Η ωκυτοκίνη είναι μια ορμόνη που βοηθάει στο συναισθηματικό δέσιμο της μητέρας με το μωρό της και γενικότερα διευκολύνει την εμπιστοσύνη, τη προσωπική επαφή και την εκδήλωση στοργικών συναισθημάτων και αγάπης προς τους άλλους. Μια νέα μελέτη δείχνει τώρα ότι η ωκυτοκίνη μπορεί να κάνει τα παιδιά που πάσχουν από αυτισμό να αντιλαμβάνονται καλύτερα τα κοινωνικά μηνύματα των άλλων.
Οι διαταραχές του αυτισμού περιλαμβάνουν μια μεγάλη γκάμα συμπτωμάτων, από πολύ ήπια (ο ασθενής μπορεί να λειτουργήσει σχεδόν φυσιολογικά στην κοινωνία) έως πολύ σοβαρά (δεν είναι σε θέση να επικοινωνήσει με τους γύρω του).
Οι επιστήμονες αισιοδοξούν ότι η ωκυτοκίνη μπορεί να βοηθήσει τα άτομα με αυτισμό. Είναι όμως η πρώτη φορά που μια μελέτη ερεύνησε την επίδραση της ωκυτοκίνης στον αυτισμό και άρα είναι ακόμα νωρίς να μιλήσει κανείς για μια νέα θεραπεία. Ήδη, όμως, βρίσκονται σε εξέλιξη μεγαλύτερες έρευνες γι’ αυτό το θέμα.
Μεγαλύτερο κοινωνικό ενδιαφέρον
Αμερικανοί ερευνητές με επικεφαλής τους καθηγητές Κέβιν Πέλπφρεϊ και Ιλανίτ Γκόρντον του Κέντρου Μελέτης Παιδιού και του Κέντρου Αναπτυξιακής Νευροεπιστήμης της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Γιέηλ, δημοσίευσαν τη μελέτη τους στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS) η οποία αφορούσε 17 παιδιά και εφήβους ηλικίας 8-16 ετών με αυτισμό.
Οι επιστήμονες έδωσαν στα παιδιά να ψεκάσουν στη μύτη τους είτε ένα ρινικό σπρέι ωκυτοκίνης, είτε ένα εικονικό σπρέι που δεν περιείχε καμία ουσία προκειμένου να συγκρίνουν τα αποτελέσματα. Και διαπίστωσαν μέσω λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI) ότι τα αυτιστικά παιδιά που πήραν ωκυτοκίνη και κλήθηκαν να δουν φωτογραφίες προσώπων, παρουσίασαν μεγαλύτερη ενεργοποίηση στον εγκέφαλο των νευρώνων που σχετίζονται με το “κοινωνικό κύκλωμα” και της περιοχής που σχετίζεται με την ανταμοιβή και την παρακίνηση. Όταν όμως ένα αυτιστικό παιδί που έλαβε ωκυτοκίνη κλήθηκε να αναγνωρίσει κοινωνικά ουδέτερες φωτογραφίες, όπως π.χ. αυτοκίνητα, δεν παρατηρήθηκε κάποια παραπάνω διέγερση σ’ αυτές τις περιοχές του εγκεφάλου.
Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν ότι η ωκυτοκίνη κάνει τους κοινωνικούς ερεθισμούς να φαίνονται πιο χρήσιμοι και ενδιαφέροντες στα αυτιστικά παιδιά, έγραψαν οι ερευνητές. «Η ωκυτοκίνη έκανε πιο φυσιολογικές τις εγκεφαλικές περιοχές που ευθύνονται για τα κοινωνικά ελλείμματα των παιδιών με αυτισμό», δήλωσε η Γκόρντον. Με άλλα λόγια, διευκόλυνε τα αυτιστικά παιδιά να συντονιστούν με τον κοινωνικό περιβάλλον αντιδρώντας καλύτερα στα κοινωνικά ερεθίσματα (π.χ. τα πρόσωπα των άλλων).
Πάντως, όταν τα 17 παιδιά κλήθηκαν να αναγνωρίσουν τα συναισθήματα που εκφραζόταν σε μια φωτογραφία, η ωκυτοκίνη δε βελτίωσε την ταχύτητα ή την ακρίβεια της απάντησης. Αλλά αυτό ίσως μπορεί να αλλάξει με περισσότερη πρακτική και κάτω από την επίδραση της ωκυτοκίνης, ανέφεραν οι ερευνητές.
Πρόωρη η θεραπεία με ωκυτοκίνη
Όπως είπε ο Πέλπφρεϊ, ορισμένοι γονείς χορηγούν από μόνοι τους την ορμόνη στα αυτιστικά παιδιά τους χωρίς ιατρική συνταγή ή συμβουλή, κάτι που, όπως είπε, είναι “φρικτό” καθώς μπορεί να κάνουν κακό στο παιδί τους.
Αυτό που είναι ενθαρρυντικό, πρόσθεσε, είναι ότι καθώς μια και μόνη ουσία μπορεί να επιφέρει αλλαγές στον εγκέφαλο των αυτιστικών ανθρώπων, «μεταβάλλει τον τρόπο που σκεπτόμαστε για τον αυτισμό και πόσο θεραπεύσιμος είναι». Φαίνεται πως ο αυτιστικός εγκέφαλος δεν είναι μη αναστρέψιμα ελαττωματικός, αλλά διαθέτει την αναγκαία πλαστικότητα για να βελτιωθεί μέσω εξωτερικών επιρροών.
Προς το παρόν, οι ειδικοί συστήνουν στους γονείς να περιμένουν έως ότου η επιστήμη διαμορφώσει μια πιο ολοκληρωμένη αντίληψη για την χρησιμότητα της ωκυτοκίνης στον αυτισμό, ως θεραπεία. Κανείς σήμερα δε μπορεί να ξέρει πόσο ασφαλής μπορεί να είναι η χορήγηση της ορμόνης μακροπρόθεσμα.
