Των Gita Mishra και Judith Stephenson, The Conversation.
Η υγεία της μητέρας και του παιδιού έχει παραδοσιακά επικεντρωθεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και στα πρώτα χρόνια της ζωής. Σε μια σειρά δημοσιεύσεων στο The Lancet, η ερευνητική μας ομάδα υποστηρίζει ότι η υγεία των γυναικών τους μήνες και τα χρόνια πριν μείνουν έγκυες μπορεί να επηρεάσει τόσο τη δική τους υγεία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και την ανάπτυξη του μωρού.
Γνωρίζουμε εδώ και καιρό ότι το κάπνισμα και η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνουν τον κίνδυνο χαμηλού βάρους γέννησης και πρόωρου τοκετού (πριν από τις 37 εβδομάδες), γεγονός που συνδέεται με υψηλότερα ποσοστά καρδιακών παθήσεων και διαβήτη αργότερα στη ζωή.
Η έρευνά μας δείχνει ότι η παχυσαρκία και η κακή διατροφή μπορούν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο επιπλοκών της εγκυμοσύνης, όπως είναι ο διαβήτης κύησης, η υψηλή αρτηριακή πίεση και η προεκλαμψία. Η προεκλαμψία είναι μια σοβαρή πάθηση που προκαλεί υψηλή αρτηριακή πίεση και αυξημένη πρωτεΐνη στα ούρα. Μπορεί να οδηγήσει σε εξασθενημένη λειτουργία των νεφρών ή του ήπατος.
Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να ενθαρρύνουμε τις γυναίκες να βελτιώσουν τον τρόπο ζωής τους πολύ πριν αρχίσουν να σχεδιάζουν μια οικογένεια. Στην πραγματικότητα, αυτό μπορεί να ξεκινήσει στην εφηβεία, όταν ξεκινούν πολλές ανθυγιεινές συνήθειες –όπως το κάπνισμα, η κακή διατροφή και η κατανάλωση αλκοόλ.
Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο μιας σειράς κακών αποτελεσμάτων για την υγεία. Αυτές περιλαμβάνουν επιπλοκές εγκυμοσύνης για τη μητέρα, όπως προεκλαμψία και διαβήτη κύησης, και προβλήματα με το μωρό, όπως χαμηλό ή υψηλό βάρος γέννησης και συγγενείς ανωμαλίες όπως ελαττώματα του νευρικού σωλήνα που επηρεάζουν τον εγκέφαλο και τη σπονδυλική στήλη. Ένας πιθανός μηχανισμός είναι ότι η παχυσαρκία της μητέρας αυξάνει τα επίπεδα της γλυκόζης και των συγκεντρώσεων ινσουλίνης, που καθοδηγούν την ανάπτυξη του μωρού όταν είναι ακόμα στη μήτρα. Περίπου οι μισές γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία είναι υπέρβαρες ή παχύσαρκες σε ορισμένες χώρες. Αυτές οι γυναίκες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο υψηλής αρτηριακής πίεσης, προεκλαμψίας και διαβήτη κύησης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Επίσης, όλες οι γυναίκες που παίρνουν βάρος πριν από την εγκυμοσύνη διατρέχουν κίνδυνο.
Ακόμη και για γυναίκες με υγιές βάρος, μια αύξηση βάρους άνω του 2,5% πριν από την εγκυμοσύνη συσχετίστηκε με 2,7 φορές υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη κύησης σε σύγκριση με γυναίκες υγιούς βάρους που ήταν σε σταθερότητα. Σε χώρες υψηλού εισοδήματος, η διατροφή είναι συνήθως πλούσια σε επεξεργασμένα δημητριακά και σάκχαρα, αλλά δεν έχουν σημαντικά θρεπτικά συστατικά όπως το μαγνήσιο, το ιώδιο και η βιταμίνη D. Μια ανάλυση των διατροφικών δεδομένων από το Ηνωμένο Βασίλειο, έδειξε ότι σχεδόν όλες οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας είχαν επίπεδα πρόσληψης σιδήρου και φολικού οξέος κάτω από τις ημερήσιες συστάσεις για την εγκυμοσύνη. Μια εθνική έρευνα υγείας από την Αυστραλία δείχνει ότι το 40% των γυναικών (ηλικίας 14 έως 50 ετών) έχουν ανεπαρκή πρόσληψη σιδήρου. Τόσο για το Ηνωμένο Βασίλειο όσο και για την Αυστραλία, πάνω από εννέα στις δέκα νεαρές γυναίκες καταναλώνουν λιγότερο από τις πέντε μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα -κάτι που είναι πολύ χαμηλότερο από τις συνιστώμενες διατροφικές οδηγίες.
Μερικές φορές είναι δύσκολο να επιτευχθεί επαρκής πρόσληψη θρεπτικών συστατικών μόνο μέσω της διατροφής. Αυτό ισχύει για το φολικό οξύ, το οποίο παίζει κρίσιμο ρόλο στην πρώιμη ανάπτυξη του πλακούντα και του εμβρύου. Η λήψη συμπληρωμάτων φολικού οξέος δύο έως τρεις μήνες πριν και μετά τη σύλληψη έχει ως αποτέλεσμα έως και 70% μείωση του κινδύνου ελαττωμάτων στον εγκέφαλο, και τη σπονδυλική στήλη. Ως αποτέλεσμα, τα συμπληρώματα φυλλικού οξέος αποτελούν ήδη μέρος των καθιερωμένων οδηγιών για τις γυναίκες που σχεδιάζουν να τεκνοποιήσουν.
Η έρευνά μας δείχνει ότι οι γυναίκες με μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή τα τρία χρόνια πριν την εγκυμοσύνη είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν διαβήτη κύησης, υψηλή αρτηριακή πίεση και προεκλαμψία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μια ισορροπημένη διατροφή περιλαμβάνει υψηλή πρόσληψη φρούτων, λαχανικών, οσπρίων, ξηρών καρπών και ψαριών και χαμηλή πρόσληψη κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος.
Η σωματική δραστηριότητα παίζει προστατευτικό ρόλο για τις γυναίκες και τα μωρά τους. Υψηλότερες ποσότητες άσκησης και σωματικής δραστηριότητας πριν από τη σύλληψη συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο προεκλαμψίας και διαβήτη κύησης. Οι γυναίκες πρέπει να στοχεύουν σε περίπου 30 λεπτά άσκησης την ημέρα. Τέσσερις ώρες γρήγορο περπάτημα την εβδομάδα πριν την εγκυμοσύνη φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο διαβήτη κύησης. Ωστόσο, πολλές γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία αποτυγχάνουν να επιτύχουν τα συνιστώμενα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας. Λιγότερο από τα δύο τρίτα των γυναικών ηλικίας μεταξύ 26-30 ετών πραγματοποιούν τα συνιστώμενα 30 λεπτά σωματικής δραστηριότητας την ημέρα πριν μείνουν έγκυες.
