Η υπνοβασία, μαζί με το νυχτερινό τρόμο (χαρακτηρίζεται από έντονο φόβο και κραυγές μέσα στη νύχτα), ανήκουν στην κατηγορία των παραϋπνιών. Οι δύο αυτές διαταραχές ύπνου έχουν αρκετά κοινά χαρακτηριστικά.
Η υπνοβασία είναι μία συνηθισμένη διαταραχή του ύπνου στην παιδική ηλικία και σε κάποιες περιπτώσεις επιμένει και μετά την ενηλικίωση. Υπολογίζεται ότι σχεδόν ένα στα τέσσερα παιδιά παρουσιάζουν επεισόδια υπνοβασίας, ενώ μετά την ενηλικίωση η συχνότητα είναι κάτω από το 4%.
Η υπνοβασία
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA Pediatrics, οι πιθανότητες ενός παιδιού να υπνοβατεί είναι 7 φορές μεγαλύτερη αν οι δύο γονείς του έχουν ιστορικό υπνοβασίας.
Η μελέτη έγινε από ερευνητές του Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ, οι οποίοι ανέλυσαν στοιχεία από 1.940 παιδιά ηλικίας 1,5-13 ετών. Η συχνότητα της υπνοβασίας στις ηλικίες 2,5 έως 13 ετών ήταν μεγαλύτερη από τη συνηθισμένη φτάνοντας το 29%. Στα 13 έτη το ποσοστό είχε περιορισθεί στο 5,3%.
Τα παιδιά των οποίων ο ένας γονιός υπνοβατούσε είχαν τριπλάσιες πιθανότητες να είναι υπνοβάτες ενώ όταν και οι δύο γονείς υπνοβατούσαν, οι πιθανότητες επταπλασιάζονταν.
Ο νυχτερινός τρόμος
Η μελέτη έδειξε επίσης ότι ο νυχτερινός τρόπος αυξάνει τον κίνδυνο υπνοβασίας. Στην περίπτωση του νυχτερινού τρόμου, το παιδί μπορεί να φωνάζει και να κλαίει αλλά επειδή συνήθως εξακολουθεί να κοιμάται δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για να το ηρεμήσουμε. Όταν ξυπνήσει, κατά κανόνα, δεν θυμάται τι συνέβη στον ύπνο του.
Η μελέτη έδειξε ότι η συχνότητα του νυχτερινού τρόμου ήταν 56% στις ηλικίες 1,5 έως και 13 ετών, με την μεγαλύτερη συχνότητα (34%) στα παιδιά που είχαν ηλικία 18 μηνών και την μικρότερη συχνότητα (5%) στα παιδιά 13 ετών.
Όσα παιδιά είχαν εκδηλώσει νυχτερινούς τρόμους πριν από τα 3,5 τους χρόνια, είχαν κατά 34% περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν υπνοβασία έως ότου γίνουν 5 ετών.
Αυτό υποδηλώνει ότι οι δύο διαταραχές του ύπνου έχουν κοινά χαρακτηριστικά και σχετίζονται κυρίως με τον βαθύ ύπνο, ανέφερε ο Ζακ Μονπλεζίρ, καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ.
Ο ίδιος είπες ότι τα ευρήματα υποδηλώνουν πως υπάρχει ισχυρή γενετική προδιάθεση στην υπνοβασία, η οποία πιθανώς σχετίζεται με πολυμορφισμούς στα γονίδια που παίζουν ρόλο στο στάδιο βραχέων κυμάτων του ύπνου, δηλαδή στον βαθύ ύπνο. Οι ίδιοι πολυμορφισμοί ενδέχεται να συμμετέχουν και στους νυχτερινούς τρόμους.
Επομένως, οι γονείς που έχουν ιστορικό υπνοβασίας θα πρέπει να ξέρουν ότι και τα παιδιά τους είναι πολύ πιθανό να υπνοβατούν και να είναι έτοιμοι γι’ αυτό.
