To παρακάτω κείμενο βασίστηκε σε άρθρο του Bradley Kesser, Professor of Otology and Neurotology, University of Virginia, The Conversation.
Αρκετά άτομα παραπονιούνται για έναν περίεργο και συνεχή ήχο-φάντασμα στο ένα από τα αυτιά τους ή και στα δύο. Ο θόρυβος είναι δυνατός, αποσπώντας την προσοχή και τρομακτικός, χωρίς να εξαφανίζεται. Το είδος του ήχου διαφέρει από ασθενή σε ασθενή: βουητό, φύσημα, σφύριγμα, κουδούνισμα, βρυχηθμός, κλικ ή συνδυασμός αυτών. Όποιος κι αν είναι ο ήχος, η πάθηση λέγεται εμβοές. Το κοινό που έχουν οι ασθενείς με εμβοές είναι ότι ο ήχος δεν είναι εξωτερικός. Ο θόρυβος είναι κυριολεκτικά μέσα στο κεφάλι τους.
Έως και το 15% του πληθυσμού των ΗΠΑ αντιμετωπίζει εμβοές. Αυτό είναι πάνω από 50 εκατομμύρια άτομα. Περίπου 20 εκατομμύρια από αυτά έχουν επαχθείς, χρόνιες εμβοές και άλλα 2 εκατομμύρια αντιμετωπίζουν ακραίες και εξουθενωτικές εμβοές. Η πάθηση φαίνεται να χτυπά περισσότερο τους μεσήλικες, αλλά υπάρχουν νεότεροι ασθενείς ακόμη και έφηβοι με εμβοές. Τι προκαλεί τον θόρυβο; Μερικοί ερευνητές λένε ότι οι εμβοές δημιουργούνται στο αυτί. Άλλοι υποθέτουν ότι συμβαίνει στον εγκέφαλο. Κανείς όμως δεν είναι σίγουρος. Προς το παρόν, δεν υπάρχει θεραπεία.
Πολλοί γιατροί είναι απορριπτικοί σχετικά με τις εμβοές. Λένε ότι ελάχιστα έως τίποτα μπορούν να γίνουν. Λένε στους ασθενείς «θα ζείτε μ’ αυτό» και τους αποχαιρετούν. Αυτή η στάση αφήνει τους πάσχοντες εντελώς απογοητευμένους. Είναι αλήθεια ότι οι εμβοές δεν έχουν θεραπεία, αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι οι ειδικοί της ακοής -οι ωτολόγοι- μπορούν να υποδείξουν πολλές στρατηγικές για να βοηθήσουν έναν ασθενή να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα. Για τους περισσότερους ανθρώπους, μπορούν να γίνουν πολλά προκειμένου να μειωθεί η αφόρητη ενόχληση.
Οι αιτίες
Τα μυστήρια αυτής της πάθησης είναι αρκετά, αλλά οι κλινικοί γιατροί και οι ερευνητές γνωρίζουν ότι ο δυνατός θόρυβος μπορεί να προκαλέσει εμβοές. Ένας τρόπος για να σταματήσετε τις εμβοές πριν ξεκινήσουν είναι να προστατεύετε την ακοή σας όταν βρίσκεστε σε θορυβώδη μέρη. Τα πυροβόλα όπλα, τα ηλεκτρικά εργαλεία, τα βαριά μηχανήματα, οι μαγνητικές τομογραφίες και η κραυγαλέα μουσική -ακόμα και σε μια μόνο ροκ συναυλία- είναι συχνά οι ένοχοι. Μόλις μόνο μια έκθεση σε δυνατό θόρυβο μπορεί να προκαλέσει αυτό που οι γιατροί αποκαλούν «ακουστικό τραύμα» και να πυροδοτήσει εμβοές, αν και στις περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις είναι κάτι προσωρινό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλοί άνθρωποι στο στρατό έχουν εμβοές, οι οποίες πιθανώς αποκτήθηκαν μετά από έκθεση σε δυνατά πυρά ή θόρυβο οχημάτων και αεροσκαφών. Στις ΗΠΑ, πάνω από 2,5 εκατομμύρια βετεράνοι λαμβάνουν επιδόματα αναπηρίας για εμβοές.
Άλλοι παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν ή να συμβάλουν στις εμβοές περιλαμβάνουν λοιμώξεις του κόλπου, πυρετό, γρίπη, συναισθηματικό στρες, καφεΐνη, νικοτίνη, αλκοόλ και ορισμένα φάρμακα, όπως η ασπιρίνη, η ιβουπροφαίνη και άλλα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Έχει παρατηρηθεί πως όταν οι πάσχοντες σταματούν να πίνουν αυτά τα ποτά ή να παίρνουν τα φάρμακα, οι εμβοές συνήθως υποχωρούν.
