Η προστασία των παιδιών από τις βλάβες που προκαλεί ο ήλιος σε μικρή ηλικία, αναπτύσσει καλές συνήθειες και μπορεί να μειώσει την επίπτωση του καρκίνου του δέρματος αργότερα στη ζωή του ατόμου. Μελέτες έχουν δείξει ότι 80% της έκθεσης στον ήλιο σε όλη τη ζωή του ανθρώπου λαμβάνει χώρα πριν από την ηλικία των 18 ετών. Το γεγονός αυτό καθιστά ιδιαίτερα σημαντική την απόκτηση της συνήθειας της προστασίας από τον ήλιο από μικρή ηλικία, η οποία έχει παρόμοια επίδραση με τη χρήση ζώνης ασφαλείας στο αυτοκίνητο: προσφέρει προστασία κατά την παιδική ηλικία, αλλά αυξάνει και την πιθανότητα τα παιδιά να εξακολουθήσουν να έχουν αυτές τις καλές συνήθειες και αργότερα στη ζωή τους.
Για αποτελεσματική προστασία από τον ήλιο, συνιστάται στις οικογένειες:
- να χρησιμοποιούν αντηλιακό με SPF τουλάχιστον 15 έως 30
- να βάζουν το αντηλιακό 30 λεπτά πριν βγουν σε εξωτερικό χώρο
- να ξαναβάζουν αντηλιακό, κάθε μία έως δύο ώρες όταν βρίσκονται σε εξωτερικό χώρο, ειδικότερα μετά από κολύμπι, εφίδρωση ή στέγνωμα με πετσέτα
- να αποφεύγουν κατά το δυνατόν την έκθεση στο μεσημεριανό ήλιο (10 έως 4 μ.μ.)
- να προτιμούν τη σκιά
- να φορούν καπέλο με μεγάλο γείσο, γυαλιά ηλίου και μακριά μανίκια
- να μην εκθέτουν τα βρέφη απευθείας στον ήλιο
- να χρησιμοποιούν αυτά τα μέτρα προστασίας από τον ήλιο ακόμη και τις ημέρες με συννεφιά και τους μη καλοκαιρινούς μήνες.
Αντηλιακό τύπου sunscreen έναντι τύπου sunblock
Τα αντηλιακά τύπου sunscreen απορροφούν τις υπεριώδεις ακτίνες (UV), ενώ τα αντηλιακά τύπου sunblock τις αντανακλούν. Τα χημικά sunscreen δρουν ως φίλτρο απορρόφησης των υπεριωδών ακτινών σε συγκεκριμένο εύρος. Τα φυσικά sunblock δρουν ως φράγμα στην αντανάκλαση και τη διάχυση του υπεριώδους φωτός. Προστατεύουν σταθερά και αποτελεσματικά τόσο από την ακτινοβολία UVA όσο και από τη UVΒ. Επίσης τα sunblock προκαλούν λιγότερο ερεθισμό στο ευαίσθητο δέρμα, όπως στο πρόσωπο και δεν προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις.
Προστασία των βρεφών
Αν δεν είναι δυνατό να βρεθεί σκιά για την προστασία του βρέφους, συνιστάται η χρήση ομπρέλας ή η τοποθέτηση μίας κουβέρτας ή πετσέτας πάνω από το βρέφος ώστε να προστατευθεί από τον ήλιο. Άλλος τρόπος προστασίας είναι να ντύνονται τα παιδιά με προστατευτικά ρούχα και καπέλα και να χρησιμοποιούνται προστατευτικά καλύμματα στα παράθυρα του αυτοκινήτου. Οι περισσότεροι γιατροί προτιμούν αυτές τις μεθόδους για την προστασία των βρεφών συγκριτικά με τα αντηλιακά, παρόλο που δεν υπάρχουν στοιχεία ότι τα αντηλιακά είναι βλαβερά για τα βρέφη. Στην περίπτωση που είναι απαραίτητη η χρήση αντηλιακών, προτιμούνται τα φυσικά αντηλιακά, όπως το οξείδιο του ψευδαργύρου και το διοξείδιο του τιτανίου, σε σύγκριση με τα χημικά, καθώς προκαλούν λιγότερους ερεθισμούς και απορροφώνται λίγο ή καθόλου από το δέρμα. Επίσης, το οξείδιο του ψευδαργύρου είναι αποδεδειγμένα ασφαλές για τα βρέφη, καθώς χρησιμοποιείται συχνά ως θεραπεία του εξανθήματος στην περιοχή που καλύπτει η πάνα.
