Γράφει η Αναστασία Μοσχοβάκη, Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Η παραδοσιακή κινεζική ιατρική, γνωστή διεθνώς με τη συντομογραφία TCM έχει τις ρίζες της στην αρχαία φιλοσοφία του Ταοϊσμού, προέρχεται από την αρχαία Κίνα και έχει εξελιχθεί εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Οι κινέζοι γιατροί χρησιμοποιούν φυτικά φάρμακα, ψυχοσωματικές πρακτικές, όπως τον βελονισμό, το Tai chi, το Qi Gong, διαιτητικές θεραπείες και πρακτικές που προσομοιάζουν με τις γνωστές στην Ελλάδα βεντούζες, γίνονται όμως με συγκεκριμένη μεθοδολογία (moxibustion) για την αντιμετώπιση και πρόληψη των ιατρικών προβλημάτων υγείας.
Η παραδοσιακή κινεζική ιατρική έχει επηρεάσει τα παραδοσιακά ιατρικά συστήματα σε όλες τις χώρες της Ανατολικής και της Νότιας Ασίας, συμπεριλαμβανομένης της Ιαπωνίας (η παραδοσιακή ιαπωνική ιατρική είναι ευρύτερα γνωστή ως Kampo).
ΒΟΤΑΝΑ ΚΑΙ ΦΥΤΑ ΚΙΝΕΖΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ
Ορισμένα από τα πιο πολύχρηστα φυτικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην TCM, λόγω πιέσεων που ασκούν οι μεγάλες εταιρείες τυποποίησης των βοτάνων, διατίθενται στην Ευρώπη ως συμπληρώματα διατροφής.
Τα φυτικά αυτά σκευάσματα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται χωρίς ιατρική ένδειξη και παρακολούθηση από ιατρό με σφαιρική γνώση και ανάλογη εμπειρία, διότι αρκετά κινεζικά βότανα μπορεί να αλληλοεπιδράσουν με φάρμακα, να έχουν σοβαρές παρενέργειες ή να επηρεάσουν δυσμενώς ασθενείς με ορισμένες ιατρικές παθήσεις.
Για παράδειγμα, η κινεζική ephedra (ma huang) έχει συνδεθεί με σοβαρές επιπλοκές για την υγεία, όπως καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια. Εξάλλου στην Κίνα η κινεζική ιατρική, όπως εξάλλου πιστοποιεί και η ονομασία της αντιμετωπίζεται ως κλάδος της παραδοσιακής ιατρικής εκπαίδευσης.
Το πρόβλημα περιπλέκεται από αναφορές οι οποίες έγιναν από ανεξάρτητα εργαστήρια στην Δύση με βάση τις οποίες εντοπίστηκαν σε προϊόντα κινεζικών βοτάνων αυξημένες συγκεντρώσεις φαρμάκων τοξινών βαρέων μετάλλων φυτοφαρμάκων ή χαμηλές συγκεντρώσεις του βοτάνου που υποτίθεται ότι τυποποιείται.
ΠΟΛΥΧΡΗΣΤΑ ΒΟΤΑΝΑ ΚΙΝΕΖΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ
- Panax ginseng (人参)
To panax ginseng δεν πρέπει να συγχέeται με το σιβηριανό ginseng (Eleutherococcus senticosus), το αμερικανικό ginseng (Panax quinquefolius) ή το Panax pseudo ginseng.
Χρησιμοποιείται για τη βελτίωση της διανοητικής και σωματικής απόδοσης, για την κατάθλιψη, το άγχος, το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, για την τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος, για τη συμπληρωματική θεραπεία του καρκίνου, του διαβήτη, του πονοκεφάλου, της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας, του άσθματος, σε αιμορραγικές διαταραχές, σε εντερικά προβλήματα, στην ινομυαλγία, σε αρθριτικούς πόνους, σε εξάψεις λόγω εμμηνόπαυσης, σε σεξουαλικα προβλήματα και για την επιβράδυνση της διαδικασίας της γήρανσης.
Η πιο συχνή παρενέργεια είναι η δυσκολία στον ύπνο (αϋπνία). Λιγότερο συχνές παρενέργειες είναι οι διαταραχές της εμμήνου ρύσεως, ο πόνος στο στήθος, ο αυξημένος καρδιακός ρυθμός, οι διαταραχές της αρτηριακής πίεσης, ο πονοκέφαλος, η διάρροια, η ζάλη, οι αλλαγές στη διάθεση, οι αλλεργίες.
Σπάνια εμφανίζεται έντονο εξάνθημα που ονομάζεται σύνδρομο Stevens-Johnson, ηπατική βλάβη. Ευαίσθητες γυναίκες με γυναικολογικούς καρκίνους ή ενδομητρίωση, μπορεί να επιδεινωθούν από το ginseng. Η πιθανότητα παρενεργειών αυξάνεται όταν λαμβάνεται επί χρονικό διάστημα άνω του εξαμήνου. Λαμβάνεται σε διακεκομένα σχήματα θεραπείας.
