Γράφει ο Δρ. Μιχαήλ Βικελής, Νευρολόγος, MSc in Headache Medicine, PhD, Επιστημονικός Σύμβουλος του Συλλόγου Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος (το κείμενο είναι προσαρμογή από το άρθρο Χρόνια ημικρανία και από το σχετικό κεφάλαιο του βιβλίου “Ημικρανία και άλλες Κεφαλαλγίες”, έκδοση του Συλλόγου Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος, Αθήνα, 2021).
Ενώ στις περισσότερες ιατρικές παθήσεις, ο όρος «χρόνιος» σημαίνει ότι η πάθηση υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια, στην ημικρανία ο όρος «χρόνια ημικρανία» χρησιμοποιείται για να δηλώσει ότι η ημικρανία εμφανίζεται πολύ συχνά, περισσότερες από 15 ημέρες τον μήνα.
Δεν έχουν πολλοί άνθρωποι με ημικρανία στη χρόνια μορφή της: οι περισσότεροι θα έχουν περιστασιακά και μόνο κρίσεις, συνήθως από 1 ως 3 φορές τον μήνα. Σε μερικούς ανθρώπους, εντούτοις, οι κρίσεις ημικρανίας μπορούν να γίνουν σταδιακά πολύ συχνές ώστε να φθάσουν σε 15 ημέρες μηνιαίως ή και ακόμη περισσότερο ως και να γίνουν καθημερινές. Οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να μεταπέσουν, δηλαδή, σε χρόνια ημικρανία.
Στη χρόνια ημικρανία μπορεί να χαθούν ή να μειωθούν τα αρχικά, τυπικά συμπτώματα της ημικρανίας και να υπάρχει ένας πονοκέφαλος συνεχής ή σχεδόν συνεχής, χωρίς ιδιαίτερη δυσανεξία στο φως και τους θορύβους ή ναυτία και έμετο, ένας πονοκέφαλος δηλαδή που ίσως μοιάζει περισσότερο με πονοκέφαλο τάσεως, παρά με ημικρανία. Οι άνθρωποι που έχουν χρόνια ημικρανία πραγματικά υποφέρουν, βρισκόμενοι διαρκώς μέσα σε μία κατάσταση πόνου.
Υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες στις οποίες εντάσσονται άνθρωποι που αναπτύσσουν χρόνια ημικρανία.
- Στην πρώτη κατηγορία βρίσκονται άνθρωποι που κάνουν κατάχρηση των φαρμάκων που λαμβάνονται για την καταπολέμηση της ημικρανίας, σε όποια κατηγορία και αν ανήκουν αυτά (αναλγητικά, εργοταμινικά, τριπτάνες). Το όριο για να πούμε ότι κάποιος κάνει κατάχρηση φαρμάκων είναι να λαμβάνει περισσότερες από 10 ημέρες τριπτάνες ή 15 ημέρες παυσίπονα τον μήνα. Υπάρχουν άνθρωποι με χρόνια ημικρανία που λαμβάνουν καθημερινά παυσίπονα, φτάνοντας συνολικά σε λήψη δεκάδων χαπιών το μήνα. Σε κάθε τέτοια περίπτωση, μιλάμε, πέρα από την ημικρανία, και για πονοκέφαλο από κατάχρηση φαρμάκων.
- Στη δεύτερη κατηγορία εντάσσονται άνθρωποι που, ενώ αρχικά έχουν μια επεισοδιακή ημικρανία, η συχνότητα σταδιακά αυξάνεται και τελικά αναπτύσσουν χρόνια ημικρανία, χωρίς όμως να κάνουν κατάχρηση φαρμάκων. Οι λόγοι για τους οποίους συμβαίνει αυτό δεν έχουν πλήρως διαλευκανθεί. Μία εξήγηση μπορεί να είναι ότι συχνές κρίσεις ημικρανίας ευαισθητοποιούν βαθμιαία το σύστημα αντίληψης του πόνου του εγκεφάλου, έτσι ώστε τελικά οι κρίσεις της ημικρανίας να έρχονται όλο και πιο εύκολα και συχνά. Αυτό δεν έχει αποδειχθεί, αλλά εάν κάποιος μηχανισμός όπως αυτός είναι η αιτία, εύκολα κάποιος θα μπορούσε να σκεφτεί ότι η προσεκτική διαχείριση και σωστή θεραπεία της ημικρανίας μπορεί να ελαχιστοποιήσει τον αριθμό κρίσεων που συμβαίνουν και τελικά να αποτρέψει την ανάπτυξη της χρόνιας ημικρανίας.
Η θεραπεία των ασθενών με χρόνια ημικρανία είναι ιδιαίτερα δύσκολη και απαιτεί φαρμακευτικούς χειρισμούς από πεπειραμένο ιατρό ή στα πλαίσια παρακολούθησης σε κάποιο Ιατρείο Κεφαλαλγίας, ειδικά δε αν συνυπάρχει και κεφαλαλγία από κατάχρηση φαρμάκων, μία οντότητα ακόμη δυσκολότερη στην αντιμετώπισή της.