Τα άτομα που αντιμετωπίζουν εμβοές θα πρέπει να υποβάλλονται σε εξέταση αυτιών για να αποκλειστούν οι απλές αιτίες όπως η συσσώρευση κεριού στο αυτί, μια μόλυνση ή μια τρύπα στο τύμπανο. Θα πρέπει επίσης να υποβληθούν σε ένα ολοκληρωμένο τεστ ακοής για να αξιολογηθούν οι εμβοές τους. Αλλά μέχρι να δουν ένα γιατρό, πολλοί ασθενείς βρίσκονται ήδη σε έναν φαύλο κύκλο άγχους: οι εμβοές αυξάνουν το άγχος και στη συνέχεια το άγχος αυξάνει τις εμβοές. Γι’ αυτό είναι σημαντικό για τον γιατρό να τους καθησυχάσει ότι οι εμβοές δεν είναι επικίνδυνες ή απειλητικές για τη ζωή, ούτε ένα σημάδι ή σύμπτωμα για κάτι πιο σοβαρό. Αυτή η απλή διαβεβαίωση είναι αρκετή για τους περισσότερους ανθρώπους να διαχειριστούν με επιτυχία τις εμβοές τους.
Θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν
Αν έχετε εμβοές, αυτές συχνά μπορεί να “πνιγούν” από τον θόρυβο του περιβάλλοντος. Για μερικούς ανθρώπους, τα κλιματιστικά, οι ανεμιστήρες, τα ηχητικά μηχανήματα, η τηλεόραση και το ραδιόφωνο μπορούν να είναι αποτελεσματικά για την κάλυψη των εμβοών τους. Στο YouTube υπάρχουν πολλά βίντεο που παράγουν ήχο ο οποίος μπορεί να βοηθήσουν στην μείωση των εμβοών -μερικά από αυτά έχουν μαύρες οθόνες που λειτουργούν όλη τη νύχτα. Διατίθενται επίσης δωρεάν εφαρμογές για smartphone.
Ακόμη, υπάρχουν συσκευές παραγωγής ήχου που εφαρμόζουν στο αυτί για να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των εμβοών. Προγραμματισμένες από έναν ακουολόγο, αυτές οι “μάσκες ήχου” εκπέμπουν έναν τόνο στο ίδιο ύψος με τις εμβοές του χρήστη, βοηθώντας στην εξουδετέρωση του εσωτερικού ήχου. Για όσους έχουν απώλεια ακοής, τα ακουστικά βαρηκοΐας μπορεί να συγκαλύψουν τις εμβοές φέρνοντας θόρυβο στο περιβάλλον ενώ ταυτόχρονα βοηθούν τους ασθενείς να ακούν.
Μερικοί τύποι αντικαταθλιπτικών και φαρμάκων κατά του άγχους μπορεί να λειτουργούν, ενώ μια άλλη προσέγγιση είναι η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία -δηλαδή η θεραπεία μέσω συζήτησης. Αυτό βοηθά ιδιαίτερα όσους έχουν άλλες καταστάσεις όπως κατάθλιψη, άγχος, διαταραχή μετατραυματικού στρες, ιστορικό διάσεισης ή τραυματική εγκεφαλική βλάβη. Μειώνοντας το υποκείμενο άγχος, οι άνθρωποι μπορούν να μάθουν να ζουν με αυτό αντί να το πολεμούν.
Για ορισμένους ασθενείς, η θεραπεία «επανεκπαίδευσης των εμβοών» λειτουργεί. Συνδυάζει τη γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία με μια προγραμματισμένη συσκευή ακύρωσης θορύβου που παίζει ευχάριστη μουσική, με τον τόνο των εμβοών του ασθενούς να είναι ενσωματωμένος στη μουσική. Η σκέψη είναι ότι επειδή ο ασθενής συνδέει τις εμβοές του με μια ευχάριστη μουσική, οι εμβοές δεν του προκαλούν πλέον στρες. Η έρευνα δείχνει, πράγματι, ότι το 80% των ασθενών αποκομίζει κάποιο όφελος από αυτή τη θεραπεία.
Σχετικά με τα συμπληρώματα διατροφής που κυκλοφορούν στην αγορά και ισχυρίζονται ότι θεραπεύουν ή μειώνουν τις εμβοές, να είστε προσεκτικοί γιατί καμία επιστημονική μελέτη μέχρι στιγμής δεν έχει δείξει ποτέ ότι αυτά τα συμπληρώματα θεραπεύουν την πάθηση.
Άλλοι τύποι εμβοών
Τα άτομα που ακούν το σφυγμό τους στο ένα ή και στα δύο αυτιά –αυτό ονομάζεται παλμική εμβοή– θα πρέπει να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια. Η αιτία των παλμικών εμβοών, που συχνά περιγράφεται ως ένας ήχος που συμπίπτει με τον παλμό της καρδιάς, μπορεί να οφείλεται σε μια ανωμαλία σε ένα από τα αιμοφόρα αγγεία κοντά στο αυτί. Συχνά, αυτές οι ανωμαλίες είναι θεραπεύσιμες και οι παλμικές εμβοές μπορούν να μειωθούν ή ακόμα και να εξαλειφθούν. Παρομοίως, όσοι παραπονιούνται για εμβοές τύπου “κλικ” θα πρέπει επίσης να έχουν μια πιο ενδελεχή αξιολόγηση. Αυτό μπορεί να είναι σημάδι μιας σπάνιας μορφής εμβοών.
Υπάρχει και μια καλή πληροφορία, για πολλούς ασθενείς με εμβοές, το πέρασμα του χρόνου μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά. Μπορεί να χρειαστούν αρκετοί μήνες ή ακόμα και χρόνια, αλλά σε κάποιο σημείο, η κατάσταση συχνά υποχωρεί σε μεγάλο βαθμό από μόνη της.
