Ερευνητές του Yale έχουν επαναπροσδιορίσει μια βασική μέτρηση για τη διάγνωση του μη αλκοολικού λιπώδους ήπατος (NAFL) σε νέους, αδύνατους, υγιείς ανθρώπους. Το υπερβολικό λίπος στο ήπαρ μπορεί να οδηγήσει σε αντίσταση στην ινσουλίνη, διαβήτη τύπου 2, στεατοηπατίτιδα (NASH), κίρρωση του ήπατος, καθώς και αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.
Τα τελευταία 10 χρόνια, το διαγνωστικό κριτήριο για το λιπαρό συκώτι ήταν η περιεκτικότητα σε λίπος μεγαλύτερη από 5,5% του βάρους του συκωτιού. Ωστόσο, μετά από 20 χρόνια μελέτης ατόμων με λιπαρό συκώτι, οι ερευνητές του Yale είπαν ότι ο αριθμός αυτός είναι πολύ υψηλός. Μια μελέτη σε 2.331 κυρίως νέους, αδύνατους και υγιείς ανθρώπους διαπίστωσε ότι το όριο θα πρέπει να είναι ένα χαμηλότερο ποσοστό, μόλις 1,85%, διότι πάνω από αυτό αρχίζει να εκδηλώνεται η αντίσταση στην ινσουλίνη, και μια μεγαλύτερη πιθανότητα για διαβήτη τύπου 2 και καρδιακές παθήσεις. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό JCI Insight.
Προηγούμενες μελέτες από την ίδια ερευνητική ομάδα είχαν προτείνει ότι η κανονική περιεκτικότητα του συκωτιού σε λίπος στο ήπαρ σε αδύνατα άτομα είναι κάτω του 3%.
Στη μελέτη τους, οι ερευνητές συνέκριναν μια ομάδα ανθρώπων με περιεκτικότητα σε ηπατικό λίπος μεταξύ 1,85 και 5,56% με μια άλλη ομάδα με λιγότερο από 1,85% σε ηπατικό λίπος και διαπίστωσαν ότι η πρώτη ομάδα είχε πιο συχνά αντίσταση στην ινσουλίνη. Το λιπαρό συκώτι επηρεάζει το 20-30% του πληθυσμού στις ΗΠΑ και τη Ευρώπη. Τα άτομα με λιπαρό συκώτι έχουν προδιάθεση για διαβήτη τύπου 2, στεατοηπατίτιδα, κίρρωση του ήπατος και καρκίνο του ήπατος.
H επικεφαλής της μελέτης Kitt Petersen, καθηγήτρια ενδοκρινολογίας στο Τμήμα Εσωτερικής Ιατρικής στο Yale School of Medicine, η οποία μελετά νέους, αδύνατους, υγιείς ανθρώπους με αντίσταση στην ινσουλίνη για περισσότερα από 20 χρόνια, ανέφερε: «Ο κύριος καθοριστικός παράγοντας για την αντίσταση στην ινσουλίνη είναι πραγματικά όταν αρχίζουμε να συσσωρεύουμε λίπος στα όργανα όπου δεν ανήκει, όπως το συκώτι και οι σκελετικοί μύες. Σε υγιείς νέους, διαπιστώνουμε ότι η πρώτη θέση που συσσωρεύεται to έκτοπο λίπος είναι στους μύες και ότι αυτό σχετίζεται με την αντίσταση στην ινσουλίνη των μυών. Το δεύτερο φαινόμενο σε μερικούς ανθρώπους είναι ότι το λίπος αρχίζει επίσης να συσσωρεύεται στο συκώτι τους. Η αύξηση του λίπους στο συκώτι μπορεί στη συνέχεια να οδηγήσει σε αντίσταση στην ινσουλίνη στο συκώτι, η οποία με τη σειρά της μπορεί να εξελιχθεί σε διαβήτη τύπου 2, στεατοηπατίτιδα και κίρρωση του ήπατος».
Αναστροφή του διαβήτη
Ένα ερώτημα είναι αν ο θερμιδικός περιορισμός μπορεί να οδηγήσει σε μειώσεις του ηπατικού λίπους και αν αυτό με τη σειρά του να αναστρέψει την ηπατική αντίσταση στην ινσουλίνη και τον διαβήτη τύπου 2.
Σε μια προηγούμενη μελέτη από την Petersen και τους συνεργάτες της, οι συμμετέχοντες με διαβήτη τύπου 2 τέθηκαν σε δίαιτα περιορισμού θερμίδων, περίπου 1.200 θερμίδων την ημέρα, και τα φάρμακα για τον διαβήτη τους διακόπηκαν, δηλαδή υπήρξε αναστροφή του διαβήτη. Μετά από οκτώ έως 12 εβδομάδες σε αυτή τη δίαιτα, οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες στη μελέτη έχασαν περίπου το 10% του σωματικού τους βάρους.
«Και το λίπος στο συκώτι έπεσε», είπε η Petersen. «Την ημέρα που δεν είχαν λίπος στο συκώτι, το σάκχαρο του αίματος ήταν φυσιολογικό, δεν ήταν ανθεκτικοί στην ινσουλίνη και ο διαβήτης τους είχε εξαφανιστεί», είπε η Petersen. Τα καλά νέα για τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 είναι ότι δεν χρειάζεται πραγματικά να επιστρέψουν στο βάρος τους όταν ήταν στην εφηβεία, είπε η Petersen. Χάνοντας περίπου το 10% του σωματικού τους βάρους, μπορούν να μειώσουν ή να εξαλείψουν σημαντικά το λίπος στο συκώτι.
Ωστόσο, καθώς οι περισσότερες δίαιτες δεν λειτουργούν μακροπρόθεσμα, η Petersen και οι συνεργάτες της εργάζονται για βρουν νέα από του στόματος φάρμακα που μπορούν να βοηθήσουν το συκώτι να επιταχύνει την καύση του λίπους. «Πολλές εταιρείες μπαίνουν τώρα στην ιδέα που ξεκινήσαμε πριν από περίπου 20 χρόνια, λέγοντας ας καταλάβουμε πώς μπορούμε να βοηθήσουμε το συκώτι να κάψει αυτό το λίπος του», είπε.
Ο στόχος είναι μια θεραπεία που να μειώνει το ηπατικό λίπος στο φυσιολογικό, για την πλήρη ομαλοποίηση της γλυκόζης και το μεταβολισμό του λίπους στο ήπαρ, αντιστρέφοντας την αντίσταση στην ινσουλίνη.
«Πραγματοποιούμε επί του παρόντος μια μελέτη για να εξετάσουμε τα αποτελέσματα μιας νέας από του στόματος φαρμακευτικής αγωγής που προωθεί την αυξημένη οξείδωση του ηπατικού λίπους και αναστέλλει τη de novo λιπογένεση (τη μετατροπή της γλυκόζης σε λίπος στο συκώτι) για να δούμε αν αυτό έχει όφελος για τους ασθενείς με λιπαρό συκώτι και στεατοηπατίτιδα», είπε η Petersen.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι η περιεκτικότητα σε ηπατικό λίπος ήταν, κατά μέσο όρο, χαμηλότερη στις γυναίκες από τους άνδρες και ότι οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες είχαν αυξημένη περιεκτικότητα σε ηπατικό λίπος σε σύγκριση με τις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, κάτι που υποδηλώνει μια προστατευτική επίδραση των οιστρογόνων στη συσσώρευση λίπους στο ήπαρ.
