Μονοξείδιο του αζώτου: Βλάβες στο ήπαρ μειώνουν την παραγωγή του

Το ήπαρ (συκώτι) φιλτράρει το αίμα, αποτοξινώνει από διάφορα χημικά και μεταβολίζει τα φάρμακα. Η ηπατίτιδα, το αλκοόλ και οι πρωτοπαθείς ασθένειες του ήπατος είναι κοινές πηγές βλάβης του ήπατος που μπορούν να οδηγήσουν σε ουλές, μια κατάσταση γνωστή ως ίνωση.

Η μακροχρόνια ίνωση μπορεί να οδηγήσει σε παχύτερο ιστό του ήπατος που με τη σειρά του οδηγεί σε άλλα προβλήματα όπως η αυξημένη αρτηριακή πίεση στο ήπαρ -γνωστή ως πυλαία υπέρταση- η οποία συχνά παραβλέπεται αλλά μπορεί να είναι θανατηφόρα.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνας (MUSC) που μελετούν την ηπατική νόσο ανάλυσαν ένα μηχανισμό που ρυθμίζει τη δραστηριότητα της ενδοθηλιακής συνθάσης του μονοξειδίου του αζώτου (eNOS: endothelial nitric oxide synthase), ενός ενζύμου που παράγει μονοξείδιο του αζώτου (ΝΟ). Το μονοξείδιο του αζώτου είναι γνωστό ότι ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση.

Τα αποτελέσματά τους, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences, έδειξαν ότι μια πρωτεΐνη, η βήτα-αρρεστίνη 2 (beta-Arr2), ενεργοποιεί το ένζυμο eNOS, οδηγώντας σε αυξημένη σύνθεση μονοξειδίου του αζώτου.

Μετά από βλάβη στο ήπαρ, τα επίπεδα της βήτα-αρρεστίνης 2 μειώνονται στα επιθηλιακά κύτταρα προκαλώντας διαταραχή στη σύνθεση του ΝΟ και αύξηση της πυλαίας υπέρτασης -αύξηση της πίεσης του αίματος στο πυλαίο φλεβικό σύστημα (στην πυλαία φλέβα και τα παρακλάδια της).

Η έρευνα δείχνει ότι η βήτα-αρρεστίνη 2 είναι ένας πιθανός θεραπευτικός στόχος.

“Οι μοριακοί μηχανισμοί που ρυθμίζουν τη λειτουργία του ενζύμου eNOS είναι πολύπλοκοι”, δήλωσε ο καθηγητής Don C. Rockey, ο οποίος μελετά την ηπατική ίνωση και την πυλαία υπέρταση.

Τα ημιτονοειδή ενδοθηλιακά κύτταρα του ήπατος (SECs: sinusoidal endothelial cells) παίζουν κρίσιμο ρόλο στην ομοιόσταση του ήπατος. Τα SEC ελέγχουν την πίεση του αίματος και τη ροή μέσω του μονοξειδίου του αζώτου που παράγεται από το ένζυμο eNOS. Ως μόριο σηματοδότησης, η βήτα-αρρεστίνη 2 έχει προταθεί ότι επηρεάζει το ένζυμο eNOS, αλλά το πώς συμβαίνει αυτό ήταν ασαφές.

Η τρέχουσα έρευνα καθόρισε το ρόλο της βήτα-αρρεστίνη 2 στη ρύθμιση της δραστηριότητας του eNOS. Σε υγιή SEC, η βήτα-αρρεστίνη 2 ενεργοποίησε το eNOS. Αντίθετα, όταν υπήρχαν τραυματισμένα SEC, φάνηκε σημαντική μείωση στα επίπεδα της βήτα-αρρεστίνης 2 και μειωμένη δραστηριότητα του ενζύμου eNOS στα ποντίκια.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι η βήτα-αρρεστίνη 2 είναι μια κρίσιμη δραστηριότητα για τη ρύθμιση του ενζύμου eNOS. Συνοπτικά, τα υγιή SEC παράγουν μονοξείδιο του αζώτου διεγείροντας τη βήτα-αρρεστίνη 2. Αντίθετα, κατά τη διάρκεια ενός τραυματισμού στο ήπαρ, τα επίπεδα της βήτα-αρρεστίνης 2 μειώνονται και αυτή η οδός διαταράσσεται.

“Το μήνυμα είναι ότι η σηματοδότηση eNOS είναι περίπλοκη και ελέγχεται από πολλούς μηχανισμούς ενώ διαταράσσεται μετά από τραυματισμό των ενδοθηλιακών κυττάρων”, δήλωσε ο Rockey.

Ως κεντρικό συστατικό του άξονα σηματοδότησης του ενζύμου eNOS, η βήτα-αρρεστίνη 2 έχει τη δυνατότητα να είναι ένας νέος θεραπευτικός στόχος, αν και εξακολουθούν να υπάρχουν πολλές απορίες σχετικά με αυτή την πρωτεΐνη.

Δείτε επίσης