν το σχολείο, τα παιδιά που δεν καλύπτονται πια από την προφυλακτική επίδραση του εμβολίου θα πρέπει να εμβολιαστούν ξανά.
Αν ένα παιδί που δεν είναι εμβολιασμένο έρθει σε επαφή με πάσχοντα από ιλαρά, μπορεί ακόμη να προστατευτεί αποτελεσματικά από τη νόσο, αρκεί να εμβολιαστεί μέσα σε 48 ώρες από την επαφή.
