Γράφει η Αναστασία Μοσχοβάκη Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Κλιματική αλλαγή ονομάζουμε τη σημαντική μεταβολή του παγκόσμιου κλίματος η οποία σε μεγάλο ποσοστό συνδέεται με την ανθρώπινη δραστηριότητα.
Σήμερα είμαστε στην αρχή μιας αλυσίδας συνεπειών, οι οποίες προβλέπεται να εκτυλιχθούν σε βάθος χρόνου συμπαρασύροντας το ανθρώπινο είδος ανεξάρτητα από φυλή, εθνικότητα, κοινωνική τάξη ή μορφωτικό επίπεδο. Ακραίες αλλαγές στην καθιερωμένη υγρασία του περιβάλλοντος, στην θερμοκρασία, στην ένταση των ανέμων εμφανίζονται σε κάθε χώρα του πλανήτη.
Η μέση θερμοκρασία επιφάνειας της Γης αυξάνεται συνεχώς, η επιφανειακή οξύτητα των ωκεάνιων υδάτων αυξάνεται, η Γροιλανδία και η Ανταρκτική χάνουν ετησίως περίπου 300 και 120 δισεκατομμύρια τόνους πάγου, αντιστοίχως, τα πλημμυρικά φαινόμενα και οι πυρκαγιές πολλαπλασιάζονται και ελέγχονται δύσκολα.
Οι καταστάσεις αυτές επηρεάζουν δυσμενώς την ανθρώπινη υγεία σε πολλαπλά επίπεδα. Πολλά νοσήματα αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά κατά τα επόμενα έτη εάν δεν ληφθούν από τα κράτη σοβαρά μέτρα ελέγχου της κλιματικής αλλαγής.
Παρακάτω εκτίθενται παθοφυσιολογικά δεδομένα που αφορούν τη σύνδεση της κλιματικής αλλαγής με τη μείωση των ενεργειακών αποθηκών του σώματος.
- Οι μεταβολές στην θερμοκρασία, στις βροχοπτώσεις, στην αλμυρότητα και στη στάθμη της θάλασσας, αλλάζουν την επιδημιολογία των μικροβίων και των ιών με αποτέλεσμα την ανάδυση στελεχών παθογόνων μικροοργανισμών που αποτελούν πρόκληση για το αμυντικό μας σύστημα. Απλοί αναπνευστικοί ιοί και ιοί γρίπης ισχυροποιούνται. Η ανάγκη προσαρμογής σε μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες οδηγεί σε σωματικές προσαρμογές που αποσκοπούν στην ορθή αξιοποίηση των ενεργειακών αποθηκών όλων των οργάνων του σώματος για την βέλτιστη επιβίωση. Οι σωματικές αυτές προσαρμογές περιλαμβάνουν την αυξημένη έκκριση ορμονών του stress (π.χ. γλυκοκορτικοειδή κατεχολαμίνες), την αύξηση της αρτηριακής πίεσης, την αύξηση της καρδιακής παροχής. Η ανάγκη για αυξημένο καρδιακό έργο και οι αυξημένες απαιτήσεις σε οξυγόνο κατά την διάρκεια του stress, προκαλούν υπερδραστηριότητα της καρδιακής αντλίας. Η καρδιά, τα επινεφρίδια, το συκώτι, οι νεφροί, τα μιτοχόνδρια των κυττάρων είναι ορισμένα μόνο από τα όργανα που εργάζονται πυρετωδώς για την εξασφάλιση της απαραίτητης ενεργειακής επάρκειας. Συχνά ωστόσο παράγοντες όπως η τυποποιημένη διατροφή (πτωχή σε βιταμίνες και χρήσιμα ιχνοστοιχεία), η κατάχρηση καπνού και αλκοόλ, ο ανεπαρκής ύπνος, μειώνουν τα ενεργειακά αποθέματα του οργανισμού με αποτέλεσμα η προσαρμογή να καθίσταται δυσκολότερη και να εμφανίζεται εύκολη κόπωση και ατονία.
- Τα ακραία καιρικά φαινόμενα ευνοούν την διασπορά ρύπων, σκόνης αλλεργιογόνων, σπόρων μούχλας που πυροδοτούν εύκολα αλλεργικές αντιδράσεις. Λεπτά σωματίδια, ρύποι και χημικές ουσίες μετακινούνται μαζικά μέσω του αέρα από το χώμα σε μεγάλες αποστάσεις με αποτέλεσμα να ερεθίζουν και να δρουν τοξικά σε πνεύμονες και αεραγωγούς. Άλλοι αερομεταφερόμενοι ρύποι προσκολλώνται στα αγγεία παρουσιάζοντας τοξική δράση ανάλογη του καπνίσματος προδιαθέτοντας σε αγγειακές βλάβες, εμφράγματα, εγκεφαλικά επεισόδια. Η επακόλουθη κακή κυκλοφορία του αίματος και η κακή αναπνευστική εφεδρεία έχουν ως αποτέλεσμα κακή αιμάτωση ζωτικών οργάνων, πτώση του οξυγόνου του αίματος. Έτσι παρά το γεγονός ότι οι μεταβαλλόμενες συνθήκες απαιτούν από το σύνολο των οργάνων του σώματος αυξημένη δραστηριοποίηση και δαπάνη ενέργειας προκειμένου να γίνει η απαραίτητη απρόσκοπτη προσαρμογή, η διαταραγμένη αιμάτωση των οργάνων και η πλημμελής διάθεση οξυγόνου έχουν ως αποτέλεσμα την κακή ενεργειακή τους τροφοδοσία και την εύκολη κόπωση. Ως αποτέλεσμα όλος ο οργανισμός καθίσταται επιρρεπής στην εξάντληση και στην κόπωση.
- H κλιματική αλλαγή και τα ακραία καιρικά φαινόμενα με τις παρατεταμένες πλημμύρες και την ξηρασία ασκούν δυσμενείς επιδράσεις στην γεωργία. Η διασπορά των εντόμων διευρύνεται. Η αυξημένη χρήση φυτοφαρμάκων λιπασμάτων στην γεωργία, χημικών και εντομοαπωθητικών, αυξάνει τη συνολική ποσότητα των χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται παγκοσμίως, ιδιαίτερα σε χώρες που έχουν μειωμένη πρόσβαση σε σύγχρονες τεχνολογίες. Πολλές από τις ουσίες αυτές μέσω της τροφής και του νερού εισέρχονται στο ανθρώπινο σώμα όπου δρουν ως μεταβολικοί και ενδοκρινικοί διαταράκτες, οι οποίοι διαταράσσουν την απρόσκοπτη ροή ενέργειας στο σώμα. Ο άνθρωπος δεν έχει την απαραίτητη ενέργεια που απαιτείται για να προβεί όχι μόνο σε αυτοσυντήρηση αλλά και σε αναπαραγωγή ενώ αρκετές από τις ουσίες αυτές δρουν απευθείας τοξικά στο ευαίσθητο γεννητικό σύστημα μειώνοντας τη σεξουαλική ευρωστία και γονιμότητα.
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη
Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά
http://iatreioamoschovaki.gr
Τηλ. 2102122198 – 24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά: 2106252770
Email: amoschovaki@yahoo.gr
