Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Genetics από ερευνητές του Imperial College του Λονδίνου και άλλων ερευνητικών κέντρων, ένας στους 100 υγιείς ανθρώπους είναι φορέας ενός ελαττωματικού γονιδίου που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια.
Οι φορείς του γονιδίου κινδυνεύουν όταν η καρδιά δεχτεί σημαντικές πιέσεις, όπως συμβαίνει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή εξαιτίας του αλκοολισμού. Τα νέα ευρήματα βασίσθηκαν σε μελέτη που έγινε σε αρουραίους και εκατοντάδες ανθρώπους.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν πως τα ζώα που έφεραν μεταλλάξεις ενός γονιδίου κωδικοποιεί την πρωτεΐνη τιτίνη (titin) είχαν αυξημένο κίνδυνο για καρδιακή ανεπάρκεια. H τιτίνη παίζει κυρίαρχο ρόλο στους μύες, μαζί με την ακτίνη και τη μυοσίνη. Πρόκειται για μια μεγάλη πρωτεΐνη, 100 φορές μεγαλύτερη από το μέγεθος της μέσης πρωτεΐνης του ανθρωπίνου σώματος. Η τιτίνη, μέσω μίας μικρής πρωτεΐνης, της τελετονίνης, αγκιστρώνεται και σταθεροποιείται στα καρδιακά και μυϊκά κύτταρα μέσω μίας πολύπλοκης αρχιτεκτονικής διάταξης. Έτσι η τιτίνη, που αποτελείται από περίπου 38.000 αμινοξέα, συμβάλει στο σχηματισμό, τη σταθερότητα και την ελαστικότητα των μυών.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αν και οι αρουραίοι που είχαν το ελαττωματικό γονίδιο φαίνονταν υγιείς, αντιμετωπίζοντας μια ανώμαλη πίεση στην καρδιά τους, μπορούσε να πυροδοτηθεί μια σχετικά σπάνια πάθηση του καρδιακού μυός που ονομάζεται διατατική μυοκαρδιοπάθεια και η οποία προκαλεί καρδιακή ανεπάρκεια.
Η διατατική καρδιομυοπάθεια διαστέλλει και λεπταίνει το τοίχωμα της καρδιάς (τον καρδιακό μυ) με συνέπεια να διαταράσσεται η ικανότητά της να τροφοδοτεί επαρκώς το σώμα με αίμα. Υπολογίζεται ότι ένας στους 250 ανθρώπους έχει διατατική καρδιομυοπάθεια, που αποτελεί την συχνότερη αιτία για μεταμόσχευση καρδιάς.
Ένας στους 100 φέρει μεταλλάξεις στο γονίδιο της τιτίνης
Οι επιστήμονες επαλήθευσαν τις επιδράσεις του γονιδίου σε 2.495 πάσχοντες από διατατική μυοκαρδιοπάθεια και ύστερα εξέτασαν το γονιδίωμα 1.409 υγιών εθελοντών, δημιουργώντας λεπτομερή τρισδιάστατα μοντέλα της καρδιάς τους στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Όπως αναμενόταν, οι 14 από αυτούς (το 1%) έφεραν το μεταλλαγμένο γονίδιο της τιτίνης και η καρδιά τους ήταν λίγο πιο διογκωμένη σε σχέση με όσους δεν έφεραν το ελαττωματικό γονίδιο. Το εύρημα στους ανθρώπους υποστηρίζει αυτό στους αρουραίους: οι μεταλλάξεις στην τιτίνη, ακόμη και εν απουσία διατατικής μυοκαρδιοπάθειας, έχουν αντίκτυπο στην καρδιά.
Η ερευνητική ομάδα πιστεύει ότι περίπου 35 εκατομμύρια ενήλικες σε όλο τον κόσμο φέρουν το ελαττωματικό γονίδιο και μπορούν να βρεθούν σε κίνδυνο ανάπτυξης καρδιακής ανεπάρκειας, αν οι καρδιές τους δεχτούν μεγάλο στρες. Φαινομενικά τα άτομα αυτά είναι υγιή αλλά διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν διατατική καρδιομυοπάθεια.
Ο καθηγητής Stuart Cook, από το Imperial College του Λονδίνου, ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης, ανέφερε: “Γνωρίζουμε τώρα ότι η καρδιά ενός υγιούς ατόμου με την μετάλλαξη του γονιδίου της τιτίνης βρίσκεται σε μια κατάσταση που μπορεί να πιεστεί”.
Οι επιστήμονες συνεχίζουν την έρευνά τους για να εντοπίσουν τους περιβαλλοντικούς και γενετικούς παράγοντες που θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν τη λειτουργία του ελαττωματικού γονιδίου. Να σημειωθεί ότι στην διατατική μυοκαρδιοπάθεια θεωρούνται υπεύθυνοι και οι εντεροϊοί, και κυρίως ο Coxsackie B.
Πηγή: Schafer, Marvao et al. “Titin truncating variants affect heart function in disease cohorts and the general population” Nature Genetics (2016).
