Το αναφυλακτικό σοκ, που καλείται επίσης αναφυλαξία, είναι η πιο επικίνδυνη και τρομακτική αλλεργική απάντηση. Ευτυχώς είναι και η λιγότερο συχνή, παρόλο που κάθε χρόνο αρκετές χιλιάδες άτομα σ’ όλο τον κόσμο πεθαίνουν από αυτή την αντίδραση.
Η αναφυλαξία είναι μία αντίδραση αντισωμάτων ανοσοσφαιρινών σε ένα μεγάλο αριθμό διαφορετικών αντιγόνων. Η απάντηση είναι ξαφνική και αρχίζει σε δευτερόλεπτα ή λεπτά μετά την έκθεση σε ένα ενοχοποιητικό αλλεργιογόνο.
Σημεία και συμπτώματα
- Απόφραξη των αεραγωγών, συμπεριλαμβανομένου οιδήματος του λάρυγγα, που οδηγεί σε αναπνευστική δυσχέρεια.
- Καταπληξία, σχετιζόμενη με σοβαρή ελάττωση στην αρτηριακή πίεση.
- Γρήγοροι παλμοί.
- Κνίδωση και μορφώματα κάτω από την επιφάνεια του δέρματος (αγγειοοίδημα).
- Ναυτία, έμετοι, διάρροια.
- Ζαλάδα, νοητική σύγχυση, διαταραχή του λόγου, υπερβολική ανησυχία.
- Οίδημα των χειλέων και της γλώσσας.
- Εξέρυθρο δέρμα και επίμονος κνησμός.
Η αναφυλακτική αντίδραση είναι συστηματική, που σημαίνει πως δεν περιορίζεται στην περιοχή του ερεθισμού. Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι η απόφραξη των αεροφόρων οδών στο βρογχιακό δέντρο ή στο λάρυγγα ή και στα δύο.
Η απόφραξη συνοδεύεται συνήθως από σοκ – μια κατάσταση στην οποία μπορεί να υπάρξει μια ξαφνική μείωση στην αρτηριακή πίεση, που προκαλεί γρήγορο ρυθμό, καθώς επίσης και αδυναμία, ωχρότητα, νοητική σύγχυση και απώλεια της συνείδησης. Η αναφυλαξία απαιτεί άμεση θεραπεία και μπορεί να προκαλέσει θάνατο, αν δε θεραπευθεί αμέσως.
Ένα άτομο που εκδηλώνει μία μέτρια μόνο αντίδραση μπορεί να έχει σοβαρή αντίδραση σε κάποια επόμενη έκθεση. Ένα άτομο μπορεί επίσης να γίνει υπερευαίσθητο οποιαδήποτε στιγμή, είτε έχει ευαισθητοποιηθεί κατά το παρελθόν είτε όχι.
Αιτίες
Σχεδόν οποιοδήποτε αλλεργιογόνο μπορεί να προκαλέσει την αντίδραση. Η αναφυλαξία συμβαίνει πιο συχνά μετά από τσιμπήματα εντόμων ή ενδοφλέβια χορήγηση συγκεκριμένων φαρμάκων. Συγκεκριμένες τροφές, όπως τα φιστίκια, οι καρποί κάποιων δέντρων και τα οστρακοειδή μπορούν επίσης να προκαλέσουν αναφυλακτική αντίδραση. Ορισμένοι άνθρωποι έχουν αναφυλακτικές αντιδράσεις για τις οποίες δεν ανευρίσκεται αιτία.
Θεραπεία
Η σταθερή θεραπεία για την αναφυλαξία είναι μία ένεση αδρεναλίνης (επινεφρίνης) το συντομότερο δυνατό. Ανοίγει τους αεραγωγούς και βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος.
Η καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση (CPR) και η επείγουσα τραχειοτομή – μία τομή που δημιουργεί ένα άνοιγμα στην τραχεία μέσω του λαιμού – πρέπει ορισμένες φορές να γίνουν ως μέτρα σωτήρια για τη ζωή.
Αν βλέπετε κάποιον να παθαίνει μια αλλεργική αντίδραση με σημεία αναφυλαξίας, καλέστε επειγόντως ιατρική βοήθεια. Ελέγξτε, για να δείτε αν το άτομο έχει μαζί του ειδικά φάρμακα – για να μετριαστούν οι επιδράσεις της αλλεργικής κρίσης. Αν είστε εκπαιδευμένοι σε καρδιοαναπνευστική ανάνηψη, πραγματοποιήστε τη διαδικασία, αν το άτομο δεν αναπνέει ή δεν έχει παλμό.