2. Wolfberry (枸杞 子)
Είναι κοινώς γνωστά ως Goji berries (γκότζι μπέρι) και αποτελούν είδος μούρων. Η χρήση του μούρου καταγράφηκε για πρώτη φορά γύρω στο 200 π.Χ. στην Shen Nong Ben Cao Jing, ένα αρχαίο βιβλίο που συντάχθηκε υπό την αιγίδα του κινέζου αυτοκράτορα Shen Nong. Η μακροχρόνια χρήση wolfberry θεωρούνταν από την εποχή εκείνη ευεργετική για την ενίσχυση του σώματος και τη μακροζωία.
Τα μούρα Wolfberry σήμερα χρησιμοποιούνται για την θεραπεία του διαβήτη, της υπέρτασης για τη συμπληρωματική θεραπεία του καρκίνου, για την ενίσχυση του καρδιαγγειακού συστήματος, της σεξουαλικής λειτουργίας, της πνευματικής απόδοσης, για την βελτίωση της όρασης, για την διατήρηση φυσιολογικού βάρους. Γνωστές παρενέργειες είναι αλλεργικές αντιδράσεις, αιμορραγία, φωτοευαισθησία, υπερτασικά επεισοδια, νεφρικά προβλήματα από άθροιση οξαλικών.
- Dang Gui
To βότανο Dang Gui (当归 ή Angelica sinensis ή θηλυκό ginseng χρησιμοποιείται ευρέως στην κινεζική ιατρική για την υγεία των γυναικών, τις καρδιαγγειακές παθήσεις, την οστεοαρθρίτιδα, τις φλεγμονές τον πονοκέφαλο, τις λοιμώξεις, την κόπωση την υψηλή αρτηριακή πίεση.
Σήμερα χρησιμοποείται κατά την αντιμετώπιση των αγγειοκινητικών συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης όπως είναι οι εξάψεις, σε πόνους περιόδου και κατά της οστεοπόρωσης.
Οι μεγάλες και παρατεταμένες δόσεις του φυτού δεν συνιστάται, δεδομένου ότι περιέχει ενώσεις που θεωρούνται καρκινογόνες. Αλλεργικές αντδράσεις και διαταραχές πήξης έχουν επίσης περιγραφεί.
- Αστράγαλος
Ο astragalus (黄耆) ιστορικά, στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, συνήθως σε συνδυασμό με άλλα βότανα, χρησιμοποιείται για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, σε ηπατίτιδες, ως συμπληρωματική θεραπεία για τον καρκίνο, σε λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, σε καρδιακές παθήσεις.
Χρησιμοποιείται επιπρόσθετα σήμερα σε περιπτώσεις διαβήτη, σε αλλεργίες, σε νεφρικά προβλήματα, στην θεραπεία του aids. Χορηγείται σε διακεκομμένα σχήματα.
Παρά το ό,τι φαίνεται ότι είναι ασφαλές βότανο υπάρχουν ανησυχίες για μεταλλαξιογόνα δράση.
- Κανέλα
H Κανέλα ή Cinnmomum cassia (桂枝, 肉桂) είναι φυτό της οικογένειας Lauraceae. Χρησιμοποιείται για την θεραπεία του διαβήτη, της δυσλιπιδαιμίας, σε τυμπανισμό, για την πρόληψη της ναυτίας και του εμέτου, σε λοιμώξεις, σε άνοια, στη στυτική δυσλειτουργία, σε παθήσεις αρθρώσεων σε νεφρικά προβλήματα, σε υψηλή αρτηριακή πίεση, σε κράμπες, σε σπασμούς σε καρκινώματα, σε προβλήματα εμμήνου ρήσεως και κατά την εμμηνόπαυση.
Ωστόσο εκτός από τον κίνδυνο αλλεργικών αντιδράσεων, τα επίπεδα της κουμαρίνης στην κινεζική κανέλα φαίνεται να είναι υψηλά και εγκυμονούν κινδύνους για την υγεία αν καταναλώνεται τακτικά σε μεγαλύτερες ποσότητες.
Σύμφωνα με το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Αξιολόγησης Κινδύνων 1 κουταλάκι του γλυκού σκόνη Cinnmomum cassia περιέχουν περίπου 5,8 έως 12,1 mg κουμαρίνης. Αυτό είναι πάνω από την ανεκτή ημερήσια πρόσληψη (TDI) για την κουμαρίνη των 0,1 mg / kg σωματικού βάρους / ημέρα που συνιστάται από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (ΕΑΑΤ). Η κουμαρίνη είναι φυτοχημική ουσία με ισχυρή αντιπηκτική, καρκινογόνα και ηπατοτοξική δράση.
- Licorice
Η γλυκόριζα licorice (甘草) ή Glycyrrhiza glabra, είναι φυτό που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του γαστρικού έλκους, της γαστρίτιδας, της οστεοαρθρίτιδας, του συστημικού ερυθημτώδους λύκου, του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης, της αυξημένης χοληστερόλης, της υπερκαλιαιμίας, της ηπατικής νόσου που δεν έχει ως αιτία το αλκοόλ, στνδρόμων χρόνιου άλγους.
