Οι αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα ως απόκριση στην αύξηση του λίπους στην κοιλιά έχουν τεθεί στο μικροσκόπιο ως μέρος μιας μελέτης από το TwinsUK, προσφέροντας νέα στοιχεία για την αιτία των μεταβολικών ασθενειών.
Η μελέτη, με επικεφαλής τις ερευνήτριες του King, Jordana Bell και Colette Christiansen, δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό Genome Medicine το 2022 και εξέτασε πώς τα επιγενετικά σημάδια (μετρήσεις του πώς το ανθρώπινο σώμα διαβάζει το DNA για να επηρεάσει τον τρόπο λειτουργίας των γονιδίων) στον λιπώδη ιστό αλλάζουν καθώς συσσωρεύεται το λίπος στην κοιλιά.
Χρησιμοποιώντας δείγματα από 538 συμμετέχοντες στο TwinsUK και συνδυάζοντας γενετικά δεδομένα, δεδομένα γονιδιακής λειτουργίας, διατροφής και υγείας, οι ερευνητές εξέτασαν επιγενετικά σημάδια σε όλο το γονιδίωμα (το πλήρες σύνολο του γενετικού υλικού ενός ατόμου) και βρήκαν εννέα γονίδια που είναι ιδιαίτερα σχετικά με τον κίνδυνο μεταβολικών ασθενειών.
Μεταξύ αυτών ήταν ένα γονίδιο όπου οι εντοπισμένες επιγενετικές αλλαγές αναγνωρίστηκαν ως ένας πιθανός μηχανισμός μέσω του οποίου η διατροφή μπορεί να επηρεάσει τη συσσώρευση λίπους στην κοιλιά, καθώς και άλλα επιγενετικά σημάδια που μεταφράζουν τις επιπτώσεις του γενετικού κινδύνου στην μεταβολική υγεία.
Τα ευρήματα επέτρεψαν στους ερευνητές να χαρακτηρίσουν τις μοριακές αλλαγές που συμβαίνουν λόγω της αύξησης του κοιλιακού λίπους και τον αντίκτυπο που έχουν αυτές οι αλλαγές στη γονιδιακή λειτουργία και την αντίσταση στην ινσουλίνη.
Οι μεταβολικές ασθένειες -η πιο συχνή από τις οποίες είναι ο διαβήτης- διαταράσσουν τον φυσιολογικό μεταβολισμό ή τη διαδικασία μετατροπής της τροφής σε ενέργεια σε κυτταρικό επίπεδο. Ενώ προηγούμενες μελέτες σε αυτόν τον τομέα έχουν διερευνήσει τον ρόλο των επιγενετικών σημαδιών στη συνολική παχυσαρκία χρησιμοποιώντας τον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ), η συσσώρευση κοιλιακού λίπους βαθιά μέσα στην κοιλιά (σπλαχνικό λίπος) είναι γνωστό ότι αποτελεί μεγαλύτερο παράγοντα κινδύνου για μεταβολικές ασθένειες από τον ΔΜΣ μόνο.
«Με ταχέως αυξανόμενα τα ποσοστά παχυσαρκίας παγκοσμίως, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πώς το αυξημένο σωματικό λίπος μας επηρεάζει σε μοριακό επίπεδο και πώς αυτό μεταφράζεται σε κίνδυνο μεταβολικής νόσου», δήλωσε η Bell.
«Η μελέτη μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά σε αυτόν τον στόχο, εντοπίζοντας μια επιγενετική υπογραφή του υπερβολικού κοιλιακού λίπους, κατανοώντας τους γενετικούς και διατροφικούς παράγοντες που το προκαλούν και χαρακτηρίζοντας τις λειτουργικές επιπτώσεις και τις κλινικές συνέπειες για την αντίσταση στην ινσουλίνη».
Με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης, οι ερευνητές ανέπτυξαν έναν επιγενετικό προγνωστικό παράγοντα της αντίστασης στην ινσουλίνη, συσχετίζοντας τα ευρήματά τους με τις κλινικές συνέπειες του αυξημένου κοιλιακού λίπους.
Η Colette Christiansen, διδάκτορας ερευνήτριας στη Σχολή Επιστημών Ζωής και Πληθυσμού, δήλωσε: «Είναι συναρπαστικό να βλέπουμε πως όταν συνδυάζουμε πολλά διαφορετικά επίπεδα βιολογικών πληροφοριών, μπορούμε να αρχίσουμε να αποκαλύπτουμε τους μηχανισμούς που καθορίζουν την κατάσταση της βιολογικής μας υγείας».
Περισσότερες πληροφορίες: Colette Christiansen et al, Adipose methylome integrative-omic analyses reveal genetic and dietary metabolic health drivers and insulin resistance classifiers, Genome Medicine (2022). DOI: 10.1186/s13073-022-01077-z.
