Ένα νέο φάρμακο κατά οστεοπόρωσης, το οποίο θα χορηγείται ενδοφλεβίως μία φορά το εξάμηνο, αναμένεται να εγκριθεί και να κυκλοφορήσει στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του 2010. Το φάρμακο, που περιέχει τη δραστική ουσία Denosumab, αναστέλλει τη δράση και τη λειτουργία των οστεοκλαστών, δηλαδή των κυττάρων που βρίσκονται στα οστά και ευθύνονται για την καταστροφή τους, με αποτέλεσμα την αυτόματη μείωση της απώλειας.
Την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου υποστηρίζουν δυο μεγάλες πολυκεντρικές μελέτες. Η πρώτη, που έγινε σε 7900 μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, έδειξε ότι το φάρμακο μειώνει τον κίνδυνο σπονδυλικού κατάγματος κατά 68%, τον κίνδυνο κατάγματος του ισχίου κατά 40% και τα μη σπονδυλικά κατάγματα κατά 20%. Η δεύτερη μελέτη, που έγινε σε 960 άνδρες, οι οποίοι ακολουθούσαν αγωγή για καρκίνο του προστάτη, έδειξε παρόμοια αποτελέσματα με την πρώτη. Επίσης, η έρευνα για την ασφάλεια του φαρμάκου έδειξε ότι τα άτομα, που έπαιρναν το φάρμακο δεν είχαν περισσότερες παρενέργειες από εκείνα, που έπαιρναν εικονικό φάρμακο.
«Σήμερα γνωρίζουμε ότι ο κίνδυνος κατάγματος δεν σχετίζεται μόνο με την ποσότητα του οστού, αλλά και με την ποιότητά του. Τα καινούρια φάρμακα, που δοκιμάζονται, έχουν στόχο να μειώσουν την οστική απορρόφηση και να αυξήσουν την οστική παραγωγή με αποτέλεσμα την αύξηση της οστικής μάζας, αλλά και τη βελτίωση των παραμέτρων, που χαρακτηρίζουν την ποιότητα του οστού», ανέφερε η υπεύθυνη ιατρείου οστεοπόρωσης και εμμηνόπαυσης του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ, ενδοκρινολόγος Ελένη Βαφειάδου, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρίας, που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την 20η Οκτωβρίου, παγκόσμια ημέρα κατά της οστεοπόρωσης.
Η πρόληψη πρέπει να ξεκινά από την παιδική ηλικία
Η πρόληψη της οστεοπόρωσης πρέπει να ξεκινά από την παιδική και εφηβική ηλικία, με τη σωστή διατροφή και την άσκηση. Τα παιδιά και οι έφηβοι θα πρέπει να αποφεύγουν τα αλμυρά σνακ και τα αναψυκτικά, τα οποία κυριολεκτικά «αδειάζουν» τις αποθήκες του ασβεστίου στο σώμα. Εξάλλου, η κατανάλωση γαλακτοκομικών δεν αρκεί για το κτίσιμο ενός γερού σκελετού, αν δεν συνοδεύεται από πρόσληψη βιταμίνης D, η οποία υπάρχει στο μουρουνόλαδο, που κυκλοφορεί στο εμπόριο σε μορφή κάψουλας, αλλά και σε παχιά ψάρια, όπως ο σολωμός.
Σημειώνεται ότι μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης οστεοπόρωσης έχουν οι ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, ή εκείνοι που παίρνουν αντικαρκινική αγωγή, ενώ φάρμακα όπως εκείνα που χορηγούνται για την αντιμετώπιση του διαβήτη, τα αντιεπιληπτικά, τα αντικαταθλιπτικά και η κορτιζόνη αυξάνουν τον κίνδυνο οστεπόρωσης.
Εξάλλου, ο καπνός, η νικοτίνη και οι άλλες χημικές ουσίες, που βρίσκονται στα τσιγάρα, μπορεί να ασκούν απευθείας τοξική δράση στο κόκαλο, ή να μειώνουν την απορρόφηση του ασβεστίου και άλλων στοιχείων, που είναι απαραίτητα για την υγεία των οστών. «Στο 25-50% των ανδρών, που ζήτησαν ιατρική βοήθεια για τη διακοπή της λήψης αλκοόλ διαπιστώθηκε μειωμένη οστική μάζα. Βρέθηκε ότι νεαροί αλκοολικοί άνδρες είχαν παρόμοια οστική μάζα με ηλικιωμένες γυναίκες», τόνισε η ενδοκρινολόγος – επιμελήτρια του νοσοκομείου Παναγία και ειδική γραμματέας της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρίας, Φωτεινή Παπαδοπούλου.