Η γλυκόριζα χρησιμοποιείται μερικές φορές μαζί με τα βότανα Panax ginseng και Bupleurum falcatum να βελτιώσει τη λειτουργία των επινεφριδίων, ειδικά σε άτομα που έχουν λάβει στεροειδή φάρμακα. Το φυτό χρησιμοποιείται επίσης σε μια μορφή που ονομάζεται φυτικό Shakuyaku-kanzo για αύξηση της γονιμότητας σε γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
Σε συνδυασμό με άλλα βότανα, η γλυκόριζα χρησιμοποιείται επίσης για τη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη και για την θεραπεία του εκζέματος. Η συστηματική, καθημερινή κατανάλωση μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες, όπως υπέρταση, χαμηλά επίπεδα του καλίου, αδυναμία, παράλυση, περιστασιακά εγκεφαλική βλάβη, κόπωση, διακοπή εμμήνου ρήσεως σε γυναίκες, κεφαλαλγία, κατακράτηση νατρίου, σεξουαλικά προβλήματα.
- Mahuang
Το Mahuang (麻黄) ή ephedra έχει χρησιμοποιηθεί για περισσότερα από 5.000 χρόνια στην Κίνα και την Ινδία για τη θεραπεία παθήσεων όπως το κρυολόγημα, τον πυρετό, την γρίπη, τον πονοκέφαλο, το άσθμα, τη ρινική συμφόρηση.
Αποτελεί συστατικό συμπληρωμάτων διατροφής που αποσκοπούν στην απώλεια βάρους, ενεργειακή τόνωση και την ενίσχυση της αθλητικής απόδοσης. Η χρήση του βοτάνου ωστόσο έχει συνδεθεί με καρδιαγγειακές παρενέργειες, υπέρταση, καρδιοεγκεφαλικά επεισόδια, ανακοπή. Πολλές πολιτείες στις ΗΠΑ έχουν απαγορεύσει τη χρήση του.
- Ginger
Το Ginger (干姜, 乾薑) ή τζίντζερ, ή πιπερόριζα ή Zingiber officinale έχει μακρά ιστορία της χρήσης σε χώρες της Ασίας, της Ινδίας, στον αραβικό κόσμο.
Στην Κίνα, το τζίντζερ έχει χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει την πέψη για περισσότερα από 2.000 χρόνια. Χρησιμοποιείται επίσης για την θεραπεία της αρθρίτιδας, τους κολικούς, την διάρροια, τις καρδιακές παθήσεις, την γρίπη, τον πονοκέφαλο, τα επώδυνα σύνδρομα, τον διαβήτη, την δυσλιπιδαιμία, σε ορισμένα καρκινώματα, ορισμένες μορφές άνοιας, σε περιπτώσεις ανδρικής στειρότητας.
Παρενέργειες είναι τα δυσπεπτικά ενοχλήματα, η αιμορραγία, η επιδείνωση ορισμένων καρδιακών προβλημάτων.
9. Ganoderma lucidum (Lingzhi or Reishi)
Είναι θεραπευτικό μανιτάρι που χρησιμοποιείται για την θεραπεία του καρκίνου, φλεγμονών, ως αντιοξειδωτικό, ως αντιδιαβητικό, ως ηπατοπροστετευτικό, ως τονωτικό σε σύνδρομα κόπωσης, σε υψηλή πίεση. Αλλεργία αιμορραγία ηπατική βλάβη από σκόνη έχουν αναφερθεί.
- Τσάι ή camellia sinensis
Οι διάφορες ποικιλίες του τσαγιού χρησιμοποιούνται σε καρκινώματα, σε καταστάσεις άνοιας, στη νόσο Crohn, σε κονδυλώματα γεννητικών οργάνων, σε κεφαλαλγία, σε καρδιοπάθειες, σε νόσο Parkinson (πρόληψη), σε πεπτικές διαταραχές, σε καταστάσεις στις οποίες επιδιώκεται απώλεια βάρους, σε δυσλιπιδαιμίες.
Παρενέργειες που έχουν αναφερθεί σε ευαίσθητα άτομα είναι η διέγερση, η έκλυση σπασμών, η διάρροια, η αυξημένη διούρηση, η ζάλη, ο πονοκέφαλος, η καούρα, η βλάβη του ήπατος, η αύξηση του σακχάρου του αίματος, η αύξηση της χοληστερόλης, η δύσπνοια, η απώλεια της όρεξης, η ναυτία / έμετος, η ταχυκαρδία, οι εμβοές.
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά
24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά: 210-6252770
E mail: amoschovaki@yahoo.gr
http://iatreioamoschovaki.gr
https://www.youtube.com/channel/UCraKRIyTq0qW8eMtKnmr3hw
https://www.youtube.com/channel/UC1ZaRAktAaoCEFITCcjhDZQ
