Ξεχάστε τη ζυγαριά και τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ). Μια υγιής αναλογία μέσης-ύψους μπορεί να είναι αυτό στο οποίο πρέπει να εστιάσετε για να παρακολουθείτε την υγεία σας.
Οι δυτικές χώρες είναι χώρες της αφθονίας, αλλά για πολλούς άνδρες και γυναίκες η αφθονία του φαγητού οδηγεί σε επέκταση της μέσης. Δύο στους τρεις ενήλικες είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Για μερικούς ανθρώπους, μεγάλο μέρος του υπερβολικού τους βάρους επικεντρώνεται στη μέση τους. Το κοιλιακό λίπος εγκυμονεί μια σειρά από πιθανούς κινδύνους για την υγεία -συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών παθήσεων, του διαβήτη και ορισμένων μορφών καρκίνου.
Στοιχεία από την Αυστραλία είναι τα εξής: Κατά μέσο όρο, οι άνδρες ηλικίας 18 ετών και άνω έχουν περιφέρεια μέσης 97,9 cm, ενώ οι γυναίκες έχουν 87,7 cm. Μεταξύ 2007-08 και 2011-12, οι μέσες μετρήσεις περιφέρειας μέσης αυξήθηκαν κατά 1,7 cm για τους άνδρες και 1,9 cm για τις γυναίκες.
«Σχεδόν για όλους, είναι το ανθυγιεινό λίπος που εναποθέτουμε στην κοιλιά που προκαλεί προβλήματα», λέει ο αναπληρωτής διευθυντής του Ινστιτούτου Baker Heart and Diabetes, στην Αυστραλία, καθηγητής Jonathan Shaw. «Το λίπος που αποθηκεύεται κάτω από το δέρμα δεν προκαλεί σοβαρό πρόβλημα, αλλά το λίπος γύρω από τα όργανα μέσα στην κοιλιά που μπορεί να εισέλθει στο συκώτι, στους μύες και γύρω από την καρδιά είναι ενεργό και προάγει την ανάπτυξη ασθενειών».
Γιατί έχει σημασία η αναλογία μέσης προς ύψος
Λόγω των κινδύνων που εγκυμονεί το λίπος γύρω από τη μέση, ο επόπτης υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, το National Institute for Health and Care Excellence, ενθαρρύνει τους ανθρώπους να επικεντρωθούν στην περίμετρο της μέσης και ιδιαίτερα στην αναλογία μέσης προς ύψος ως δείκτη υγείας. Προβάλλεται ως χρήσιμη προσθήκη για την παρακολούθηση του Δείκτη Μάζας Σώματος με στόχο να έχετε μέση που να φτάνει στο μισό ύψος σας.
Ένας άνδρας και μια γυναίκα έχουν αυξημένο κίνδυνο για ασθένεια αν η περίμετρος της μέσης είναι πάνω από 94 cm και 80 cm αντίστοιχα -πολύ αυξημένος κίνδυνος υπάρχει για πάνω από 102 cm και 88 cm αντίστοιχα.
Αλλά μια μελέτη του 2016 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αναλογία μέσης προς ύψος (WHtR) είναι πιο αποτελεσματικό μέτρο από την περίμετρο της μέσης ή τον Δείκτη Μάζας Σώματος στον εντοπισμό εκείνων που βρίσκονται σε «πρώιμο κίνδυνο υγείας» από ασθένειες που σχετίζονται με την κεντρική παχυσαρκία όταν έχουν τιμή πάνω από WHtR 0,5 ή 50%. Έτσι για έναν άνδρα με ύψος 175 cm, η περίμετρος της μέσης του θα πρέπει να είναι κάτω από 87,5, δηλαδή 6,5 cm λιγότερο από τη σύσταση των 94 cm. Μια γυναίκα που έχει ύψος 164 εκατοστά θα πρέπει να έχει περίμετρο μέσης μικρότερη από 82 εκατοστά.
Σύμφωνα με την έρευνα, η υγιής αναλογία μέσης προς ύψος κυμαίνεται μεταξύ 0,4 και 0,49. Η μέση αναλογία περιφέρειας μέσης προς ύψος στην παιδική ηλικία, την εφηβεία και τη νεαρή ενήλικη ζωή είναι 0,45.
