Νέες ανακαλύψεις σχετικά με τον μηχανισμό που είναι υπεύθυνος για την παραγωγή θερμότητας στο σώμα και σχετίζεται με τον καφέ και λευκό λιπώδη ιστό παρέχει μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cell Metabolism από ερευνητές του Georgia State University.
Η λιπόλυση στο καφέ λίπος γενικά θεωρείται ότι απαιτείται για τη θερμογένεση. Όμως μια νέα μελέτη σε ποντίκια που δεν μπορούσαν να κάνουν λιπόλυση στο καφέ λίπος έδειξε ότι δεν ήταν “ευαίθητα στο κρύο”.
“Ευαισθησία στο κρύο” σημαίνει πως εάν η θερμοκρασία του σώματος πέσει κάτω σε ένα κρίσιμο σημείο, το ζώο δεν μπορεί να διατηρήσει τη φυσιολογική λειτουργία των κυττάρων του και πεθαίνει.
Τα ζώα αντιστάθμισαν την αδυναμία λιπόλυσης στο καφές λίπος μετατρέποντας τα λευκά λιποκύτταρα σε μπεζ και αυξάνοντας έτσι τη θερμοκρασία του σώματός τους. Οι ερευνητές έβγαλαν το συμπέρασμα ότι η λιπόλυση στο καφέ λίπος δεν είναι απαραίτητη για τη θερμογένεση.
Καφέ, άσπρο και μπεζ λίπος
Πάνω από το ένα τρίτο των ενηλίκων είναι παχύσαρκοι σε ορισμένες δυτικές χώρες. Η παχυσαρκία μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες καταστάσεις, όπως ο διαβήτης τύπου 2, το λιπώδες ήπαρ, οι καρδιακές παθήσεις, το εγκεφαλικό επεισόδιο και ορισμένα είδη καρκίνου.
Το σώμα έχει διάφορους τύπους λίπους. Ο καφές λιπώδης ιστός διασκορπίζει την ενέργεια με την παραγωγή θερμότητας για τη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος. Ο λευκός λιπώδης ιστός αποθηκεύει τις υπερβολικές θερμίδες που καταναλώνουν οι άνθρωποι, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία.
Μερικοί παράγοντες όπως η έκθεση στο κρύο και η ενεργοποίηση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος προσλαμβάνουν έναν ξεχωριστό τύπο λιποκυττάρων που ονομάζονται μπεζ λιποκύτταρα και βρίσκονται στο λευκό λίπος -με διαφορετικά λόγια ορισμένα λευκά λιποκύτταρα γίνονται καφέ. Τα μπεζ λιποκύτταρα μπορούν επίσης να παράγουν θερμότητα, αν και δεν είναι τόσο αποτελεσματικά όσο τα καφέ λιποκύτταρα.
Οι ερευνητές κάποτε πίστευαν ότι ουσιαστικά μόνο τα βρέφη είχαν καφέ λίπος, αλλά μελέτες που δημοσιεύθηκαν πριν από περίπου 10 χρόνια ανακάλυψαν την παρουσία καφέ λίπους και σε ενήλικες ανθρώπους.
Οι επιστήμονες πίστευαν μέχρι σήμερα ότι η λιπόλυση στα καφέ λιποκύτταρα ήταν απαραίτητη για την παραγωγή θερμότητας ως απόκριση στο κρύο. Ωστόσο, αυτή η μελέτη δεν βρήκε κάτι τέτοιο.
“Έχουμε βασικά καθιερώσει ένα νέο πρότυπο για την παραγωγή θερμότητα από το καφέ λίπος”, δήλωσε ο Δρ. Liqing Yu, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής στο Κέντρο Μοριακής και Μεταφραστικής Ιατρικής και στο Ινστιτούτο Βιοϊατρικών Επιστημών στο Georgia State. “Η λιπόλυση των σταγονιδίων λίπους στο καφέ λίπος δεν είναι απαραίτητη για τα θηλαστικά προκειμένου να ανεβάσουν τη θερμοκρασία του σώματος όταν κάνει κρύο. Αντί γι’ αυτό υπάρχει η μετατροπή ορισμένων άσπρων λιποκυττάρων σε καφέ”.
Η λιπόλυση στο καφέ λίπος δεν είναι αναγκαία για τη θερμογένεση
Οι ερευνητές με γενετικό τρόπο διέγραψαν σε δύο ομάδες ποντικών την παραγωγή μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται CGI-58 και παίζει σημαντικό ρόλο στην ενεργοποίηση της κυτταρικής λιπόλυσης.
Στη μια ομάδα είχε απαλειφθεί η πρωτεΐνη CGI-58 μόνο στον καφέ λιπώδη ιστό και στην άλλη ομάδα είχε απαλειφθεί τόσο στον λευκό όσο και στον καφέ λιπώδη ιστό.
Οι ερευνητές περίμεναν ότι η θερμότητα δεν θα μπορούσε να παραχθεί και στις δύο ομάδες διότι δεν θα λειτουργούσε ο μηχανισμός της λιπόλυσης. Αυτό όμως που περίμεναν δεν συνέβη αν και υπήρχαν διαφορές στις δύο ομάδες.
Τα ποντίκια που δεν είχαν τη πρωτεΐνη CGI-58 μόνο στο καφέ λίπος δεν ήταν “ευαίσθητα στο κρύο” δηλαδή επιβίωναν έχοντας υψηλότερη θερμοκρασία σώματος όταν βρίσκονταν σε ψυχρό περιβάλλον.
Η αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος σ’ αυτά τα ποντίκια συνδέθηκε με αυξημένες δαπάνες ενέργειας και με αυξημένη ενεργοποίηση του μπεζ λίπους. Το συμπέρασμα των ερευνητών ήταν ότι η ενεργοποίηση της λιπόλυσης στον καφέ λιπώδη ιστό δεν είναι απαραίτητη για την πρόκληση θερμογένεσης. Η αναστολή της λιπόλυσης στον καφέ ιστό με τη διαγραφή της πρωτεΐνης CGI-58 προκάλεσε καύσεις στο λευκό λίπος κάτι που αποδόθηκε στο μπεζ λίπος. Οι ερευνητές είπαν ότι η λιπόλυση στον καφέ λιπώδη ιστό δεν είναι απαραίτητη για τη θερμογένεση.
Τα ποντίκια που δεν είχαν την πρωτεΐνη CGI-58 τόσο στον καφέ όσο και στον λευκό λιπώδη ιστό, ήταν “ευαίσθητα στο κρύο” όταν δεν τους παρεχόταν τροφή που σημαίνει ότι δεν μπορούσαν να κάνουν λιπόλυση για να ανεβάσουν τη θερμοκρασία τους και έθεταν σε κίνδυνο τη ζωή τους. Το συμπέρασμα είναι πως η λιπόλυση στο λευκό λίπος είναι απαραίτητη για την υπεράσπιση της θερμοκρασίας του σώματος όταν λείπει η τροφή.
Πηγή: Lipolysis in Brown Adipocytes Is Not Essential for Cold-Induced Thermogenesis in Mice.
