Πολλές επιδημιολογικές μελέτες και μετα-αναλύσεις έχουν δείξει στο παρελθόν ότι ένα-δύο ποτηράκια κρασί μετά το φαγητό ημερησίως ή γενικά η μετριοπαθής κατανάλωση αλκοόλ προστατεύει την καρδιά. Άλλες μελέτες στο εργαστήριο έχουν δείξει ότι το αλκοόλ μειώνει τη θρόμβωση επιβραδύνοντας τη συγκόλληση των αιμοπεταλίων.
Έχει μάλιστα διατυπωθεί η άποψη ότι η κατανάλωση κρασιού εξηγεί το Γαλλικό Παράδοξο. Το γεγονός, δηλαδή, ότι οι Γάλλοι έχουν λιγότερες καρδιακές προσβολές παρά την αυξημένη κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών και την υψηλότερη χοληστερίνη στο αίμα τους.
Πιο πρόσφατα, ωστόσο, έχουν συσσωρευτεί στοιχεία για αρνητικές επιδράσεις από αλκοόλ π.χ. το αλκοόλ αυξάνει την αρτηριακή πίεση ανάλογα με την καταναλισκόμενη ποσότητα. Τώρα, μια νέα ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of Studies on Alcohol and Drugs βρήκε ότι το αλκοόλ, έστω και σε μέτρια κατανάλωση, δεν ωφελεί στην πραγματικότητα την καρδιά.
Ερευνητές από το University of Victoria, στην Βρετανική Κολομβία του Καναδά, εξέτασαν στοιχεία από 45 δημοσιευμένες μελέτες και εντόπισαν λάθη στον σχεδιασμό τους. Παρόλο που η ανασκόπηση επιβεβαίωσε ότι συνολικά, όσοι κατανάλωναν μια μέτρια ποσότητα αλκοόλ τη στιγμή που συμπεριλήφθηκαν στις μελέτες είχαν μικρότερο κίνδυνο θνησιμότητας από καρδιακές παθήσεις, τα αποτελέσματα άλλαξαν όταν η ανασκόπηση εξέτασε τις συνήθειες κατανάλωσης των ανθρώπων σε νεαρότερη ηλικία.
Οι μελέτες που είχαν περιλάβει άτομα νεότερα των 55 ετών και παρακολουθήθηκαν σε μεγαλύτερες ηλικίες δεν έδειξαν ότι το αλκοόλ προστατεύει την καρδιά. Οι ερευνητές δεκάδων προηγούμενων μελετών είχαν παραπλανηθεί. Δεν ήταν η απουσία του αλκοόλ που έφερε την χειρότερη υγεία αλλά το αντίστροφο: η χειρότερη υγεία έφερε την απουσία του αλκοόλ. Ένας λόγος που η χειρότερη υγεία οδηγεί στη μείωση του αλκοόλ είναι ότι το αλκοόλ εγκαταλείπεται επειδή αλληλεπιδρά με ορισμένα φάρμακα.
Οι ηλικιωμένοι «μη πότες» που είχαν χειρότερη υγεία, στην πραγματικότητα εγκατέλειψαν το ποτό λόγω της κακής υγείας τους. Πρόκειται για το αντίστοιχο που ισχύει για τους χορτοφάγους: Οι χορτοφάγοι έχουν χειρότεροι υγεία από τους κρεατοφάγους όχι λόγω της τωρινής τους διατροφής αλλά επειδή κάτι συνέβη στην υγεία τους και αποφάσισαν να τρώνε περισσότερα φρούτα και λαχανικά.
Μεθοδολογικό λάθος
«Καθώς μεγαλώνουμε μειώνουμε ή εγκαταλείπουμε το αλκοόλ που πίνουμε, ειδικά αν έχουμε προβλήματα υγείας. Επίσης, οι άνθρωποι που έχουν καλύτερη υγεία τείνουν να είναι μετριοπαθείς καταναλωτές αλκοόλ, δεν νοσούν και δεν λαμβάνουν φάρμακα που αλληλεπιδρούν με το αλκοόλ. Και αυτά τα δεδομένα είναι που στις μελέτες μπορούν να οδηγήσουν σε λάθος ερμηνεία μεταξύ της μετριοπαθούς κατανάλωσης αλκοόλ και της καλύτερης υγείας», ανέφερε ο Tim Stockwell, διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου Εξαρτήσεων του καναδικού πανεπιστημίου.
Σύμφωνα με τον Stockwell, όλα δείχνουν ότι όσοι απείχαν από το αλκοόλ έτειναν να είναι λιγότερο υγιείς από τους μετριοπαθείς πότες, αλλά όχι επειδή δεν έπιναν ποτέ. Η υγεία τους είχε επηρεαστεί από τη συνήθεια τους να πίνουν και απείχαν από το ποτό διότι βρέθηκαν σε κακή κατάσταση. μικρό. Οι πότες έχουν σημαντικά υψηλότερη νοσηρότητα και θνησιμότητα σε σχέση με αυτούς που απέχουν από το αλκοόλ. Ωστόσο όταν σταματούν να πίνουν περιλαμβάνονται σ’ αυτούς που απέχουν από το αλκοόλ και έτσι δημιουργείται μια μεροληπτική συσχέτιση: ότι η αποχή από το αλκοόλ συνδέεται με χειρότερη υγεία. Πρόκειται όμως μια παραπλανητική εξήγηση λόγω μεθοδολογικού λάθους.
Μια βρετανική έρευνα που έγινε σε 9.100 άτομα από τη Βρετανία, ηλικίας 23-55 ετών, επιβεβαιώνει ότι η κατανάλωση αλκοόλ μειώνεται με την ηλικία. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι συνήθειες των ατόμων ως προς το αλκοόλ άλλαζαν με την πάροδο του χρόνου. Σχεδόν όλοι που δεν έπιναν σε ηλικία 55 ετών, κατανάλωναν αλκοόλ νεότεροι.
Να σημειωθεί ότι υπάρχουν μελέτες που έχουν συνδέσει θετικά το αλκοόλ με ορισμένες καταστάσεις υγείας π.χ. άσθμα, κοινό κρυολόγημα, κώφωση, οστεοπόρωση, αρθρίτιδα, κίρρωση του ήπατος. Άλλο όμως στατιστική συσχέτιση και άλλο αιτιώδης σχέση. Το πιθανότερο είναι ότι το αλκοόλ δεν κάνει καλό στην υγεία, αλλά όσοι έχουν καλή υγεία αισθάνονται ότι τους επιτρέπεται να πίνουν. Έχει βρεθεί ακόμα ότι αυτοί που δεν πίνουν έχουν χειρότερη κοινωνική συμπεριφορά αλλά προφανώς η απουσία του αλκοόλ δεν είναι η αιτία αλλά το αποτέλεσμα.
“Βέβαια κανείς δεν λέει ότι όσοι πίνουν με μέτρο πρέπει να σταματήσουν”, είπε ο Stockwell. “Ο κίνδυνος από τις μικρές ποσότητες αλκοόλ είναι μικρός, αλλά σε καμιά περίπτωση οι άνθρωποι δεν θα πρέπει να πίνουν πιστεύοντας ότι το ποτό αποτρέπει τα εμφράγματα. Η αντίληψη ότι ένα ή δύο ποτά την ημέρα κάνει καλό στην υγεία της καρδιάς είναι ευσεβής πόθος”.
