Ο διαβήτης ονομάζεται σιωπηλός δολοφόνος διότι οι ασθενείς αισθάνονται σχετικά καλά με τη γλυκόζη νηστείας ακόμα και όταν φτάσει στα επίπεδα των 200 mg/dL, τη στιγμή που τα φυσιολογικά επίπεδα είναι μεταξύ 70 έως 99. Η γλυκόζη του αίματος, γνωστή επίσης και ως “σάκχαρο του αίματος” είναι μία μέτρηση που πρέπει να γίνεται συχνά για να αξιολογήσετε πόσο καλά ελέγχετε την ασθένειά σας και να αποφύγετε τις χρόνιες επιπλοκές.
Οι χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη οφείλονται σε βλάβες που προκαλεί η αυξημένη γλυκόζη στα αιμοφόρα αγγεία, είτε τα μεγάλα (πόδια, καρδιά) είτε τα μικρά (μάτια, νεφρά), κάτι που οδηγεί σε μία ποικιλία προβλημάτων υγείας. Οι έρευνες δείχνουν πως η ρύθμιση του σακχάρου του αίματος, δηλαδή η διατήρησή του σε ένα φυσιολογικό ή σχεδόν φυσιολογικό εύρος, μπορεί να μειώσει εντυπωσιακά τον κίνδυνο των μακροπρόθεσμων επιπλοκών.
Οι επιπτώσεις στην υγεία που μπορεί να προκύψουν εάν ο διαβήτης σας είναι αρρύθμιστος είναι σοβαρές – στις ΗΠΑ η πάθηση αυτή είναι η έβδομη αιτία θανάτου, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Οι πιο σοβαρές επιπλοκές είναι οι εξής:.
Νευροπάθεια. Η νευροπάθεια είναι ένας όρος για τη βλάβη των νεύρων και εμφανίζεται μετά από κάποια χρόνια τουλάχιστον στο 50% των διαβητικών. Μπορεί να έχει ποικίλα συμπτώματα. Συμβαίνει συχνά στα πόδια και μερικές φορές στα χέρια. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν μυρμήγκιασμα, αυξημένη ευαισθησία στην αφή, πόνο, μούδιασμα και αδυναμία. Στην πιο ακραία μορφή της νευροπάθειας, μπορεί να συμβεί ένας ακρωτηριασμός άκρου λόγω λοιμώξεων που δεν θεραπεύονται επειδή το αίμα δεν κυκλοφορεί καλά. Παρόλο που υπάρχουν διάφορες αιτίες για τη νευροπάθεια, η έκθεση σε υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα παίζει σημαντικό ρόλο.
Η στυτική δυσλειτουργία. Πρόκειται για μια επιπλοκή του διαβήτη που στην πραγματικότητα είναι μια μορφή νευροπάθειας. Η στυτική δυσλειτουργία είναι ένα σύμπτωμα που μπορεί να προϋπάρχει της διάγνωσης του διαβήτη και λαθεμένα αποδίδεται σε ψυχολογικούς παράγοντες.
Νεφρική Νόσος. Η νόσος των νεφρών είναι μια συνηθισμένη επιπλοκή, επειδή τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης αναγκάζουν τα νεφρά να φιλτράρουν πάρα πολύ αίμα, καθιστώντας τα ιδιαίτερα σκληρά. Στο τελικό στάδιο τα νεφρά δεν μπορούν να φιλτράρουν τα απόβλητα του οργανισμού. Οι επιπτώσεις της σοβαρής νεφροπάθειας είναι συχνά καταστροφικές και στο τελικό στάδιο απαιτείται αιμοκάθαρση τρεις φορές την εβδομάδα. Μέρος του ελέγχου του διαβήτη είναι οι εργαστηριακές εξετάσεις για τον έλεγχο των προβλημάτων νεφρικής λειτουργίας. Πάντως, το μεγαλύτερο μέρος των διαβητικών δεν πάσχει από νεφροπάθεια. Αν όμως ένας διαβητικός έχει και υπέρταση (εμφανίζεται πιο συχνά στους διαβητικούς) αυξάνονται οι πιθανότητες εκδήλωσης νεφροπάθειας.
Προβλήματα όρασης. Μια κατάσταση που ονομάζεται διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια μπορεί να επηρεάσει την όρασή σας με την πάροδο του χρόνου όταν έχετε αρρύθμιστο σάκχαρο. Η περίσσεια γλυκόζης προκαλεί βλάβη στα αγγεία στον αμφιβληστροειδή ο οποίος βρίσκεται στο πίσω μέρους του ματιού. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν θολή όραση κατά τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας. Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια αποτελεί τη συχνότερη μικροαγγειακή επιπλοκή του σακχαρώδη διαβήτη και σε βάθος χρόνου εμφανίζεται στην πλειονότητα των ασθενών. Μετά από 25 έτη σχεδόν όλα τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 και πάνω από το 90% με διαβήτη τύπου 2 θα έχουν εμφανίσει κάποια μορφή διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας.
