Μια μελέτη – έκπληξη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PLoS Medicine από ερευνητές που εξέτασαν τη διατροφή ενός σουηδικού πληθυσμού.
Ορισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λίπη και φυσικά τρανς λιπαρά ενώ περιέχουν σημαντικές ποσότητες αλατιού και πρόσθετης ζάχαρης. Κυρίως όμως έχουν κατηγορηθεί για τα κορεσμένα λιπαρά τους -τα κορεσμένα λιπαρά ανεβάζουν τη χοληστερόλη- γι’ αυτό συχνά δίνεται η συμβουλή για την κατανάλωση light γαλακτοκομικών. Μια μελέτη όμως ανατρέπει αυτό που πιστευόταν μέχρι σήμερα για τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ότι το λίπος τους συνδέεται με καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Η μελέτη έδειξε ότι μεταξύ 4.150 ατόμων, αυτοί που προσλαμβάνουν περισσότερο γαλακτοκομικό λίπος -μετρήθηκαν τα επίπεδα του πενταδεκανοϊκού οξέος στο αίμα- είχαν χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου σε σύγκριση με τα άτομα που είχαν χαμηλή πρόσληψη. Η υψηλότερη πρόσληψη λιπαρών από τα γαλακτοκομικά δεν συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο θανάτου. Αντιθέτως, συσχετίστηκε με μικρότερο κίνδυνο κι αυτό ήταν μια μεγάλη έκπληξη.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές συνδύασαν τα αποτελέσματα της μελέτης τους με τα αποτελέσματα από 17 παρόμοιες μελέτες σε άλλες χώρες, δημιουργώντας τα πιο ολοκληρωμένα στοιχεία μέχρι σήμερα για τη σχέση του γαλακτοκομικού λίπους και του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου και θανάτου.
Ο Δρ. Matti Marklund από το Johns Hopkins και το Πανεπιστήμιο της Ουψάλας δήλωσε ότι με την αύξηση της κατανάλωσης γαλακτοκομικών προϊόντων παγκοσμίως, απαιτείται καλύτερη κατανόηση των επιπτώσεων στην υγεία.
Οι ερευνητές είπαν ότι πολλές μελέτες βασίστηκαν σε ερωτηματολόγια που απαιτούν οι συμμετέχοντες να θυμούνται και να καταγράφουν τις ποσότητες και τους τύπους των γαλακτοκομικών τροφών που έχουν καταναλώσει, κάτι που είναι ιδιαίτερα δύσκολο, δεδομένου ότι τα γαλακτοκομικά χρησιμοποιούνται συνήθως σε μια ποικιλία τροφίμων. Αντί αυτού, μέτρησαν τα επίπεδα ορισμένων λιπαρών οξέων στο αίμα όπως του πενταδεκανοϊκού οξέος (pentadecanoic acid) και του τρανς λιπαρού παλμιτολεϊκού οξέος (trans-palmitoleic acid), γεγονός που δίνει μια πιο αντικειμενική μέτρηση της πρόσληψης του γαλακτοκομικού λίπους, και δεν βασίζεται στη μνήμη ή στην ποιότητα των βάσεων διατροφικών δεδομένων.
“Διαπιστώσαμε ότι τα άτομα με τα υψηλότερα επίπεδα λιπαρών είχαν όντως τον χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου. Αυτές οι σχέσεις είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες, αλλά χρειαζόμαστε περαιτέρω μελέτες για να κατανοήσουμε καλύτερα τον πλήρη αντίκτυπο στην υγεία των γαλακτοκομικών λιπών και των γαλακτοκομικών τροφίμων”, πρόσθεσε ο Marklund.
Η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων στη Σουηδία είναι από τις υψηλότερες παγκοσμίως. Μια διεθνής συνεργασία ερευνητών από τη Σουηδία, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία αξιολόγησε την κατανάλωση λιπαρών από τα γαλακτοκομικά προϊόντα σε 4.150 Σουηδούς, μέσης ηλικίας 60 ετών, μετρώντας τα επίπεδα συγκεκριμένων λιπαρών οξέων στο αίμα που βρίσκεται κυρίως στα γαλακτοκομικά και επομένως μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αντικατοπτρίσει την πρόσληψη του λίπους από τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν κατά μέσο όρο για 16,6 χρόνια για να καταμετρήσουν τις καρδιακές προσβολές, τα εγκεφαλικά επεισόδια και άλλα σοβαρά επεισόδια και πόσοι πέθαναν από οποιαδήποτε αιτία κατά τη διάρκεια της περιόδου.
