Σύμφωνα με μια αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PNAS, η χρήση των αντιβιοτικών στα ζώα αυξάνεται με ταχύ ρυθμό στις αναπτυσσόμενες χώρες, με αποτέλεσμα να μεγαλώνει ο κίνδυνος εμφάνισης ανθεκτικών μικροβίων.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι πέντε χώρες με τις μεγαλύτερες αυξήσεις στη χρήση αντιβιοτικών σε ζώα έως το 2030 θα είναι η Μιανμάρ (205%), η Νιγηρία (163%), το Περού (160%) και το Βιετνάμ (157%).
Η κτηνοτροφία της Κίνας εκτιμάται ότι θα καταναλώνει σύντομα το 30% της παγκόσμιας παραγωγής αντιβιοτικών.
Αντιβιοτικά και ανθεκτικότητα μικροβίων
Τα αντιβιοτικά χορηγούνται σε χαμηλές δόσεις στα εκτρεφόμενα ζώα, πρώτον για να προλάβουν την εκδήλωση ορισμένων ασθενειών, και δεύτερον γιατί επιταχύνουν την ανάπτυξη των ζώων και να αυξάνουν το σωματικό βάρος τους, κάτι που μεταφράζεται σε περισσότερα κέρδη για τους κτηνοτρόφους. Μ’ αυτόν τον τρόπο βέβαια τα ζώα έχουν περισσότερο λίπος.
Όμως η χρήση των αντιβιοτικών στα ζώα ευνοεί την εξάπλωση ανθεκτικών βακτηρίων και απειλεί να καταστήσει άχρηστα τα αντιβιοτικά στον άνθρωπο. Τα βακτήρια που δεν μπορούν να εξουδετερώσουν τα φάρμακα πολλαπλασιάζονται και βρίσκουν το δρόμο προς το περιβάλλον μέσα από το νερό, τα ούρα, και τα περιττώματα των ζώων. Το ίδιο μπορεί να συμβεί μέσω της διατροφής.
Το 2006, η Ευρωπαϊκή Ένωση απαγόρευσε τη χρήση αντιβιοτικών για την πάχυνση των ζώων και έκανε πιο αυστηρούς τους κανόνες για την κτηνιατρική χρήση των αντιμικροβιακών παραγόντων. Στην Αμερική, τα πράγματα είναι πιο χαλαρά. Στις ΗΠΑ, δεν έχει τεθεί εκτός νόμου η χρήση των αντιβιοτικών στην κτηνοτροφία ως αυξητικού παράγοντα. Από την άλλη μεριά, σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, η χρήση αντιβιοτικών αυξάνεται ραγδαία στην κτηνοτροφία.
Σύμφωνα με μελέτη ειδικών του Πανεπιστημίου Πρίνστον, των αμερικανικών Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας και του Διεθνούς Ινστιτούτου Κτηνοτροφικής Έρευνας (ILRI) η χρήση αντιβιοτικών σε εκτρεφόμενα ζώα αναμένεται να αυξηθεί κατά 67% από το 2010 έως το 2030 παγκοσμίως. Στην Κίνα, την Ινδία, τη Βραζιλία και τη Ρωσία, η χρήση των αντιβιοτικών προβλέπεται να διπλασιαστεί μέσα το ίδιο διάστημα.
Η συστηματική χρήση αντιβιοτικών σε χαμηλές δόσεις «δημιουργεί τις ιδανικές συνθήκες για την εμφάνιση ανθεκτικών βακτηρίων» δήλωσε ο Τιμ Ρόμπινσον, μέλος της ερευνητικής ομάδας στο ILRI. Βακτήρια όπως η σαλμονέλα και η E.coli έχουν ήδη αρχίσει να εμφανίζουν ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά. Τα μικρόβια αυτά μπορούν να περάσουν στον άνθρωπο μέσω μολυσμένων τροφίμων ή με την άμεση επαφή.
Η αύξηση των αντιβιοτικών σε μεγάλο βαθμό καθοδηγείται από το κοτόπουλο και χοιρινό κρέας, παρά από τα βοοειδή. Τα κοτόπουλα και τα γουρούνια είναι πιο εύκολο να αυξηθούν γρήγορα σε στενούς χώρους, ενώ οι αγέλες βοοειδών χρειάζονται περισσότερο χρόνο.
«Η χρήση των αντιβιοτικών στα ζώα είναι μια τραγωδία που έχει πιο άμεση επίδραση από την αλλαγή του κλίματος», δήλωσε ο Thomas Van Boeckel, οικολόγος στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον.