Μια αναλογία 0,5 έως 0,59 θέτει τους ανθρώπους σε αυξημένο κίνδυνο προβλημάτων υγείας, ενώ μια αναλογία μέσης προς ύψος πάνω από 0,6 τοποθετεί τους ανθρώπους στον υψηλότερο κίνδυνο ασθένειας.
Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Elif Ekinci, Διευθύντρια του Αυστραλιανού Κέντρου για την Επιτάχυνση των Καινοτομιών για τον Διαβήτη λέει ότι επειδή ο ΔΜΣ μετρά το συνολικό σωματικό βάρος, δεν υποδηλώνει εάν κάποιος μεταφέρει πολύ λίπος σε λάθος περιοχές. «Μερικοί άνθρωποι αποθηκεύουν λίπος γύρω από το κάτω μέρος και τους γοφούς τους, κάτι που δεν αποτελεί τέτοιο κίνδυνο. Οι άνθρωποι που έχουν περισσότερους μύες θα ζυγίζουν επίσης περισσότερο, αλλά δεν διατρέχουν απαραίτητα αυξημένο κίνδυνο προβλημάτων υγείας. Η μέτρηση της μέσης μπορεί να είναι ένας χρήσιμος οδηγός όταν οι άνθρωποι χάνουν βάρος, αλλά το πρόβλημα με τη μέτρηση της μέσης είναι να το κάνετε με ακρίβεια -μπορεί να είναι αρκετά δύσκολο να μετράτε σωστά τη μέση σας κάθε φορά».
Απώλεια βάρους και εκατοστών μέσης
Πόση πρέπει να είναι απώλεια βάρους για να χάσετε 1 εκατοστό περιφέρειας μέσης; Κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι για χάσετε 1 εκατοστό θα πρέπει να χάσετε 0,8 κιλά. Μια μελέτη το 2000 σε 97 Αυστραλούς άντρες βρήκε ότι η μείωση της περιφέρειας μέσης κατά 1 cm συσχετίστηκε με μέση απώλεια βάρους κατά 734 γραμμάρια. Κάποιοι θεωρούν ότι για να χάσετε 1 εκατοστό περιφέρεια μέσης το πιθανότερο είναι να χρειαστεί να χάσετε 1,1 κιλό. Αλλά αυτό μπορεί να είναι διαφορετικό για τον καθένα και κάποια άτομα μπορεί να χρειάζεται να χάσουν ακόμη και 1,5 κιλό.
O μέσος άνδρας στην Αυστραλία έχει ύψος 1,76 μ. και ζυγίζει κατά μέσο όρο 85,9 κιλά, με ΔΜΣ 27,8. Θα πρέπει να έχει βάρος 76,7 κιλά για ΔΜΣ 24,9. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να χάσει 9,2 κιλά. Έχει περίμετρο μέσης περίπου 97,9 cm και για να φτάσει στα 94 cm χρειάζεται να χάσει 3,9 cm ή περίπου 4,3 κιλά. Με βάση το ότι η αναλογία μέσης προς ύψος δεν πρέπει να υπερβαίνει το 0,5, ο μέσος άνδρας πρέπει να έχει περίμετρο μέσης 88 cm, και έτσι θα χρειαζόταν να χάσει 9,9 cm ή 11 kg.
Η μέση Αυστραλή γυναίκα που έχει ύψος 161,8 εκατοστά και βάρος 71,1 κιλά, με ΔΜΣ 27,4. Θα πρέπει να χάσει 5,8 κιλά, φτάνοντας στα 65,3 κιλά για να έχει ΔΜΣ 25. Με βάση τη περιφέρεια μέσης των 87,7 εκατοστών που είναι η μέση τιμή, θα πρέπει να χάσει 8,6 κιλά για να μειώσει τη μέση της κατά 7,7 εκατοστά και να φτάσει στα 80 cm. Στην περίπτωση μιας αναλογίας μέσης προς ύψος ίσης με 0,5, η περιφέρεια μέσης είναι 80,9 cm.
