Κατά 90% θνητότητα έχει η ρήξη κοιλιακής αορτής, σύμφωνα με τον καθηγητή Αγγειοχειρουργικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιάννη Κακίση, ο οποίος αναφέρει ότι το ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής προτιμά τους άνδρες, και παρά το γεγονός ότι ουσιαστικά είναι άγνωστης αιτιολογίας, βασικότερος παράγοντας κινδύνου θεωρείται το κάπνισμα, που πενταπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισής του.
Ο κ. Κακίσης, μιλώντας στο Πρακτορείο FM, τονίζει ότι πρέπει να κάνουν τρίπλεξ κοιλιακής αορτής όλοι οι άνδρες άνω των 65 ετών, εφόσον υπάρχει κληρονομικό ιστορικό ή είναι καπνιστές, ενώ αντίθετα οι γυναίκες που δεν έχουν κληρονομικό ιστορικό δεν χρειάζεται να κάνουν την εν λόγω εξέταση, γιατί οι πιθανότητες να εμφανίσουν ανεύρυσμα είναι απειροελάχιστες.
Τι είναι το ανεύρυσμα;
Το ανεύρυσμα είναι η εντοπισμένη διάταση, η αύξηση της διαμέτρου δηλαδή μίας αρτηρίας, σε ποσοστό άνω του 50% της φυσιολογικής διαμέτρου. Εκεί δηλαδή όπου η αρτηρία είναι σαν ένας σωλήνας που μεταφέρει αίμα, σε κάποιο σημείο φουσκώνει και γίνεται σαν μπαλόνι. Και όπως με οποιοδήποτε μπαλόνι όταν αυτό φουσκώσει υπερβολικά, αρχίζει να υπάρχει ο κίνδυνος της ρήξης. Το ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής είναι η διόγκωση, το ξεχείλωμα τοπικά στην κοιλιά της αορτής, του μεγαλύτερου αγγείου που μεταφέρει αίμα από την καρδιά στα πόδια.
Η αορτή ξεκινά από την καρδιά και καταλήγει στην κοιλιακή περιοχή μέσω του κέντρου του στήθους. Είναι ο κύριος προμηθευτής αίματος στο σώμα και μια ρήξη ανευρύσματος κοιλιακής αορτής μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία, απειλητική για τη ζωή του ασθενούς. Το ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής μπορεί να σπάσει, προκαλώντας μεγάλη αιμορραγία, ακόμα και θάνατο.
Η ρήξη κοιλιακής αορτής έχει 90% θνητότητα. Στην κοιλιακή αορτή αναπτύσσεται το 80% των ανευρυσμάτων. Μπροστά από την σπονδυλική στήλη και πίσω από τα όργανα της κοιλίας.
Ποιες είναι οι αιτίες που δημιουργούνται τα ανευρύσματα
Το ανεύρυσμα ουσιαστικά είναι άγνωστης αιτιολογίας. Είναι μία εκφύλιση του τοιχώματος της αορτής, εξαιτίας της οποίας διατείνεται. Ξέρουμε όμως ότι ο βασικότερος παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση ανευρύσματος κοιλιακής αορτής είναι το κάπνισμα, το οποίο αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης ανευρύσματος κατά πέντε φορές. Σε μικρότερο βαθμό ενοχοποιείται το οικογενειακό ιστορικό, που διπλασιάζει τον κίνδυνο. Ακόμα λιγότερο σημαντικοί παράγοντες κινδύνου είναι αρτηριοσκλήρυνση ή υπερχοληστερολαιμία.
Γίνεται να το προλάβουμε εφόσον γνωρίζουμε ότι δε δίνει συμπτώματα;
Αν περιμένουμε να εμφανιστούν συμπτώματα, είναι πάρα πολύ αργά. Ο μόνος τρόπος να προληφθεί είναι να γίνει μια απεικονιστική εξέταση. Συνήθως αυτό είναι ένα υπερηχογράφημα κοιλίας που γίνεται για κάποιον άλλο λόγο, για να ελεγχθεί π.χ. η χοληδόχος κύστη, ο προστάτης ή οι νεφροί. Η καλύτερη εξέταση όμως για τη διάγνωση ενός ανευρύσματος κοιλιακής αορτής είναι το τρίπλεξ κοιλιακής αορτής.
Εφόσον είναι τόσο επικίνδυνο και θανατηφόρο, γιατί δεν έχει μπει στις εξετάσεις πρώτης γραμμής; Γιατί είναι σχετικά σπάνιο. Η συχνότητά του είναι περίπου ένα τοις εκατό. Οι οδηγίες σήμερα λένε ότι πρέπει να κάνουν τρίπλεξ κοιλιακής αορτής όλοι οι άνδρες άνω των 65 ετών, εφόσον υπάρχει κληρονομικό ιστορικό ή καπνίζουν.
Αν και επειδή το ανεύρυσμα προτιμά τους άνδρες πολύ περισσότερο από τις γυναίκες, καλό είναι ένας άνδρας μετά τα εξήντα σε κάθε περίπτωση να κάνει ένα υπερηχογράφημα κοιλιακής αορτής μία φορά στη ζωή του. Μια γυναίκα που δεν έχει κληρονομικό ιστορικό δεν χρειάζεται να κάνει υπερηχογράφημα κοιλιακής αορτής ποτέ, γιατί η πιθανότητα να εμφανίσει ανεύρυσμα είναι απειροελάχιστη. Αν βρεθεί ένα ανεύρυσμα κάτω από πέντε εκατοστά, το παρακολουθούμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα με εξέταση, και επεμβαίνουμε όταν ξεπεράσει τα 5 εκατοστά.
Πότε πάμε αμέσως στο νοσοκομείο;
Εάν αισθανθούμε οποιονδήποτε πόνο είτε στην κοιλιά είτε στην πλάτη. Αυτό είναι σημείο επικείμενης ρήξης. Δυστυχώς, δεν υπάρχει άλλο σύμπτωμα, το ανεύρυσμα που δεν έχει σπάσει είναι τελείως ασυμπτωματικό. Για να πέσει η πίεση ή να γίνει ταχυκαρδία θα πρέπει να έχει ήδη σπάσει.