Καρκίνος του δέρματος
Ο ήλιος είναι το κύριο αίτιο καρκίνου του δέρματος. Η έκθεση στον ήλιο αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του δέρματος -μη μελανώματος- και αρκετές μελέτες έχουν συσχετίσει τα σοβαρά εγκαύματα της παιδικής ή της εφηβικής ηλικίας με την ανάπτυξη κακοήθους μελανώματος, μιας δυνητικά θανατηφόρας μορφής καρκίνου του δέρματος, σε μεγαλύτερη ηλικία.
Ο δείκτης προστασίας
Η ιδέα του δείκτη προστασίας από τον ήλιο προτάθηκε αρχικά από τον Αυστριακό επιστήμονα Franz Greiter και κατόπιν υιοθετήθηκε από πολλές κρατικές αρχές, καθώς επίσης και βιομηχανίες καλλυντικών και φαρμάκων. Με απλά λόγια, δείκτης προστασίας σημαίνει, πόσο περισσότερο χρόνο χρειάζεται για να πάθει έγκαυμα το δέρμα που καλύπτεται από αντηλιακό σε σύγκριση με το μη προστατευμένο δέρμα. Η ερμηνεία αυτή μπορεί να ενθαρρύνει τους χρήστες να παραμείνουν για περισσότερο χρόνο στον ήλιο,. υπάρχουν ωστόσο άφθονα στοιχεία ότι η αριθμητική ένδειξη της προστασίας που αναγράφεται πάνω στη συσκευασία των αντηλιακών είναι γενικά υψηλότερη από αυτή που επιτυγχάνεται στην πράξη.
Η ασυμφωνία αυτή μεταξύ του αναμενόμενου και του πραγματικού αποτελέσματος μπορεί να είναι ένας από τους παράγοντες που εξηγούν γιατί η χρήση των αντηλιακών έχει αναφερθεί ότι αποτελεί παράγοντα κινδύνου για μελάνωμα. Ο ρόλος των αντηλιακών ως προληπτικό μέτρο κατά των εγκαυμάτων και πιθανώς κατά του καρκίνου του δέρματος, θα ενισχυόταν αν χρησιμοποιούταν ένα ποιοτικό παρά ένα ποσοτικό μέτρο φωτοπροστασίας.
Πριν από 10 χρόνια, τα περισσότερα διαθέσιμα εμπορικά αντηλιακά προϊόντα είχαν δείκτες προστασίας μικρότερους από 10, όμως σήμερα υπάρχει η τάση για υψηλότερους δείκτες. Οι περισσότεροι κατασκευαστές φτιάχνουν προϊόντα με δείκτες 15-20 και είναι συνηθισμένο να συναντά κανείς προϊόντα που υποστηρίζουν ότι έχουν δείκτη μεγαλύτερο ή ίσο με 50. Επιπλέον, η βιομηχανία ενδυμάτων έχει συμπεριλάβει την ιδέα της προστασίας από τον ήλιο και υπάρχει πλέον ένα Βρετανικό Πρότυπο για τη μέτρησή της.
- Αν τα αντηλιακά εφαρμόζονταν σωστά ώστε να προλαμβάνουν το έγκαυμα δεν θα υπήρχε η ανάγκη για δείκτες προστασίας μεγαλύτερους από 15.
- Τα άτομα που χρησιμοποιούν αντηλιακά με υψηλούς δείκτες προστασίας καίγονται από τον ήλιο λόγω ανεπαρκούς εφαρμογής.
- Οι αριθμητικοί δείκτες προστασίας που αναγράφονται στις συσκευασίες των αντηλιακών ίσως περισσότερο προκαλούν σύγχυση παρά δίνουν διευκρινήσεις.