Ο οστεοπόρωση δεν «αποφεύγει» τους άντρες
Η οστεοπόρωση μπορεί να «προτιμά» τις γυναίκες, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι «αποφεύγει» τους άνδρες. Απλώς, τους προσβάλει δέκα χρόνια αργότερα από ό,τι τις γυναίκες. Επειδή συνήθως είναι ασυμπτωματική, η διάγνωσή της στους άνδρες γίνεται καθυστερημένα και σχεδόν πάντα όταν ήδη έχει συμβεί οστεοπορωτικό κάταγμα. Πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες έδειξαν αύξηση της συχνότητας των καταγμάτων στους άνδρες μεγάλης ηλικίας αντίστοιχων με αυτές των γυναικών. Περίπου 30 % των καταγμάτων του ισχίου συμβαίνει σε άνδρες και ένας στους οκτώ άνδρες ηλικίας μεγαλύτερης των 50 ετών θα εμφανίσει οστεοπορωτικό κάταγμα.
«Η αύξηση στον κίνδυνο κατάγματος εμφανίζεται κατά 10 περίπου χρόνια αργότερα στους άνδρες από ό,τι στις γυναίκες. Οι άνδρες χάνουν οστική μάζα με την ηλικία, αλλά επειδή έχουν μεγαλύτερη οστική μάζα φθάνουν σε οστεοπορωτικά επίπεδα σε μεγαλύτερη ηλικία σε σχέση με τις γυναίκες. Επίσης, στους άνδρες έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το γεγονός ότι δεν εμφανίζεται η ταχεία οστική απώλεια, που σχετίζεται με την εμμηνόπαυση στις γυναίκες. Στην ηλικία των 90 ετών, περίπου 17% των ανδρών θα υποστούν οστεοπορωτικό κάταγμα στο ισχίο, σε σχέση με το 32% των γυναικών», ανέφερε η κα Παπαδοπούλου.
Περίπου, 1/3 των ανδρών με οστεοπόρωση έχουν ιδιοπαθή νόσο. Συχνές αναγνωρίσιμες αιτίες οστεοπόρωσης είναι ο υπογοναδισμός, η κατάχρηση αλκοόλ, παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος, η έλλειψη της βιταμίνης D, η αντιεπιληπτική θεραπεία και η θεραπεία με κορτιζόνη. Παράγοντες κινδύνου είναι η μεγάλη ηλικία, το μειωμένο σωματικό βάρος, η μειωμένη σωματική άσκηση, η χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου με τη τροφή, το κάπνισμα, ο αλκοολισμός, η χρόνια αναπνευστική νόσος, η γαστρεκτομή, η ημιπληγία, η νόσος Parkinson, η άνοια, τα μειωμένα επίπεδα τεστοστερόνης και οιστραδιόλης και η χρήση ηρεμιστικών.
Για όλους τους άνδρες με οστεοπόρωση θεωρείται απαραίτητη η πρόσληψη 1200-1500 mg ασβεστίου και 400-600 IU (διεθνείς μονάδες) την ημέρα βιταμίνης D. Δεν συστήνεται η χορήγηση ανδρογόνων, εκτός των περιπτώσεων στις οποίες διαπιστώνεται έλλειψη. Η χορήγηση τεστοστερόνης σε άνδρες με υπογοναδισμό αποτελεί τη θεραπεία εκλογής. Ιδιαίτερα ωφελούνται οι ασθενείς, στους οποίους χορηγείται το φάρμακο κατά την εφηβεία. Μια καινούργια προσέγγιση στην αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης στον άνδρα και ίσως και στη γυναίκα, αποτελεί μια νέα ομάδα φαρμάκων, οι εκλεκτικοί τροποποιητές των ανδρογονικών υποδοχέων. Στην ομάδα αυτή των φαρμάκων υπάρχουν παράγοντες, οι οποίοι διεγείρουν την οστική παραγωγή, χωρίς να προκαλούν υπερτροφία του προστάτη στους άνδρες, ή σημεία αρρενοποίησης στις γυναίκες. Επιπλέον, συστήνεται άσκηση, που οδηγεί στην απώλεια βάρους. Τα διφωσφονικά αποτελούν σήμερα τη θεραπεία εκλογής της νόσου. Συστηματικές μετρήσεις της οστικής πυκνότητας θα πρέπει να γίνονται κάθε 1 έως 2 χρόνια για να ελέγχεται η ανταπόκριση στη θεραπεία.
