Νέα στοιχεία για τον σχηματισμό και της αθηρωματικής πλάκας που δημιουργείται με τα χρόνια μέσα στα τοιχώματα των καρδιακών αρτηριών και απειλούν με θρομβώσεις και καρδιακές προσβολές, προσφέρει έρευνα που διεξήγαγαν επιστήμονες του Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Σουηδίας. Χρονολογώντας τις αθηρωματικές πλάκες με βάση τον άνθρακα-14 ανακάλυψαν ότι εμφανίζονται στη ζωή του μέσου ενήλικα αργότερα από ό,τι αναμενόταν και ότι, όσο πιο «νεαρές» είναι τόσο μεγαλύτερη είναι η αστάθειά τους και κατ’ επέκταση ο κίνδυνος ρήξης τους. Οι ανακαλύψεις τους ίσως προσφέρουν νέους τρόπους πρόληψης των ισχαιμικών και εγκεφαλικών επεισοδίων ακόμη και για ανθρώπους προχωρημένης ηλικίας.
Εξ αιτίας των εκτεταμένων πυρηνικών δοκιμών η συγκέντρωση του άνθρακα-14 στην ατμόσφαιρα είχε αυξηθεί σημαντικά στις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Στη συνέχεια άρχισε να μειώνεται και για τον λόγο αυτό το συγκεκριμένο ισότοπο του άνθρακα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως «μέτρο» για τη χρονολόγηση του σχηματισμού κάθε βιολογικού ιστού. Το Ινστιτούτο Καρολίνσκα ειδικεύεται στη συγκεκριμένη μέθοδο καθώς τα τελευταία χρόνια έχει διεξαγάγει μια σειρά μελετών χρονολόγησης με βάση τον άνθρακα-14 προσφέροντας νέες γνώσεις για τις καρδιοπάθειες αλλά και για διαδεδομένες ασθένειες που σχετίζονται με τα λιποκύτταρα και τους νευρώνες.
Για να διεξάγουν την έρευνά τους, η οποία δημοσιεύτηκε στη διαδικτυακή επιστημονική επιθεώρηση «PLoS ONE», οι ερευνητές συνέλεξαν αθηρωματικές πλάκες από ασθενείς που είχαν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση για στένωση καρωτίδας και στη συνέχεια τις χρονολόγησαν με βάση τον άνθρακα-14 χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της φασματομετρίας μαζών μέσω επιταχυντή (AMS). Τα αποτελέσματα τους εξέπληξαν με πολλούς τρόπους. Η πρώτη έκπληξη ήταν το … νεαρόν της ηλικίας των αθηρωματικών πλακών. «Υποπτευόμαστε ότι οι πλάκες θα ήταν σημαντικά νεότερες από τους ασθενείς, οι οποίοι ήταν κατά μέσο όρο 68 ετών κατά τη χειρουργική επέμβαση» τονίζει στη σχετική ανακοίνωση του Ινστιτούτου ο Γιόχαν Μπιέρκεγκρεν του Τμήματος Ιατρικής Βιοχημείας και Βιοφυσικής, επικεφαλής της μελέτης. «Ξαφνιαστήκαμε όμως όταν διαπιστώσαμε ότι είχαν μέσο όρο ηλικίας μόλις 10 ετών».
Εμπλέκεται η ινσουλίνη
Η δεύτερη ανακάλυψη που εξέπληξε τους ειδικούς ήταν ότι οι διαφορές στην ηλικία των αθηρωματικών πλακών των ασθενών ήταν σχετικά μικρές. Τα δύο αυτά στοιχεία σημαίνουν ότι στους περισσότερους ανθρώπους ο σχηματισμός των αθηρωματικών πλακών αρχίζει σχετικά αργά κατά τη διάρκεια της ζωής τους και εξελίσσεται μέσα σε μια σχετικά σύντομη περίοδο (3-5 χρόνια).
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι η ηλικία των πλακών συνδέεται με τα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα και ότι οι νεότερες πλάκες, αυτές δηλαδή που είχαν σχηματιστεί πιο πρόσφατα, ήταν περισσότερο ασταθείς από τις παλαιότερες. Αυτό σημαίνει ότι είχαν περισσότερες πιθανότητες να υποστούν ρήξη και να προκαλέσουν θρόμβους και κλινικές επιπλοκές. «Ο συνδυασμός της μικρής ηλικίας των πλακών, των υψηλών επιπέδων ινσουλίνης και της αστάθειας συμφωνεί επίσης με τα ευρήματά μας σχετικά με τη γονιδιακή δραστηριότητα, που δείχνουν ότι οι νεότερες πλάκες χαρακτηρίζονται από υψηλότερη δραστηριότητα γονιδίων που σχετίζονται με τις ανοσολογικές αντιδράσεις» τόνισε ο κ. Μπιέρκεγκρεν. «Παρ’ όλα αυτά η έρευνά μας είναι μικρή και πρέπει να επαναληφθεί στο μέλλον με μεγαλύτερες κλινικές μελέτες ώστε να μπορέσουμε να προσδιορίσουμε τον ακριβή ρόλο της βιολογικής ηλικίας των πλακών στη σταθερότητά τους και στις κλινικές επιπλοκές που συνδέονται με αυτές».
Αν επιβεβαιωθούν, τα ευρήματα των επιστημόνων του Ινστιτούτου Καρολίνσκα σημαίνουν ότι ενδεχομένως η ανάπτυξη των αθηρωματικών πλακών θα μπορεί να διακόπτεται εγκαίρως ώστε να προλαμβάνονται τα ισχαιμικά και τα εγκεφαλικά επεισόδια ακόμη και μετά την ηλικία των 60 ετών ή και αργότερα.
Διαβάστε επίσης:
