Του Andreas Birkenfeld, Professor, Diabetology, Endocrinology and Nephrology, University of Tübingen, The Conversation.
Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου, επομένως είναι λογικό ότι τα φάρμακα που μειώνουν το σωματικό βάρος θα πρέπει επίσης να μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης αυτών των καρκίνων.
Ερευνητές στις ΗΠΑ ήθελαν να μάθουν εάν πράγματι τα φάρμακα για την απώλεια βάρους γνωστά ως αγωνιστές GLP-1 μειώνουν τον κίνδυνο να προσβληθούν οι άνθρωποι έναν από τους 13 καρκίνους που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Τα αποτελέσματά τους δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Jama Network Open.
Το πεπτίδιο GLP-1 είναι μια ορμόνη που παράγεται από το έντερο μετά την κατανάλωση ενός γεύματος και σηματοδοτεί στον εγκέφαλο ότι είστε χορτάτοι. Τα φάρμακα GLP-1 είναι μια συνθετική μορφή της φυσικής GLP-1, που έχει πολύ μεγαλύτερη διάρκεια ζωής -περίπου μια εβδομάδα- από τη φυσική μορφή την οποία παράγει ο οργανισμός. Οι παραλλαγές αυτών των φαρμάκων περιλαμβάνουν το Mounjaro, το Ozempic (χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2) και το Wegovy (χρησιμοποιείται για απώλεια βάρους). Αλλά τα φάρμακα που χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη ήταν παλαιότερες εκδόσεις, όπως η λιραγλουτίδη (Victoza) και η ντουλαγλουτίδη (Trulicity).
Οι ερευνητές ανέλυσαν τα αρχεία υγείας περισσότερων από 1,6 εκατομμυρίων ατόμων με διαβήτη τύπου 2. Συνέκριναν τους ανθρώπους στους οποίους συνταγογραφήθηκαν φάρμακα GLP-1 με εκείνους στους οποίους συνταγογραφήθηκε ινσουλίνη (η τυπική θεραπεία για τον διαβήτη τύπου 2) και προσπάθησαν να ταιριάξουν όσο το δυνατόν περισσότερο τους ασθενείς για να αποφύγουν την «προκατάληψη» (σφάλματα στα δεδομένα του δείγματος). Διαπίστωσαν ότι τα άτομα που έλαβαν θεραπεία με οποιοδήποτε φάρμακο GLP-1 μεταξύ 2005 και 2018 είχαν λιγότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με 10 από τους 13 καρκίνους που σχετίζονται με την παχυσαρκία σε σχέση με εκείνους που λάμβαναν ινσουλίνη.
Ο κίνδυνος καρκίνων συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του ήπατος, του παγκρέατος, του καρκίνου του εντέρου (καρκίνος του παχέος εντέρου) και του καρκίνου του ενδομητρίου ήταν σημαντικά μειωμένος σε σύγκριση με τη θεραπεία με ινσουλίνη. Ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού, του θυρεοειδούς και του στομάχου δεν μειώθηκε, αλλά ούτε αυξήθηκε. Η μελέτη δεν ανέφερε πόσο σωματικό βάρος χάθηκε με τα φάρμακα GLP-1.
Άτομα που λαμβάνουν χημειοθεραπεία
Η μελέτη συνέκρινε επίσης τον κίνδυνο καρκίνου μεταξύ των φαρμάκων GLP-1 και ενός άλλου κοινού φαρμάκου για τη θεραπεία του διαβήτη, της μετφορμίνης. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα φάρμακα GLP-1 δεν μείωσαν τον κίνδυνο καρκίνου περισσότερο από τη μετφορμίνη (η μετφορμίνη έχει γνωστές ιδιότητες μείωσης του κινδύνου για καρκίνο). Ο κίνδυνος καρκίνου του νεφρού ήταν, στην πραγματικότητα μειωμένος με τη μετφορμίνη σε σχέση με τα φάρμακα GLP-1.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το Ozempic εγκρίθηκε στις ΗΠΑ το 2017 και το Wegovy το 2021 -πιο πρόσφατα εγκρίθηκε το Mounjaro. Αυτό υποδηλώνει ότι τα φάρμακα αυτά μπορεί να είχαν χρησιμοποιηθεί μόνο από λίγα άτομα που συμπεριλήφθηκαν στην ανάλυση, δεδομένου ότι η περίοδος μελέτης ήταν το 2005-18.
Η μελέτη δείχνει οριστικά ότι οι άνθρωποι που συνταγογραφήθηκαν φάρμακα GLP-1 είχαν χαμηλότερο ποσοστό 10 συγκεκριμένων καρκίνων που σχετίζονται με την παχυσαρκία σε σύγκριση με άτομα που συνταγογραφήθηκαν ινσουλίνη για διαβήτη τύπου 2. Ωστόσο, δεν μπορεί να αποδείξει ότι τα φάρμακα προκάλεσαν αυτή τη μείωση του κινδύνου, δείχνει απλώς μια συσχέτιση. Για να αποδειχθεί η αιτία, πρέπει να διεξαχθεί μια «τυχαιοποιημένη μελέτη» που χρησιμοποιεί φάρμακα GLP-1 σε σύγκριση με εικονικό φάρμακο. Σ’ αυτού του είδους τις μελέτες, οι συμμετέχοντες ανατίθενται τυχαία να λάβουν είτε ένα φάρμακο GLP-1 είτε ινσουλίνη/μετφορμίνη και στη συνέχεια παρακολουθούνται για χρόνια για να δουν ποιος αναπτύσσει καρκίνο και ποιο τύπο.
Άλλοι παράγοντες που δεν ελήφθησαν υπόψη στη νέα μελέτη, όπως η ημερομηνία διάγνωσης του διαβήτη τύπου 2, θα μπορούσαν επίσης να έχουν παίξει ρόλο στα ευρήματα. Η ινσουλίνη συνήθως συνταγογραφείται σε ασθενείς με πιο προχωρημένες μορφές διαβήτη και μεγαλύτερη διάρκεια διαβήτη. Επίσης, δεν μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι τα φάρμακα GLP-1 μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου σε σύγκριση με τη μη θεραπεία. Και δεν μπορεί να συναχθεί κανένα συμπέρασμα για τα καινούργια φάρμακα, όπως το Wegovy και το Mounjaro, δεδομένου ότι εγκρίθηκαν πιο πρόσφατα. Δεδομένου ότι τα παλαιότερα φάρμακα GLP-1 (Victoza και Trulicity), είναι πολύ λιγότερο αποτελεσματικά στη μείωση του σωματικού βάρους από το Mounjaro και το Wegovy, η επίδραση των τελευταίων μπορεί να είναι διαφορετική.
Συνολικά, η μελέτη έκανε μια σημαντική δουλειά για να υποδείξει μια πιθανή μείωση των καρκίνων που σχετίζονται με την παχυσαρκία σε άτομα που χρησιμοποιούν φάρμακα GLP-1 σε σύγκριση με την ινσουλίνη. Μελλοντικές μελέτες, ωστόσο, θα πρέπει να προσπαθήσουν να αποδείξουν την αιτιότητα και να περιλάβουν τα νεότερα φάρμακα GLP-1, όπως το Mounjaro, το Ozempic και το Wegovy.
