Η δημοτικότητα του ελαίου καρύδας, ενός τροπικού φυτικού ελαίου, έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ λόγω των υποτιθέμενων καλών επιπτώσεών του στην υγεία, παρόλο που το λίπος της καρύδας περιέχει περίπου 90% κορεσμένα λιπαρά και οι διαιτητικές οδηγίες συνιστούν τον περιορισμό της πρόσληψης κορεσμένων λιπαρών. Αλλά μια νέα έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις του ελαίου καρύδας στην υγεία προσθέτει στις ανησυχίες που υπάρχουν για τη σύνδεσή του με τις καρδιαγγειακές παθήσεις.
Σε μια μετα-ανάλυση, που δημοσιεύτηκε στο Circulation, το περιοδικό της American Heart Association (AHA), οι ερευνητές εξέτασαν 16 μελέτες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο το ανθρώπινο σώμα αντιδρά στην κατανάλωση του ελαίου καρύδας.
“Δεν υπάρχει καμία απόδειξη στις ιατρικές μελέτες ότι το έλαιο καρύδας είναι επωφελές για την υγεία. Στην πραγματικότητα, η υψηλή κατανάλωση ελαίου καρύδας αυξάνει τα επίπεδα LDL-χοληστερόλης, κάτι που είναι πιθανό να αυξήσει τον κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων”, δήλωσε ο Rob M. van Dam από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης. Το Υπουργείο Υγείας της Σιγκαπούρης χρηματοδότησε την ανασκόπηση.
Το 80-90% του ελαίου καρύδας είναι κορεσμένα λίπη -πολύ περισσότερο από το βούτυρο (63%), το βόειο κρέας (50%) και το χοιρινό λίπος (39%). Το παρθένο έλαιο καρύδας είναι το λιγότερο επεξεργασμένο από τις διαθέσιμες ποικιλίες. Οι ερευνητές έγραψαν: “Το έλαιο καρύδας είναι υψηλό σε κορεσμένα λιπαρά και μπορεί, συνεπώς, να αυξάνει τις συγκεντρώσεις της χοληστερόλης στο αίμα, αλλά έχουν προταθεί και ευεργετικές επιδράσεις. Ως εκ τούτου, κάναμε μια συστηματική ανασκόπηση της επίδρασης της κατανάλωσης ελαίου καρύδας στα λιπίδια του αίματος και σε άλλους καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου σε σύγκριση με άλλα μαγειρικά έλαια που χρησιμοποιήθηκαν σε κλινικές δοκιμές”.
Ένα κοινό επιχείρημα υπέρ του λίπους της καρύδας είναι ότι αποτελείται από κορεσμένα λιπαρά μεσαίας αλύσου (MCFA: medium-chain fatty acids). Τα MCFA απορροφούνται γρήγορα και, ως εκ τούτου, μπορεί να χρησιμεύουν πιο πολύ ως πηγή ενέργειας μέσω της β-οξείδωσης (έτσι ονομάζεται η διαδικασία καύσης των λιπών) παρά για τη σύνθεση της χοληστερόλης. Μάλιστα μερικές κλινικές μελέτες βρήκαν ότι η κατανάλωση ελαίου καρύδας μειώνει τη χοληστερόλη στο αίμα σε σύγκριση με τα μη τροπικά φυτικά έλαια.
Ωστόσο, το λαουρικό οξύ (έχει 12 άτομα άνθρακα) που αποτελεί περίπου το ήμισυ των συνολικών λιπαρών οξέων στο λάδι καρύδας και ταξινομείται ως MCFA, μπορεί να μην ενεργεί βιολογικά όπως και τα άλλα MCFA. Περαιτέρω, περίπου το 25% του λίπους της καρύδας αποτελείται από τα μακράς αλύσου κορεσμένα λιπαρά οξέα, το μυριστικό οξύ (14: 0) και το παλμιτικό οξύ (16: 0).
Το έλαιο καρύδας διατίθεται στο εμπόριο ως υγιεινό τρόφιμο για αρκετά χρόνια. Έχει προταθεί ότι ανακουφίζει από τη φλεγμονή, βελτιώνει την ομοιόσταση της γλυκόζης και μειώνει το σωματικό λίπος. Ορισμένες φορές, οι δίαιτες χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες και υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, συμπεριλαμβανομένης της κετογονικής δίαιτας, ευνοούν το λάδι καρύδας, υποστηρίζοντας ότι μπορεί να βοηθήσει στο κάψιμο του σωματικού λίπους συνεισφέροντας θετικά στην ήπια κέτωση.
