Προηγούμενες μελέτες έχουν εντοπίζει συσχέτιση μεταξύ κατανάλωσης αλκοόλ και νόσου Αλτσχάιμερ αλλά με αντικρουόμενα συμπεράσματα. Μερικές αποδίδουν προστατευτική επίδραση στο αλκοόλ ενώ άλλες το ενοχοποιούν για την εκδήλωση αυτής της νευροεκφυλιστικής πάθησης.
Μια πρόσφατη έρευνα υποστήριξε ότι η κατανάλωση αλκοόλ και η επίδρασή του στο ανοσοποιητικό σύστημα και την εγκεφαλική φλεγμονή, μπορεί να είναι το “μέσο” με το οποίο το αλκοόλ ασκεί την επίδρασή του στην εκδήλωση της νόσου Αλτσχάιμερ. Αλλά η μελέτη αυτή δεν εξέτασε ποια γονίδια επηρεάζονται από το αλκοόλ.
Τώρα, μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of Neuroinflammation από τον Douglas Feinstein, καθηγητή αναισθησιολογίας στο Κολέγιο Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Ιλινόις στο Σικάγο και τους συνεργάτες του διαπίστωσε ότι το αλκοόλ εμποδίζει την εκκαθάριση της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς από τον εγκέφαλο – η πρωτεΐνης β-αμυλοειδές είναι ένα από τα χαρακτηριστικά της νόσου.
Οι επιστήμονες ήθελαν να καθορίσουν ποια γονίδια επηρεάζονται τόσο από το αλκοόλ όσο και από την αυξημένη φλεγμονή στα μικρογλοιακά κύτταρα του εγκεφάλου τα οποία υποστηρίζουν τους νευρώνες.
Μια εκ των λειτουργιών των μικρογλοιακών κυττάρων είναι να «καταβροχθίζουν» και να διασπούν τις πλάκες β-αμυλοειδούς, μια διαδικασία γνωστή ως φαγοκυττάρωση.
Τα μικρογλοιακά κύτταρα είναι επίσης γνωστό ότι εκφράζουν υψηλά επίπεδα δεικτών φλεγμονής λόγω χρόνιας έκθεσης τους στο αλκοόλ.
Οι ερευνητές εξέθεσαν μικρογλοιακά κύτταρα αρουραίων σε αλκοόλ και φλεγμονώδεις χημικές ουσίες σε εργαστηριακές συνθήκες και στη συνέχεια κατέγραψαν τις αλλαγές στη γονιδιακή έκφραση. Επίσης, μελέτησαν την επίδραση της έκθεσης στο αλκοόλ στην ικανότητα των κυττάρων να εξαφανίζουν το β-αμυλοειδές.
Διαπιστώθηκε ότι η γονιδιακή έκφραση ήταν τροποποιημένη σε 312 γονίδια λόγω κατανάλωσης αλκοόλ, σε 3.032 γονίδια λόγω της φλεγμονώδους κατάστασης και σε 3.552 γονίδια όταν συνυπήρχε το αλκοόλ και η φλεγμονή.
«Μεταξύ των γονιδίων που ήταν τροποποιημένα πολλά εμπλέκονται στην φαγοκυττάρωση, κάτι που παρατηρούμε για πρώτη φορά. Κι ενώ αυτές οι μελέτες έγιναν σε μεμονωμένα κύτταρα, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το αλκοόλ καθυστερεί την ικανότητα των μικρογλοίων να διατηρούν καθαρό τον εγκέφαλο από το β-αμυλοειδές και αυτό μπορεί να συντελεί στην εκδήλωση της νόσου Αλτσχάιμερ», ανέφερε ο Feinstein.
Να σημειωθεί ότι τα κύτταρα εκτέθηκαν σε ποσότητες αλκοόλ παρόμοιες με αυτές που εκτίθεται ένα άτομο όταν κάνει κατάχρηση αλκοόλ. Σ’ αυτή τη δοσολογία παρατηρήθηκε ότι η μικρογλοιακή φαγοκυττάρωση ήταν μειωμένη κατά 15% για μια ώρα μετά. «Δεν συνεχίσαμε τη μελέτη για να δούμε αν η φαγοκυττάρωση εξασθενούσε περαιτέρω μετά από μεγαλύτερη έκθεση στο αλκοόλ αλλά φαίνεται ότι αυτές οι αλλαγές στα μικρογλοιακά κύτταρα μπορεί να συνεισφέρουν στην εκδήλωση της νόσου Αλτσχάιμερ», είπε ο Feinstein.
