To κοκκινόχωμα ή “ερυθρά γη” (terra rossa) που υπάρχει στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της Νότιας Ευρώπης, όπως η Ισπανία και η Ιταλία, έφτασε στα μέρη μας διασχίζοντας την Μεσόγειο με την μορφή αφρικανικής σκόνης που μετέφεραν οι νότιοι άνεμοι και με προέλευση τις περιοχές της Σαχάρας και του Σαχέλ, σύμφωνα με μια νέα χημική και ορυκτολογική έρευνα ισπανών και αμερικανών ερευνητών. Οι αφρικανικές αυτές περιοχές, σύμφωνα με τους επιστήμονες, “στέλνουν” στην ατμόσφαιρα περίπου 600 – 700 τόνους σκόνης κάθε χρόνο. Με τον τρόπο αυτό, εκτιμάται ότι πριν από 12.000 – 25.000 χρόνια, το κοκκινόχωμα, που αποτελείται από ερυθρά άργιλο, εμφανίστηκε στη Μαγιόρκα, τη Σαρδηνία και σε άλλα μεσογειακά νησιά και περιοχές της Ν. Ευρώπης, μεταξύ άλλων και στην Ελλάδα.
Οι ερευνητές, υπό την ‘Αννα Αβίλα του Κέντρου Οικολογικής Έρευνας του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης, που δημοσίευσαν τη σχετική εργασία στο επιστημονικό περιοδικό “Quaternary Science Reviews”, απέρριψαν τις εναλλακτικές θεωρίες ότι το κοκκινόχωμα μπορεί να έχει δημιουργηθεί στη Νότια Ευρώπη, είτε από διάβρωση ντόπιων πετρωμάτων είτε από συσσώρευση υδροξειδίων του σιδήρου και του αργιλίου, που προέρχονται από το βραχώδες υπόστρωμα κάτω από το χώμα.
Η γεωχημική ανάλυση της σύνθεσης, τόσο του κοκκινοχώματος όσο και των υποκείμενων βράχων γενικά, οδηγεί σε απόρριψη των ανωτέρω εναλλακτικών εξηγήσεων. Σύμφωνα με τους ερευνητές, απομένει η ερμηνεία της αφρικανικής προέλευσης, αφού άλλωστε το κοκκινόχωμα έχει παρόμοια σύνθεση με την αφρικανική σκόνη, χωρίς πάντως σε μερικές περιπτώσεις να αποκλείεται και η συνεισφορά των υποκείμενων ντόπιων πετρωμάτων, ιδίως όσων έχουν χαλαζία, στη δημιουργία του.
Η “ερυθρά γη” συναντάται στην Ιβηρική Χερσόνησο, στη νότια Γαλλία, στα νησιά της Μεσογείου, την Ιταλία και στις ακτές της Αδριατικής Θάλασσας από τη Σλοβενία ως την Ελλάδα.
Η αερομεταφερόμενη αφρικανική σκόνη, που μέχρι σήμερα κατά καιρούς κάνει την εμφάνισή της στους ουρανούς της Ελλάδας, απασχολεί τους επιστήμονες, επειδή, πέρα από τη δημιουργία του κοκκινοχώματος, έχει συνέπειες για την ανθρώπινη υγεία, προκαλώντας αναπνευστικά προβλήματα, καθώς και μειωμένη ορατότητα. Επίσης, λόγω της αύξησης των σωματιδίων στην ατμόσφαιρα που επιφέρει, εμπλέκεται στην κλιματική αλλαγή.