Αυξάνει τη χοληστερόλη
Η μετα-ανάλυση βρήκε ότι το λάδι της καρύδας αυξάνει την LDL (“κακή”) χοληστερόλη κατά 10,5 mg/dL (+8,6%) σε σύγκριση με τα μη τροπικά φυτικά έλαια. Η HDL (“καλή”) χοληστερόλη επίσης αυξήθηκε κατά 4,0 mg/dL (+7,8%). Η συνολική χοληστερόλη αυξήθηκε κατά 14,7 mg/dL.
Σε σύγκριση με το φοινικέλαιο, το λάδι της καρύδας αύξησε τη συνολική χοληστερόλη κατά 25,6 mg/dL, την LDL-χοληστερόλη κατά 20,5 mg /dL και την HDL-χοληστερόλη κατά 2,8 mg, αλλά όχι τριγλυκερίδια.
Η αύξηση της LDL-χοληστερόλης κατά 10,47 mg/dL που προκύπτει από την αντικατάσταση μη τροπικών φυτικών ελαίων με το έλαιο καρύδας μπορεί να μεταφραστεί σε αύξηση κατά 6% του κινδύνου σημαντικών αγγειακών επεισοδίων και αύξηση κατά 5,4% του κινδύνου θνησιμότητας από στεφανιαίες καρδιακές παθήσεις, έγραψαν οι ερευνητές.
Το 2016, οι New York Times έκαναν μια δημοσκόπηση σχετικά με το εάν το λάδι καρύδας είναι υγιές και το 72% δήλωσε ναι. Οι διατροφολόγοι λένε ότι δεν υπάρχουν καλά επιστημονικά δεδομένα που να υποστηρίζουν κάτι τέτοιο. Μάλιστα, το 2018, ένας καθηγητής του Χάρβαρντ αναφερόμενος στο λάδι καρύδας είπε ότι είναι “καθαρό δηλητήριο”, ένα από τα “χειρότερα τρόφιμα που μπορείτε να φάτε”.
Αν και δεν είναι δηλητήριο, οι περισσότεροι διατροφολόγοι λένε ότι δεν είναι υγιεινό, αν και δεν το λένε όλοι αυτό. “Δεν νομίζω ότι πρέπει να το φοβόμαστε ή να το βγάλουμε από τη διατροφή μας εντελώς, αλλά δεν χρειάζεται να το χρησιμοποιούμε υπερβολικά”, δήλωσε ο Ginger Hultin, εκπρόσωπος της Academy of Nutrition and Dietetics, στις ΗΠΑ.
Μια κουταλιά της σούπας λάδι καρύδας περιέχει περίπου την ποσότητα των κορεσμένων λιπαρών που επιτρέπεται να καταναλώνουν οι ενήλικες σε μία ημέρα, σύμφωνα με τις συστάσεις της AHA. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά επίσης τον περιορισμό των κορεσμένων λιπών.
Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία έχει συμβουλεύσει την αποφυγή του ελαίου καρύδας, λέγοντας το 2017 ότι μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου. Έχει την ίδια θέση για τα κορεσμένα λίπη επί τουλάχιστον 30 χρόνια.
Μερικοί επέκριναν αυτές τις διαιτητικές οδηγίες, αμφισβητώντας τις συστάσεις για τον περιορισμό της κατανάλωσης κορεσμένων λιπαρών τροφών, συμπεριλαμβανομένου του ελαίου καρύδας, το οποίο υποστηρίζεται ωστόσο ότι έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες και επίσης αυξάνει τη χοληστερόλη HDL.
Το 2014, το περιοδικό Annals of Internal Medicine δημοσίευσε μια αμφιλεγόμενη έρευνα που βρήκε ότι οι άνθρωποι που έτρωγαν αυξημένη ποσότητα κορεσμένων λιπαρών δεν είχαν περισσότερες καρδιακές παθήσεις από αυτούς που έτρωγαν λιγότερη ποσότητα. Το 2015, μια ανασκόπηση στο BMJ ανέφερε ότι οι άνθρωποι που κόβουν τα κορεσμένα λίπη μπορεί να τα αντικαθιστούν με ζάχαρη, κάτι που μπορεί επίσης να προκαλέσει προβλήματα υγείας -τα ίδια ή περισσότερα.
Η κλασική θέση της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας είναι ότι η χρήση ελαίου καρύδας μπορεί να είναι επικίνδυνη. Όταν ψάχνετε για ένα λάδι που χρησιμοποιείται στη μαγειρική, προτιμήστε εκείνα με υψηλά επίπεδα πολυακόρεστων λιπών που μειώνουν τη χοληστερόλη ήταν η κλασική σύσταση. Πιο πρόσφατα αναδείχθηκε η χρήση ελαιολάδου το οποίο είναι υψηλό σε μονοακόρεστα λιπαρά.
Πηγή: The Effect of Coconut Oil Consumption on Cardiovascular Risk Factors.