Μετά τη στατιστική προσαρμογή για άλλους γνωστούς παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα, όπως η ηλικία, το εισόδημα, ο τρόπος ζωής, οι διατροφικές συνήθειες και άλλες ασθένειες, ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου ήταν ο χαμηλότερος για εκείνους με υψηλά επίπεδα πενταδεκανοϊκού οξέος (αυτό αντανακλά την υψηλή πρόσληψη γαλακτοκομικών λιπαρών). Εκείνοι με τα υψηλότερα επίπεδα δεν είχαν αυξημένο κίνδυνο θανάτου από κάθε αιτία.
Ο Marklund είπε ότι τα ευρήματα τονίζουν την αβεβαιότητα των στοιχείων σε αυτόν τον τομέα και ότι αυτή η αβεβαιότητα αντικατοπτρίζεται στις διατροφικές οδηγίες.
“Ενώ ορισμένες διατροφικές οδηγίες συνεχίζουν να προτείνουν στους καταναλωτές να επιλέγουν γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλών λιπαρών, άλλες έχουν απομακρυνθεί από αυτή τη συμβουλή, θεωρώντας ότι τα γαλακτοκομικά μπορούν να αποτελέσουν μέρος μιας υγιεινής διατροφής με έμφαση στην επιλογή ορισμένων γαλακτοκομικών τροφίμων, για παράδειγμα, γιαούρτι και όχι βούτυρο -ή την αποφυγή των ζαχαρούχων γαλακτοκομικών προϊόντων στα οποία υπάρχει προσθήκη ζάχαρης.
Ο συνδυασμός των αποτελεσμάτων της παρούσης μελέτες μαζί με 17 άλλες μελέτες που περιελάμβαναν σχεδόν 43.000 άτομα από τις ΗΠΑ, τη Δανία και το Ηνωμένο Βασίλειο επιβεβαίωσαν τα ευρήματα σε άλλους πληθυσμούς.
“Ενώ τα ευρήματα ενδέχεται να επηρεαστούν εν μέρει από άλλους παράγοντες εκτός από το γαλακτοκομικό λίπος, η μελέτη μας δεν υποδηλώνει καμία βλάβη του γαλακτοκομικού λίπους”, δήλωσε ο Marklund.
Η συν-συγγραφέας Δρ. Kathy Trieu από το George Institute for Global Health, είπε ότι η κατανάλωση ορισμένων γαλακτοκομικών τροφίμων, ιδίως ζυμωμένων προϊόντων, έχει συνδεθεί με οφέλη για την καρδιά.
“Τα αυξανόμενα στοιχεία υποδηλώνουν ότι ο αντίκτυπος στην υγεία λόγω των γαλακτοκομικών τροφίμων μπορεί να εξαρτάται περισσότερο από τον τύπο -τυρί, γιαούρτι, γάλα και βούτυρο- και όχι από την περιεκτικότητα σε λιπαρά, γεγονός που έχει προκαλέσει αμφιβολίες για το εάν η αποφυγή των γαλακτοκομικών λιπαρών συνολικά είναι ευεργετική για την καρδιαγγειακή υγεία”, είπε η Trieu. “Η μελέτη μας υποδηλώνει ότι η μείωση του λίπους από τα γαλακτοκομικά προϊόντα ή η πλήρης αποφυγή των γαλακτοκομικών μπορεί να μην είναι η καλύτερη επιλογή για την υγεία της καρδιάς. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ενώ τα γαλακτοκομικά μπορούν να είναι πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά, είναι επίσης πλούσια σε πολλά άλλα θρεπτικά συστατικά και μπορούν να αποτελέσουν μέρος μιας υγιεινής διατροφής. Ωστόσο, άλλα λιπαρά, όπως αυτά που βρίσκονται στα θαλασσινά, τους ξηρούς καρπούς και στα μη τροπικά φυτικά έλαια μπορούν να έχουν μεγαλύτερα οφέλη για την υγεία από τα γαλακτοκομικά λίπη”.
Πηγή: Biomarkers of dairy fat intake, incident cardiovascular disease, and all-cause mortality: A cohort study, systematic review, and meta-analysis, PLoS Medicine, DOI: 10.1371/journal.pmed.1003763.
