Τα Χριστούγεννα είναι μια εποχή χαράς και ενότητας. Αλλά για πολλούς, είναι επίσης μια από τις πιο αγχωτικές περιόδους του χρόνου. Το άγχος προκύπτει από μια ανισορροπία μεταξύ των απαιτήσεων που μας επιβάλλονται και της ικανότητάς μας να τις αντιμετωπίσουμε. Ψυχολογικά, το άγχος συνδέεται με τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τις καταστάσεις και με το αν τις θεωρούμε δύσκολες, απειλητικές ή διαχειρίσιμες.
Είναι λογικό, λοιπόν, ότι τα Χριστούγεννα είναι μια τόσο αγχωτική εποχή του χρόνου για πολλούς. Η πίεση να κάνουμε τις γιορτές «τέλειες», το να ξοδεύουμε περισσότερα χρήματα από όσα ίσως θα έπρεπε για να εκπληρώσουμε τις προσδοκίες, η δυσκολία να εξισορροπήσουμε τις εργασιακές υποχρεώσεις με τα ψώνια, τη διακόσμηση και την κοινωνικοποίηση των γιορτών μπορεί να μας κάνει να νιώσουμε καταβεβλημένοι και εξαντλημένοι. Και για κάποιους από εμάς το εορταστικό κλίμα όχι μόνο δεν αποτελεί πηγή ενθουσιασμού, αλλά αντίθετα μπορεί να μας φέρει αντιμέτωπους με απροσδόκητα συναισθήματα μελαγχολίας και θλίψης.
Αν ανήκετε στην κατηγορία των ανθρώπων που είναι «αλλεργικοί» στα Χριστούγεννα να ξέρετε ότι δεν σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά με εσάς επειδή δεν νιώθετε απόλυτη χαρά και ευτυχία με την έλευση των γιορτών. Η μελαγχολία των Χριστουγέννων αποτελεί μία κατάσταση περιστασιακής θλίψης. Θυμίζει έντονα την διαταραχή της κατάθλιψης, καθώς επηρεάζει τόσο το συναίσθημα, όσο και τη συμπεριφορά του ατόμου. Τα κύρια συναισθήματα που επικρατούν είναι μελαγχολία, ενοχές, μοναξιά, ευερεθιστότητα, άγχος για πιθανές οικογενειακές συνεστιάσεις κόπωση και αδυναμία συγκέντρωσης.
Τι προκαλεί την κατάθλιψη των εορτών; Οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες. Οι γιορτές θεωρείται πως πρέπει να είναι μία περίοδος όπου κυριαρχούν οι χαρούμενες στιγμές, το μοίρασμα των δώρων και των συναισθημάτων ανάμεσα σε οικογενειακά πρόσωπα που προσπαθούν να δουν πόσο ιδανική και ‘’δεμένη’’ είναι η οικογένεια. Η σύγκριση της δικής τους οικογένειας με των άλλων μπορεί να τους κάνει να δυσανασχετήσουν για προβλήματα που ήδη υπάρχουν και δεν είναι δυνατόν να λυθούν.
Κάποιοι πάλι νοσταλγούν την ανεμελιά που έκρυβαν οι γιορτινές μέρες όταν ήταν παιδιά. Στην πραγματικότητα νοσταλγούν τον αυθόρμητο εαυτό τους, πριν κάπου στην πορεία της ενήλικης ζωής τον χάσουν. Άλλοι είναι αντιμέτωποι με οικονομικά προβλήματα νιώθοντας ότι δεν μπορούν τα ανταποκριθούν στον καταναλωτισμό που επιτάσσει αυτή η εποχή.
Περιέργως ο πολύς ελεύθερος χρόνος μπορεί να λειτουργεί αρνητικά στον τρόπο που διαχειρίζονται κάποιοι τις αρνητικές σκέψεις τους, οδηγώντας σε υπερανάλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν και αίσθημα κενού. Οι single είτε από επιλογή είτε χωρίς να το θέλουν, είναι πιο δύσκολο να το διαχειριστούν κατά την διάρκεια των γιορτών, όταν οι οικογενειακές συγκεντρώσεις είναι περισσότερες. Το να δηλώνουν single στις οικογενειακές συγκεντρώσεις έχει ως αποτέλεσμα να πυροδοτούνται συναισθήματα θλίψης, λόγω της επαφής με πρόσωπα που έχουν άλλη οικογενειακή κατάσταση.
Συχνά οι άνθρωποι που μελαγχολούν την περίοδο των γιορτών έχουν την κακή συνήθεια να κάνουν συγκρίσεις. Συγκρίνουν το παρελθόν με το παρόν, την κατάστασή τους με αυτή των φίλων, γνωστών ή συγγενών τους. Ακόμα χειρότερα, συγκρίνουν τον εαυτό τους με όσα βλέπουν στα social media.
Απολογισμός της χρονιάς. Όσο πλησιάζει η έλευση της νέας χρονιάς τόσο αυξάνουν οι σκέψεις απολογισμού ζωής. Όλα τα όνειρά που δεν πραγματοποιήθηκαν, και όσα δεν έγιναν αυτή την χρονιά είναι πιθανό να στριφογυρίζουν στο μυαλό. Ο απολογισμός αυτός, όταν είναι αρνητικός και δεν προσμετρά επιτυχίες παρά μόνο ελλείμματα και αποτυχίες, έχει τη δυνατότητα να αποδυναμώσει τη διάθεση και την αυτοεκτίμηση.
Τρόποι απόδρασης από τα αρνητικά συναισθήματα
Υπάρχουν, πάντως, τρόποι αποφόρτισης από τα δυσάρεστα συναισθήματα και βελτίωσης της διάθεσης στις γιορτές.
- Θέστε ρεαλιστικές προσδοκίες. Να θυμάσαι πάντα πως η εορταστική περίοδος ανήκει στη συνέχεια της πραγματικής ροής της καθημερινότητας και δεν είναι κάτι διαφορετικό. Το να τηρείται ένα στοιχειώδη πρόγραμμα γυμναστικής, διατροφής, ύπνου βοηθά να έχετε καλύτερη ρύθμιση των συναισθημάτων σας. Το να ξεφεύγετε υπερβολικά από τις ρουτίνες σας λόγω των γιορτών δεν βοηθάει.
- Δεν χρειάζεται να αποδεχτείτε όλες τις προσκλήσεις. Αφιερώστε πραγματικό χρόνο μόνο στα άτομα που θέλετε και μην παραλείπετε να φροντίσετε και να περιποιηθείτε τον εαυτό σας.
- Μην συνδέετε την ευτυχία με τα χρήματα. Σταματήστε να νιώθετε ενοχές αν δεν μπορείτε να ανταποδώσετε τα δώρα που θα λάβετε, αν δεν μπορείτε για οικονομικούς λόγους να οργανώσετε ταξίδια ή ακριβές εξόδους. Άλλωστε μην ξεχνάτε πως το καλύτερο δώρο που μπορείτε να χαρίσετε αυτές τις μέρες στους ανθρώπους σας είναι το χαμόγελό την αγάπη και την αγκαλιά σας.
- Επιτρέψτε στη θλίψη να εκφραστεί. Η θλίψη είναι κι αυτή ένα συναίσθημα και χρειάζεται τον χρόνο και χώρο της. Θα ήταν καλό να έρθετε σε επαφή με οποιοδήποτε θετικό, αλλά και αρνητικό συναίσθημα βιώνετε αυτές τις μέρες και να το εκφράσετε στα πρόσωπα που αγαπάτε, κυρίως όμως στον εαυτό σας.
