Τα χρόνια υψηλά επίπεδα χοληστερόλης είναι γνωστό ότι σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού και χειρότερα αποτελέσματα στους περισσότερους καρκίνους, αλλά η σχέση δεν έχει γίνει πλήρως κατανοητή.
Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο στο περιοδικό Nature Communications, μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής το Duke Cancer Institute εντόπισε τους μηχανισμούς που λειτουργούν, περιγράφοντας πώς τα καρκινικά κύτταρα του μαστού χρησιμοποιούν τη χοληστερόλη για να αναπτύξουν ανοχή στο στρες, καθιστώντας ανθεκτικά στο θάνατο καθώς μεταναστεύσουν από την αρχική θέση του όγκου.
“Τα περισσότερα καρκινικά κύτταρα πεθαίνουν καθώς προσπαθούν να κάνουν μετάσταση -είναι μια διαδικασία με πολύ στρες”, δήλωσε ο ανώτερος συγγραφέας Donald P. McDonnell, Ph.D., καθηγητής στα τμήματα Φαρμακολογίας και Βιολογίας και Καρκίνου στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Duke. “Τα λίγα που δεν πεθαίνουν έχουν την ικανότητα να ξεπεράσουν το μηχανισμό θανάτου που προκαλείται από το στρες των κυττάρων. Διαπιστώσαμε ότι η χοληστερόλη ήταν αναπόσπαστο μέρος της τροφοδοσίας αυτής της ικανότητας”.
Ο McDonnell και οι συνεργάτες του βασίστηκαν σε προηγούμενες έρευνες στο εργαστήριό τους εστιάζοντας στη σχέση μεταξύ υψηλής χοληστερόλης και των θετικών στα οιστρογόνα γυναικολογικών καρκίνων. Αυτές οι μελέτες διαπίστωσαν ότι οι καρκίνοι που τροφοδοτούνται από τα οιστρογόνα επωφελούνται από παράγωγα της χοληστερόλης που δρουν όπως τα οιστρογόνα, προκαλώντας ανάπτυξη του καρκίνου.
Όμως, προέκυψε ένα παράδοξο για τους καρκίνους του μαστού που είναι αρνητικοί στα οιστρογόνα. Αυτοί οι καρκίνοι δεν εξαρτώνται από τα οιστρογόνα, αλλά η υψηλή χοληστερόλη εξακολουθεί να σχετίζεται με χειρότερες ασθένειες, υποδηλώνοντας ότι ένας διαφορετικός μηχανισμός μπορεί να λειτουργεί.
Στην τρέχουσα μελέτη που χρησιμοποίησε καρκινικές κυτταρικές σειρές και μοντέλα ποντικών, οι ερευνητές του Duke διαπίστωσαν ότι τα μεταστατικά καρκινικά κύτταρα καταβροχθίζουν τη χοληστερόλη ως απάντηση στο στρες. Τα περισσότερα πεθαίνουν. Αλλά στο μοτίβο που “ότι δεν σε σκοτώνει, σε κάνει πιο δυνατό”, εκείνα που ζουν αναδύονται σε υπερδύναμη που τα καθιστά ικανά να αντέξουν τη φερόπτωση (ferroptosis), μια φυσική διαδικασία κατά την οποία τα κύτταρα υποκύπτουν στο στρες. Αυτά τα αδιαπέραστα από το στρες καρκινικά κύτταρα πολλαπλασιάζονται και κάνουν μετάσταση εύκολα.
Η διαδικασία φαίνεται να χρησιμοποιείται όχι μόνο από καρκινικά κύτταρα του μαστού που είναι αρνητικά στα οιστρογόνα αλλά και άλλους τύπους όγκων, συμπεριλαμβανομένου του μελανώματος. Και οι μηχανισμοί που εντοπίστηκαν θα μπορούσαν να στοχοποιηθούν από θεραπείες.
“Η αποκάλυψη αυτού του μονοπατιού ανέδειξε νέες προσεγγίσεις που μπορεί να είναι χρήσιμες για τη θεραπεία των προχωρημένων ασθενειών”, δήλωσε ο McDonnell. “Υπάρχουν θεραπείες υπό ανάπτυξη που εμποδίζουν την οδό που περιγράψαμε. Σημαντικά, αυτά τα ευρήματα αναδεικνύουν για άλλη μια φορά γιατί η μείωση της χοληστερόλης -είτε με φάρμακα είτε με διατροφική τροποποίηση- είναι μια καλή ιδέα για καλύτερη υγεία”.
Πηγή: Dysregulated cholesterol homeostasis results in resistance to ferroptosis increasing tumorigenicity and metastasis in cancer. Nature Communications, 2021; 12 (1) DOI: 10.1038/s41467-021-25354-4.
