Σήμερα στις ανεπτυγμένες χώρες σχεδόν ένα στα τρία παιδιά γεννιέται με καισαρική τομή ενώ κάποτε ο κανόνας για το ανθρώπινο είδος ήταν ο φυσιολογικός τοκετός. Ένας βασικός λόγος για το μεγάλο ποσοστό των καισαρικών είναι ότι οι γυναίκες αργούν να κάνουν παιδιά αλλά υπάρχει και ένας εξελικτικός λόγος, διότι οι ίδιες οι καισαρικές έχουν επιδράσει στο μέγεθος της γυναικείας λεκάνης.
Σύμφωνα με μια αυστριακή μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PNAS, τα σημερινά μωρά γεννιούνται πιο μεγάλα ενώ το ποσοστό των γυναικών με στενή λεκάνη έχει αυξηθεί, με αποτέλεσμα να γίνονται περισσότερες καισαρικές. Σ’ αυτή την εξέλιξη έχουν συνεισφέρει, μεταξύ άλλων, οι ίδιες οι καισαρικές τομές, ένα συμπέρασμα που βασίζεται στην ιδέα του Δαρβίνου περί φυσικής επιλογής.
H γέννηση μέσω καισαρικής τομής σώσει ζωές όταν τα μωρά είναι πολύ μεγάλα για να γεννηθούν φυσιολογικά ή όταν υπάρχουν και επιπλοκές της υγείας όπως ο διαβήτης κύησης. Αλλά επηρεάζει και το πώς εξελίσσονται οι άνθρωποι.
Στο παρελθόν, τα μεγαλύτερα μωρά και οι μητέρες με στενή λεκάνη μπορεί να έχαναν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του τοκετού. Χάρη στις καισαρικές τομές αυτό είναι πολύ λιγότερο πιθανό που σημαίνει ότι τα γονίδια που καθορίζουν τη στενή λεκάνη δεν εξαφανίζονται αλλά μεταφέρονται στις επόμενες γενιές.
Πριν από 100 χρόνια μια γυναίκα με πολύ στενή λεκάνη, μπορεί να είχε πεθάνει πάνω στη γέννα, όπως και το μωρό της, αλλά σήμερα ζει χάρη στις ιατρικές επεμβάσεις και έτσι θα περάσει στη κόρη της τα γονίδια της στενής λεκάνης. Αυτό σημαίνει ότι με το πέρασμα του χρόνου αυξάνεται το ποσοστό των γυναικών που έχουν στενή λεκάνη και άρα αυξάνεται και η ανάγκη για καισαρικές. Το ποσοστό των γυναικών με στενή λεκάνη ίσως αυξάνεται και από το γεγονός ότι οι γυναίκες αυτές είναι πιο επιθυμητές από τους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες με μεγάλη λεκάνη και άρα είναι πιο πιθανό να γίνουν μητέρες.
Θα εξαφανιστεί ο φυσιολογικός τοκετός
Από την άλλη πλευρά, η εξέλιξη έχει ευνοήσει τα πιο μεγαλόσωμα μωρά, επειδή αυτά αρρωσταίνουν λιγότερο σε σχέση με τα μωρά μικρού βάρους και έτσι επιβιώνουν πιο εύκολα (τα λιποβαρή μωρά έχουν αυξημένο κίνδυνο θανάτου μέχρι την εφηβεία). Σ’ αυτό οφείλεται, εν μέρει, η αύξηση του αναστήματος τους τελευταίους αιώνες. Σήμερα τα μωρά που γεννιούνται είναι πιο μεγαλόσωμα για λόγους που δεν είναι ξεκάθαροι αλλά ενδεχομένως σχετίζονται με τη διατροφή της μητέρας. Σύμφωνα με μια μελέτη που αφορούσε 1 εκατομμύριο νεογέννητα στη Νότια Ουαλία για 16 ολόκληρα έχει αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των μωρών που γεννιούνται ζυγίζοντας πάνω από 4 κιλά (ένα στα 6 αγόρια και ένα στα 10 κορίτσια).
Λόγω του ότι οι γυναίκες που έχουν στενή λεκάνη γίνονται αναλογικά περισσότερες στο πληθυσμό σε σχέση με το παρελθόν και τα μωρά έχουν μεγαλύτερο μέγεθος, οι τοκετοί γίνονται όλο και πιο δύσκολοι. Έτσι οι καισαρικές έχουν αυξηθεί από το 3% στη δεκαετία του 1960 στο 3,6% σήμερα για τις αναπτυγμένες χώρες.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η συχνή επιλογή της καισαρικής τομής έχει οδηγήσει σε αύξηση 10-20% της απόκλισης ανάμεσα στο μέγεθος του μέσου μωρού και στο μέγεθος της μέσης γυναικείας λεκάνης.
Με βάση την παραπάνω λογική, οι καισαρικές τομές θα αυξάνονται συνεχώς, ειδικά αν το μέγεθος των μωρών γίνεται ολοένα και μεγαλύτερο. Άρα, ο φυσιολογικός τοκετός θα εξαφανιστεί κάποτε για το ανθρώπινο είδος;
“Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχισθεί αλλά οι φυσικοί τοκετοί δεν θα εξαφανισθούν κάποια μέρα”, ανέφερε ο θεωρητικός βιολόγος Philipp Mitteroecker του Τμήματος Θεωρητικής Βιολογίας του Πανεπιστημίου της Βιέννης. Και πρόσθεσε: “Η πρόθεσή μας με αυτή τη μελέτη δεν ήταν να επικρίνουμε την ιατρική παρέμβαση αλλά να εξηγήσουμε ένα εξελικτικό φαινόμενο”.
