Πολλές φορές ο καφές συνιστάται σε όσους θέλουν να χάσουν βάρος και η καφεΐνη συχνά περιέχεται σε χάπια αδυνατίσματος με την λογική ότι μειώνει την κόπωση και αυξάνει τις καύσεις του σώματος. Όμως, μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics από ερευνητές του Buffalo State College το οποίο ανήκει στο State University of New York, δεν βρήκε ότι ένα πρωινός καφές μειώνει την ποσότητα της τροφής που καταναλώνουμε στη διάρκεια της ημέρας.
Η μελέτη βρήκε ότι αφού έχουμε πιει μια μικρή ποσότητα καφέ για πρωινό, μπορεί να καταναλώνουμε λιγότερη ποσότητα τροφής στο πρωινό μας γεύμα (αλλά όχι πάντα). Το αποτέλεσμα αυτό, ακόμα και όταν υπάρχει, είναι παροδικό και δεν διαρκεί καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, ενώ δεν έχει επίπτωση στην αντίληψή μας για την όρεξη. Οι παρατηρήσεις αυτές κάνουν τους επιστήμονες να πιστεύουν ότι η καφεΐνη δεν είναι αποτελεσματική στην καταστολή της όρεξης και στο αδυνάτισμα.
“Η καφεΐνη συχνά προστίθεται ως συστατικό στα διατροφικά συμπληρώματα ως κατασταλτικό της όρεξης και ενίσχυσης της απώλειας βάρους. Παλαιότερες μελέτες είχαν δείξει ότι η καφεΐνη επιταχύνει τον μεταβολισμό ή επηρεάζει χημικές ουσίες του εγκεφάλου που καταστέλλουν την όρεξη. Επιπλέον, επιδημιολογικά δεδομένα έχουν δείξει ότι όσοι είναι συστηματικοί καταναλωτές καφεΐνης έχουν χαμηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος. Ο σκοπός της μελέτης μας ήταν να καθορίσουμε αν η καφεΐνη πράγματι μπορεί να σχετιστεί με μειωμένη πρόσληψη τροφής ή καταστολή της όρεξης και αν τα αποτελέσματα ποικίλουν βάσει του ΔΜΣ”, ανέφερε η επικεφαλής της μελέτης Leah M. Panek-Shirley.
Οι επιστήμονες στο πλαίσιο της μελέτης ζήτησαν από 50 υγιείς ενήλικες (18-50 ετών) για έναν μήνα, σε εργαστηριακές συνθήκες, να πίνουν χυμό είτε με καφεΐνη 1 mg/kg, είτε με καφεΐνη 3 mg/kg, είτε χυμό χωρίς καφεΐνη.
Μισή ώρα μετά την κατανάλωση του χυμού, οι συμμετέχοντες μπορούσαν να φάνε όσο ήθελαν από έναν μπουφέ με πρωινό. Επίσης, οι ερευνητές τους είχαν ζητήσει να καταγράφουν καθ’ όλη τη διάρκεια του 24ωρου τι έτρωγαν.
Μετά από την κατανάλωση του χυμού με 1 mg/kg καφεΐνη οι συμμετέχοντες κατανάλωναν περίπου 70 λιγότερες θερμίδες απ’ ότι μετά την κατανάλωση χυμού με 3 mg/kg καφεΐνης ή καθόλου καφεΐνη. Για την ακρίβεια τα αποτελέσματα ήταν τα εξής:
- Με 0 mg/kg καφεΐνη η πρόσληψη θερμίδων ήταν 721 ± 63.
- Με 1 mg/kg καφεΐνη η πρόσληψη θερμίδων ήταν 650 ± 52.
- Με 3 mg/kg καφεΐνη η πρόσληψη θερμίδων ήταν 715 ± 79.
Με άλλα λόγια η κατανάλωση περισσότερης καφεΐνης (από 1 mg/kg σε 3 mg/kg) δεν είχε μειώσει τη πρόσληψη των θερμίδων, και άρα τα αποτελέσματα της μελέτης μπορεί να ήταν τυχαία.
Αφού συνεκτιμήθηκε η υπόλοιπη κατανάλωση τροφής κατά τη διάρκεια της ημέρας, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ναι μεν το πρωί η καφεΐνη ίσως συντελούσε σε μειωμένη πρόσληψη τροφής αλλά αυτό δεν ίσχυε για το υπόλοιπο της ημέρας. Επίσης, δεν υπήρχαν διαφορές ως προς την όρεξη αναφορικά με τις δόσεις της καφεΐνης. Τέλος, ο ΔΜΣ δεν επηρεαζόταν από την πρόσληψη τροφής ή την όρεξη σε σχέση πάντα με την πρόσληψη καφεΐνης.
“Η καφεΐνη, παρότι συχνά μελετάται από την άποψη της επίδρασής της στη διαχείριση του βάρους και υπάρχουν μερικές μελέτες που υποδηλώνουν πιθανό αντίκτυπο στο βάρος, υπάρχουν εκατοντάδες άλλες που διαψεύδουν αυτό το αποτέλεσμα”, ανέφερε στο Newsweek η Aisling Pigott, διαιτολόγος και εκπρόσωπος της Βρετανικής Διαιτητικής Ένωσης. Και πρόσθεσε: “Από επιστημονική άποψη, δεν υπάρχει ρόλος για την καφεΐνη ως κατασταλτικό της όρεξης ή για μεταβολική υποστήριξη. Είτε πρόκειται για καφεΐνη ή άλλες ουσίες που διατίθενται στην αγορά ως γρήγορες απαντήσεις στην απώλεια βάρους, όπως η κουρκουμίνη, δεν υπάρχει μαγική λύση για το αδυνάτισμα. Το βάρος και η σχέση μας με τις τροφές είναι πολύ πιο περίπλοκη”.
Να σημειωθεί ότι πολλές μελέτες έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια για το ρόλο του καφέ στην υγεία και δείχνουν ότι μπορεί να έχει θετικές επιπτώσεις. Για παράδειγμα, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2018 στο περιοδικό PLOS Biology βρήκε ότι η κατανάλωση τεσσάρων φλιτζανιών καφέ την ημέρα θα μπορούσε να ξεκινήσει μια προστατευτική διαδικασία στο σώμα για τα καρδιακά κύτταρα. Η ποσότητα της καφεΐνης που ισοδυναμεί με τέσσερα φλιτζάνια καφέ επηρέασε μια πρωτεΐνη που ονομάζεται p27, η οποία υπάρχει στα μιτοχόνδρια των κυττάρων. Ο καφές βρέθηκε επίσης ότι βοηθά την καρδιά να ανακάμψει μετά από καρδιαγγειακά επεισόδια.
