Η χρήση καλλυντικών και προϊόντων ομορφιάς (όπως μάσκες προσώπου, κραγιόν, κρέμες προσώπου, βερνίκι νυχιών, βαφές μαλλιών, κρέμες, ψεκασμός μαλλιών και μους μαλλιών) μπορεί να σχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης ενδομητρίωσης, λόγω ορισμένων χημικών συστατικών που μιμούνται ή μπλοκάρουν τη δράση ορμονών, γνωστά ως ενδοκρινικοί διαταράκτες -χημικές ουσίες που μπορεί να μιμούνται ή να εμποδίζουν τη δράση ορμονών.
Αυτό είναι ένα από τα συμπεράσματα μιας μελέτης που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Γρανάδα (UGR) που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Environmental Research. Η εργασία αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου ερευνητικού προγράμματος που ονομάζεται EndEA.
Η ενδομητρίωση είναι μια κοινή γυναικολογική ασθένεια: εκτιμάται ότι μία στις 10 γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας θα μπορούσε να υποφέρει από αυτήν. Χαρακτηρίζεται από μη φυσιολογική ανάπτυξη του ενδομητρίου ιστού (ο οποίος επικαλύπτει το εσωτερικό της μήτρας). Αυτός ο ιστός εκτείνεται σε διάφορες περιοχές της κοιλιάς και της λεκάνης, προκαλώντας στην περίπτωση της ενδομητρίωσης ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων, όπως έντονο χρόνιο πόνο στην πυελική περιοχή, εντερικά προβλήματα και στειρότητα, μειώνοντας την ποιότητα ζωής των γυναικών.
Η ενδομητρίωση είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαγνωστεί (απαιτεί χειρουργική επέμβαση για να επιβεβαιωθεί οριστικά), και αυτό προκαλεί σημαντική καθυστέρηση στη διάγνωση -εκτιμάται ότι διαγιγνώσκεται, κατά μέσο όρο, 10 χρόνια μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.
Οι ερευνητές με επικεφαλής τη γυναικολόγο Olga Ocón, εξηγούν: «Αν και οι ακριβείς αιτίες της εμφάνισής της ενδομητρίωσης δεν είναι γνωστές -υπάρχουν πολλές υποψίες ότι εμπλέκονται, γενετικές, επιγενετικές και περιβαλλοντικές αιτίες- οι ορμόνες φαίνεται να διαδραματίζουν βασικό ρόλο».
Για το λόγο αυτό, η παρουσία χημικών ουσιών, γνωστών ως ενδοκρινικών διαταραχών, σε πολλά καθημερινά προϊόντα είναι ιδιαίτερα ανησυχητική. Αυτές οι ουσίες είναι ικανές να μιμούνται ή να εμποδίζουν τη φυσική δράση των ορμονών και επομένως θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αύξηση του αριθμού των γυναικών που διαγνώστηκαν με ενδομητρίωση τα τελευταία χρόνια -όπως έχει αποδειχθεί για τον καρκίνο του μαστού, την παχυσαρκία και το διαβήτη.
Αυτοί οι ενδοκρινικοί διαταράκτες περιλαμβάνουν πάραμπενς και βενζοφαινόνες, και τα δύο είδη χημικών χρησιμοποιούνται ευρέως στη βιομηχανία καλλυντικών και προϊόντων ομορφιάς. Αποτελούν μέρος του λεγόμενου “εξποσώματος” Αυτός ο σχετικά νέος όρος περιλαμβάνει όλους τους περιβαλλοντικούς παράγοντες στους οποίους τα ανθρώπινα όντα εκτίθενται από τη γέννησή τους και μετά και που συμβάλλουν στον κίνδυνο ασθένειας.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι ερευνητές μελετούν το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσουν οι ενδοκρινικοί διαταράκτες στην ανάπτυξη της ενδομητρίωσης. Στο πλαίσιο των ερευνών τους, οι επιστήμονες ποσοτικοποίησαν τα πάραμπενς και τις βενζοφαινόνες σε 124 γυναίκες (με ή χωρίς ενδομητρίωση), από δημόσια νοσοκομεία στη Γρανάδα. Συνέλεξαν επίσης λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τη χρήση καλλυντικών και προϊόντων ομορφιάς από κάθε γυναίκα.
Τα αποτελέσματα έδειξαν μια σαφή σχέση μεταξύ της μεγαλύτερης χρήσης διαφόρων τύπων καλλυντικών (μάσκες προσώπου, κραγιόν, κρέμες προσώπου, προϊόντα περιποίησης ποδιών, βαφές μαλλιών, κρέμες, ψεκασμός μαλλιών, και μους μαλλιών) και υψηλότερων επιπέδων σε πάραμπενς και βενζοφαινόνες.
Οι ερευνητές είπαν ότι τα επίπεδα ορισμένων από αυτούς τους ενδοκρινικούς διαταρράκτες σχετίζονται με τον κίνδυνο ενδομητρίωσης.
Δεδομένης της δύσκολης διάγνωσης και του γεγονότος ότι δεν υπάρχει ακόμη οριστική θεραπεία για την ενδομητρίωση, είναι σημαντικό να θεσπιστούν προληπτικά μέτρα που στοχεύουν στη μείωση της έκθεσης σε αυτά τα χημικά, δημιουργώντας προϊόντα απαλλαγμένα από ενδοκρινικούς διαταράκτες ή χρησιμοποιώντας τα λιγότερο συχνά.
Μια άλλη πρόσφατη μελέτη από τους ίδιους ερευνητές έδειξε ότι ένας συγκεκριμένος ενδοκρινικός διαταράκτης, η δισφαινόλη Α, θα μπορούσε επίσης να εμπλέκεται στην ενδομητρίωση.