Καρδιακό έμφραγμα. Ο διαβήτης συσχετίζεται με μεγαλύτερη τάση σχηματισμού θρόμβων. Οι θρόμβοι οφείλονται στην αθηροσκλήρωση αλλά δεν είναι ακόμα καλά κατανοητή η σχέση καρδιακής νόσου και διαβήτη. Αρκετοί ασθενείς θα καταλήξουν να έχουν κάποιο καρδιακό επεισόδιο. Η υψηλή γλυκόζη του αίματος με την πάροδο του χρόνου καταστρέφει τα αγγεία της καρδιάς ενώ οι διαβητικοί έχουν πιο συχνά από το μέσο όρο υπέρταση, μια πάθηση που επίσης αποτελεί κίνδυνο για καρδιακά προβλήματα. Περίπου το 65% των διαβητικών πεθαίνουν από καρδιαγγειακές παθήσεις ή εγκεφαλικό επεισόδιο.
Ισχαιμικό και αιμορραγικό εγκεφαλικό. Έχετε δύο έως τέσσερις φορές μεγαλύτερη πιθανότητα για εγκεφαλικό επεισόδιο όταν έχετε διαβήτη, σύμφωνα με μια έκθεση της American Stroke Association. Αυτό οφείλεται στην αθηροσκλήρωση και στην αυξημένη πιθανότητα να δημιουργηθούν θρόμβοι που μπορούν τελικά να σταματήσει τη ροή του αίματος σε κάποια περιοχή του εγκεφάλου. Επίσης, με τον καιρό, τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης αλλοιώνουν τα τριχοειδή αιμοφόρα αγγεία και εκτός του ότι προκαλούν στένωση μπορεί να προκληθούν αιμορραγίες. Μια μελέτη βρήκε ότι το αιμορραγικό εγκεφαλικό είναι 40% πιο πιθανό στους διαβητικούς άνδρες και 30% πιο πιθανό στις διαβητικές γυναίκες.
Χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης. Η τεστοστερόνη είναι μια αναπαραγωγική ορμόνη αλλά αν το σώμα επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση άλλων θεμάτων, δεν επικεντρώνεται στην αναπαραγωγική λειτουργία. Η ρύθμιση του διαβήτη και η βελτίωση του τρόπου ζωής αυξάνει την τεστοστερόνη.
Γαστροπάρεση. Η γαστροπάρεση είναι μια κατάσταση όπου το στομάχι σας επιβραδύνει ή σταματά την κίνηση των τροφίμων στο λεπτό έντερο. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ναυτία, εμετό, πόνο στο στομάχι και αίσθημα πλήρους. Ο διαβήτης είναι η συνηθέστερη αιτία της γαστροπάρεσης.
Καρκίνος. Τελευταίες μελέτες έχουν δείξει ότι ορισμένοι καρκίνοι είναι πιο συχνοί στα άτομα με διαβήτη. Αυτό μπορεί να ακούγεται περίεργο αλλά οι πρώτες παρατηρήσεις έχουν γίνει εδώ και δεκαετίες. Τα τελευταία χρόνια υπήρξε και η επιστημονική τεκμηρίωση. Η αιτία ωστόσο γι’ αυτή τη σχέση παραμένει ακόμα άγνωστη. Ένας τρόπος είναι μέσω της παχυσαρκίας, καθώς πολλοί διαβητικοί είναι παχύσαρκοι. Διερευνώντας άλλους μηχανισμούς, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Lund, στη Σουηδία, βρήκαν πως τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα ενεργοποιούν ένα γονίδιο που λέγεται TCF το οποίο εμποδίζει τη δράση του γονιδίου p53 που αναχαιτίζει την καρκινογένεση.
Δυσκολότερη αντιμετώπιση λοιμώξεων. Οι διαβητικοί δεν παθαίνουν περισσότερες λοιμώξεις από τα υγιή άτομα αλλά από τη στιγμή που προσβληθούν από ένα μικρόβιο, η θεραπεία γίνεται πιο δύσκολη. Αυτό θεωρείται πως έχει αιτία την κακή κυκλοφορία του αίματος που δυσκολεύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Υπάρχουν επίσης στοιχεία που δείχνουν ότι οι διαβητικοί έχουν χειρότερη έκβαση μετά από ένα χειρουργείο. Για παράδειγμα, μια μελέτη έδειξε ότι ύστερα από χειρουργική επέμβαση για αρτηριακή νόσο των ποδιών, η υπεργλυκαιμία μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές, αυξημένη νοσηλεία και αυξημένη θνησιμότητα για όσους έχουν σχετικά υψηλό σάκχαρο, ακόμη και για εκείνους που δεν είναι διαβητικοί.
