Γράφει ο Δρ. Μιχαήλ Βικελής, Νευρολόγος, MSc in Headache Medicine, PhD, Επιστημονικός Σύμβουλος του Συλλόγου Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος (το κείμενο είναι προσαρμογή από το άρθρο Αιθουσαία ημικρανία και ημικρανική αιθουσοπάθεια και από το σχετικό κεφάλαιο στο βιβλίο “Ημικρανία και άλλες Κεφαλαλγίες” έκδοση του Συλλόγου Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος, Αθήνα, 2021).
Ο όρος «αιθουσαία ημικρανία» και ο παρεμφερής όρος «ημικρανική αιθουσοπάθεια» ακούγονται τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο και δεν είναι λίγοι όσοι έχουν διαγνωστεί με τις παθήσεις αυτές. Ωστόσο, πολλές διαγνώσεις «αιθουσαίας ημικρανίας» είναι λαθεμένες. Κατά την εμπειρία του γράφοντα, υπάρχουν τουλάχιστον τρεις κατηγορίες περιπτώσεων που η διάγνωση αυτή έχει λαθεμένα τεθεί.
- Σε ανθρώπους με ημικρανία, που τυχαία συνυπάρχει επεισόδιο ή επεισόδια ιλίγγου ή άλλης ξεκάθαρης δυσλειτουργίας του αιθουσαίου συστήματος.
- Σε ανθρώπους με ημικρανία που υπάρχουν συμπτώματα ζάλης (όχι ίλιγγος), είτε στα πλαίσια της ημικρανίας, είτε ως τυχαία συνύπαρξη.
- Σε ανθρώπους χωρίς ημικρανία, που υπάρχει κάποια ανεξήγητη ζάλη ή κάποιος ανεξήγητος ίλιγγος. Μάλιστα, αυτή η τρίτη ομάδα, ανθρώπων που δεν έχουν ημικρανία, αλλά διαγιγνώσκονται με αιθουσαία ημικρανία, είναι ανησυχητικά πολυπληθής. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η διάγνωση στην περίπτωση αυτή τίθεται σε άτομα αγχώδη, που ενδεχομένως παρουσιάζουν κάποια ψυχοσωματικής αιτιολογίας ζάλη, χωρίς κανένα ιστορικό ξεκάθαρης ημικρανίας.
Ας δούμε μερικές βασικές γνώσεις, για να γίνει καλύτερα κατανοητό το θέμα. Υπάρχουν περιπτώσεις, αρκετά σπάνιες, που ένας ίλιγγος συμβαίνει στη πλαίσια της ημικρανικής αύρας ή κατά τη διάρκεια μιας ημικρανικής κρίσης. Για να είναι ξεκάθαρο, ίλιγγος σημαίνει αίσθημα περιστροφής («νιώθω να περιστρέφομαι ή το περιβάλλον μου να περιστρέφεται») ή αίσθημα πτώσης («νιώθω σαν να πέφτω στο κενό»). Στις περιπτώσεις αυτές ειδικά, η συμμετοχή του αιθουσαίου συστήματος είναι ξεκάθαρη και θα μπορούσε να τεθεί η διάγνωση της «αιθουσαίας ημικρανίας», η οποία είναι απλά μια μορφή ημικρανίας και τίποτα παραπάνω.
Ωστόσο, στην ημικρανία, πολλές φορές τα στομαχικά συμπτώματα (ναυτία, εμετοί) μπορεί να είναι τόσο έντονα, ώστε να κυριαρχούν στην κλινική εικόνα και ο ασθενής, ακριβώς επειδή από αυτά ταλαιπωρείται περισσότερο, να τα προβάλει ως το κύριο πρόβλημα, μιλώντας λιγότερο ή και καθόλου για τα άλλα συμπτώματα (φωτοφοβία, ηχοφοβία και βέβαια πόνος) της ημικρανίας του. Στις περιπτώσεις αυτές, ΔΕΝ υπάρχει αιθουσαίο στοιχείο, ώστε να μπορεί να συζητηθεί η διάγνωση της αιθουσαίας ημικρανίας.
Στη σύγχυση αυτή έρχεται να προστεθεί το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι είναι φυσικό να μην είναι εξοικειωμένοι με την ιατρική ορολογία και λαθεμένα περιγράφουν το αίσθημα ζάλης και «ανακατωσούρας» στο στομάχι που βιώνουν κατά τη διάρκεια μίας κρίσης ημικρανίας, ειδικά αν συνοδεύεται και με εμετούς, ως «ίλιγγο» ή ως «στομαχικό ίλιγγο», επηρεασμένοι από το γεγονός πως ο ίλιγγος μπορεί επίσης να προκαλεί στομαχικά συμπτώματα.
Έτσι, ο μη ειδικός ή έμπειρος γιατρός, ειδικά αν δεν είναι νευρολόγος, επηρεασμένος από όσα ακούει ίσως θεωρήσει ότι το πρωταρχικό πρόβλημα είναι ο αναφερόμενος «ίλιγγος» και να μην μπορέσει να καταλάβει πως η υποκείμενη κατάσταση που προκαλεί τα «στομαχικά συμπτώματα» είναι η ημικρανία.
Το να τεθεί λαθεμένα μία τέτοια διάγνωση δεν είναι φυσικά καταστροφικό για την υγεία του ασθενούς, αλλά συχνά οδηγεί σε λαθεμένες ή ημιτελείς θεραπείες, με αποτέλεσμα την επιμήκυνση της ταλαιπωρίας που η ημικρανία προκαλεί στους πάσχοντες.
