Περίπου το 2% του σωματικού βάρους μας οφείλεται στα βακτήρια που φιλοξενούμε στο σώμα μας.
Το μεγαλύτερο μικροβιακό οικοσύστημα βρίσκεται στο έντερο, όπου ζουν τρισεκατομμύρια μικρόβια. Η σχέση των μικροβίων και και ψυχικής υγείας αποτελεί θέμα επιστημονικής συζήτησης εδώ και μερικά χρόνια.
Τώρα, Βέλγοι επιστήμονες έχουν ενδείξεις ότι δύο βακτήρια που ζουν στο ανθρώπινο έντερο σχετίζονται με την ψυχική κατάσταση του ανθρώπου και ειδικότερα με την κατάθλιψη.
Η νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Microbiology ανακάλυψε για πρώτη φορά ότι δύο είδη βακτηρίων βρίσκονται σε πολύ χαμηλότερες ποσότητες στα καταθλιπτικά άτομα από ό,τι σε όσους έχουν καλή ψυχική υγεία.
Η μελέτη έρχεται να ενισχύσει τις υποψίες ότι η παρουσία ή η απουσία ορισμένων βακτηρίων εμπλέκεται με κάποιον τρόπο στην ψυχική κατάσταση ορισμένων τουλάχιστον ανθρώπων.
Πιθανώς αυτό να οφείλεται στο ότι τα βακτήρια παράγουν ουσίες που επηρεάζουν τη χημεία του εγκεφάλου και κατ’ επέκταση τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Jeroen Raes του Καθολικού Πανεπιστημίου της Λέουβεν και του Ινστιτούτου Βιοτεχνολογίας της Φλάνδρας, που μελέτησαν δύο ομάδες από 1.054 Βέλγους και 1.064 Ολλανδούς (ορισμένοι από αυτούς με διαγνωσμένη κατάθλιψη). Ανακάλυψαν ότι δύο είδη βακτηρίων (Coprococcus και Dialister) υπάρχουν σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα στο έντερο των ανθρώπων με κατάθλιψη, είτε αυτοί παίρνουν αντικαταθλιπτικά φάρμακα είτε όχι, ανεξαρτήτως ηλικίας και φύλου.
Η διαπίστωση αυτή δεν αποδεικνύει ότι τα εντερικά μικρόβια πράγματι επηρεάζουν αρνητικά την ψυχική υγεία, καθώς μπορεί να ισχύει το αντίστροφο, δηλαδή η κατάθλιψη να ευνοεί την ανάπτυξη ορισμένων βακτηρίων.
Η νέα μελέτη δείχνει ότι τα βακτήρια του εντέρου «συνομιλούν» με το ανθρώπινο νευρικό σύστημα, επηρεάζοντας νευροδιαβιβαστές, όπως η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη, που παίζουν ζωτικό ρόλο για την ψυχική υγεία και εμπλέκονται, μεταξύ άλλων, στην εκδήλωση της κατάθλιψης.
Αν επιβεβαιωθεί από μελλοντικές έρευνες ότι τα χαμηλά επίπεδα των συγκεκριμένων βακτηρίων ευθύνονται -ως ένα βαθμό – για την κατάθλιψη, ανοίγει ο δρόμος για προβιοτικές και άλλες θεραπείες που θα ενισχύουν τους πληθυσμούς αυτών των βακτηρίων στο έντερο.
Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Biotechnology, ανακάλυψε πάνω από 100 άγνωστα έως τώρα είδη βακτηρίων του ανθρωπίνου εντέρου. Η μελέτη αυτή, που βασίστηκε στη γενετική ανάλυση κοπράνων, έφερε στο φως 273 διαφορετικά βακτηριακά είδη, από τα οποία 105 απομονώθηκαν για πρώτη φορά. Αυτά τα ευρήματα αποτελούν τον πιο ολοκληρωμένο μέχρι σήμερα κατάλογο του εντερικού μικροβιώματος, το οποίο εμπλέκεται σε μια ποικιλία διαταραχών, όπως το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, οι αλλεργίες, η παχυσαρκία και ενδεχομένως οι ψυχικές διαταραχές.
Τέλος, μια πιο πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature ανέφερε την ανακάλυψη πολλών είδη βακτηρίων -για την ακρίβεια 1.952- που ζουν στο ανθρώπινο έντερο και ήταν άγνωστα μέχρι σήμερα.
